بیگ بنگ: بطور طبیعی سیارات به دو دسته تقسیم می شوند. سیارات کوچک جامد زمین مانند( عطارد، زهره، زمین و مریخ ) که جرم های آنها بزرگتر از زمین نیست و سیارات بزرگ، سیال و مشتری گون( مشتری، زحل، اورانوس و نپتون) که از نظر جرمی بین ۱۵M تا ۳۱۸M قرار دارند. ( پلوتو سیاره کوتوله ای است که در هیچ یک از دسته بندی های فوق جای نمی گیرد.)
قسمت دهم: ساختار درونی سیارات
چگالی بالای سیارات زمینی در گستره ۳۴۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب، گواه بر این حقیقت است که این سیارات از مواد سنگین و سختی همچون آهن، سیلیس و منیزیم تشکیل شده اند. چگالی بسیار پایین سیارات مشتری گون ( زحل می تواند بر آب شناور بماند!) نشان دهنده ی آن است که این سیارات از ترکیباتی شبیه ترکیبات خورشید تشکیل شده اند، در حالی که عناصر هیدروژن و هلیم نسبت به عناصر دیگر از درصد بالاتری برخوردارند.
ساختار درونی یک سیاره بستگی به ترکیبات شیمیایی، چگالی، دما و فشار آن دارد. عموما، فشار در نواحی نزدیکتر به مرکز یک سیاره افزایش می یابد و همچنین دما در نتیجه فشار بیشتر زیاد می گردد. مواد گوناگون تحت شرایط مختلف بطور پایدار باقی می مانند، بطوری که ترکیب شیمیایی بطور شعاعی لایه لایه است- داخل سیارات عوض اینکه همگن باشند، متفاوت هستند. زمین دارای یک هسته مذاب فلزی است که در روی آن سیلیکاتهای سبک تر شناورند، انتظار داریم که قسمت درونی سیاره زهره نیز چنین باشد، زیرا زهره نیز جرم و ترکیباتی شبیه زمین دارد. سیارات مشتری گون دارای درون متراکم تری هستند که عمدتا از هیدروژن و هلیم که احتمالا به شکل شلی میباشد، تشکیل شده اند.
با استفاده از چگالی متوسط، ترکیب و پخی مشاهده شده یک سیاره می توانیم الگوهای فیزیکی سازگاری از بخش مرکزی آن بسازیم. معمولا گستره ای از الگوها با داده های ما مطابقت دارند، بنابراین فقط مشاهده و نظریه پیشرفته می تواند ما را به یک تصویر واحد رهنمون سازد.
نویسنده: ســـام – بیگ بنگ
منبع: کتاب نجوم و اخترفیزیک مقدماتی، نوشته زیلیک و گرگوری، ترجمه‌ی دکتر جمشید قنبری