مجله ایران اکازیون

آموزش نجوم و اخترفیزیک مقدماتی: سیارات منظومه شمسی (۹)




  ایران اکازیون:سیارات عطارد و زهره دارای آهنگ‌های چرخشی کندی هستند، که در این مطلب نوع چرخش این سیارات در مدارشان پرداخته شده است.

قسمت نهم: حرکات سیاره‌ای (بخش سوم)

دوره‌ی تناوب چرخشی هلالی زهره (دوره تناوب چرخش آن نسبت به زمین) ۱۴۶ روز می‌باشد که برابر با یک چهارم دوره‌ی مداری هلالی آن است. دوره‌ی تناوب چرخش نجومی عطارد دقیقاً ۲/۳ دوره‌ی تناوب مداری نجومی آن است. از این‌رو، به نظر می‌رسد که تشدید هلالی سیاره زهره نسبت به زمین تقریباً چهار به یک است و در مورد عطارد نیز به نظر می‌رسد که قفل نجومی (Sidereal Lock) آن روی خورشید، سه به دو باشد.

هر دو سیاره تا حدی غیر کروی هستند. نیروهای جذر و مدی خورشیدی با این تغییر شکل‌ها برهمکنش دارند و حرکت چرخشی مستقیم سیاره را کند می‌کنند، تا زمانی کهی یک تشدید به وجود آید. خروج از مرکز زیاد مدار عطارد سبب ایجاد تشدید خورشید-عطارد می‌گردد (به شکل توجه کنید). هر یک از دو انتهای محور بلند سیاره عطارد در یکی از نقاط قرین خورشیدی به طرف خورشید قرار می‌گیرد و سیاره در دو زمان تناوب مداری نجومی، سه بار می‌چرخد.

ادامه دارد …

نویسنده: اسماعیل جوکار- عضو پیوسته بیگ بنگ

منبع: کتاب نجوم و اخترفیزیک مقدماتی،‌ نوشته زیلیک و گرگوری، ترجمه‌ی دکتر جمشید قنبری