مجله ایران اکازیون

ابرنواخترها می‌توانند دلیل انقراض وسیع در زمین باشند




ایران اکازیون:هیچ چیز تا ابد دوام نمی آورد. اگر نگاه دقیقی بیندازید، شواهد زیادی از یک رویداد انقراض وسیع در پیرامون خود می بینید؛ شاید نیروهای پشت این انقراض حماسی بزرگتر از چیزی باشند که تصور می کنید. تحقیقات جدید درباره ابرنواخترهای میلیون‌ها سال قبل، نشان می دهد که ستاره‌هایِ در حالِ مرگی که در نزدیکی زمین از بین رفته‌اند، احتمالا توانایی ایجاد تغییراتی در اتمسفر زمین را داشته‌اند.

به گزارش بیگ بنگ، ابرنواخترها می توانند لایه اوزون و محافظتی زمین را از بین ببرند. این عامل می تواند شانس بقای موجودات زنده در سیاره ما را به شکل قابل توجهی دستخوش تغییر قرار بدهد. «برایان توماس» اخترفیزیکدان از دانشگاه واشبورن در کانزاس گفت: «ما علاقمند به درک این مسئله هستیم که ستاره هایِ در حال انفجار چگونه بر زمین تاثیر می گذارند. مطالعه جدید نشان می دهد که چند میلیون سال قبل تغییراتی در موجودات زنده آن زمان پدید آمده است. ابرنواخترها یکی از احتمالات قوی است.»

ابرنواخترهایی را که توماس بررسی کرد، تقریبا ۲.۵ و ۸ میلیون سال قبل در فاصله‌ای بیش از ۱۶۰ سال نوری نسبت به منظومه‌شمسی ما به وقوع پیوستند. این فاصله شاید چندان نزدیک به نظر نرسد، اما از منظر تراوش پرتو کیهانی از یک ابرنواختر، خیلی نزدیک است. توماس یکی از اعضای تیمی بود که سال گذشته بررسی کردند ناحیه مرگ پرتو کیهانی یک ابرنواختر چقدر می تواند تاثیرگذار باشد. اما این بار توماس یک سری مدل درباره چگونگی تولید انواع مختلفی از پرتوهای کیهانی که ابرنواختر ایجاد می کند، انجام داد.

احتمال می رود این پرتوها با لایه‌های اتمسفر زمین برهمکنش داشته باشند. بجای افشای نوعی موج مرگ سریع، توماس مدعی شده که ذرات پرانرژی ناشی از ابرنواختر در طول یک بازه زمانی که صدها یا حتی هزاران سال به طول می انجامد، به اتمسفر ما برخورد می کنند. یکی از مهمترین اثرات این پدیده که «انتقال رادیواکتیو» نامیده می شود، تحلیل رفتن اوزون موجود در اتمسفر ماست؛ این روند تقریبا ۳۰۰ سال پس از برخورد ذرات به زمین برای اولین بار به اوج خود رسید. یعنی با توجهاتی که با مشکلاتی که تحلیل لایه ازون می تواند به همراه داشته باشد، این نور فرابنفش در آن زمان تا ضریب ۱۱ تا ۲.۸ افزایش پیدا کرده است. این ضریب آنقدر زیاد نیست که بتواند زمینه را برای یک انقراض گسترده فراهم کند و ما درباره اثراتی صحبت می کنیم که می توانند صدها یا هزاران سال دوام آورند. آسیب به DNA باعث شد موجودات زنده مختلف در زمین از بین بروند یا احتمال بقای گونه‌های متعدد را تا حد زیادی پایین آورند.

بر اساس ادعای توماس، شما می توانید این نوع اثرات را در بقایای فسیلی زمین که قدمت شان به ۲.۵ میلیون سال پیش باز می گردد، ببینید. آقای توماس افزود: «تغییراتی روی داد، به ویژه در آفریقا؛ این قاره قبلا پر از جنگل بود، اما بعدها به علفزار تبدیل شد.» این تحقیقات هنوز به تایید نرسیده‌اند و در حد فرضیه هستند، اما شواهد گویای آن است که زمین از چیزی تاثیر پذیرفته است؛ اگرچه صدها یا هزاران سال طول کشید تا تابش فزایندۀ فرابنفش موجودات زنده روی زمین را به نابودی بکشد. یافته‌های این مقاله در مجله Astrobiology منتشر شده است.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sciencealert.com

دانشجوی ارشد دانشگاه فردوسی – رشته مطالعات ترجمه. علاقمند به نجوم؛ فیزیک و چگونگی پیدایش هستی و اجرام سماوی. مترجم کتبی و حضوری است و بعنوان نویسنده علمی- نجومی در وب سایت بیگ بنگ فعالیت می کند.