ایران اکازیون:کاوشگر فیلای پس از فرود موفقیت آمیزش بر روی دنباله دار چریوموف نخستین تصاویر پانوراما را از سطح دنباله دار به ثبت رساند و به زمین ارسال کرد، این کاوشگر در حال آنالیز دنباله دار است تا به پرسش های زیادی در مورد شکل گیری حیات پاسخ دهد.
به گزارش بیگ بنگ، تیم ماموریت آژانس فضایی اروپا اعلام کرد حین فرود کاوشگر فیلای بر سطح دنباله‌دار، چنگال‌های فرود آن طور که برنامه‌ریزی شده بود، عمل نکردند و فرودگر از سطح بلند شد و در دومین تلاش توانست بار دیگر بر روی بدنه یخی دنباله‌دار فرود آید، اما این تلاش هم موثر واقع نشد و فیلای در سومین برخواستن از دنباله دار و برخورد با آن بالاخره فرود خود را روی دنباله دار تثبیت کرد.
در حال حاضر کاوشگر سالم است اما در محل مورد نظر و از پیش تعیین شده فرود نیامده، محل فرود جدید فیلای مدت زمان کمی در روز از نور خورشید برخوردار است و این باعث کم شدن دریافت انرژی و کوتاه شدن عمر ماموریت خواهد شد. به دلیل اینکه این محل در سایه قرار دارد و فقط ۱.۵ ساعت در روز نور خورشید به آن می رسد و این فرصت برای شارژ باطری های کاوشگر بسیار محدود است، این در حالی است که اگر پیشرانه ی فیلای به خوبی عمل می کرد می توانست در محل مورد نظر که در ۱۰۰ متری محل فرود حال حاضر کاوشگر است فرود بیاید و طبق برنامه ریزی ها در روز ۶ الی ۷ ساعت از نور خورشید برای شارژ باطری ها و در نتیجه عملیات بیشتر بر سطح دنباله دار استفاده کند.
تیم کنترل که از فاصله‌ی ۵۰۰ میلیون کیلومتری از زمین، به هدایت این ماموریت می پردازد اعلام کرد کاوشگر پایه های خود را در سطح دنباله دار محکم کرده است. علت استفاده از این پایه ها و همچنین پیچ کردن پایه ها ساده است. هسته دنباله دار در اطراف آن در حال گردش است که عمدتا از یخ آب و غبار ساخته شده و قطری حدود چهار کیلومتر دارد.
به عبارت دیگر ما با جرمی سبک و کوچک سرکار داریم که در نتیجه میدان گرانش اندکی را ایجاد می کند که شاید برای نگهداشتن جرم صد کیلویی فیلای روی خود کافی نباشد و این کاوشگر ناچار باشد از ابزار جنبی برای چسباندن خود به سطح استفاده کند. فیلای ماموریت دو و نیم روزه‌اش، را با گرفتن عکس‌های پانورامیک از دنباله‌دار آغاز کرده و از ۱۰ ابزار خودش برای آنالیز دنباله دار استفاده می‌کند، در صورتی که پنل‌های خورشیدی این سامانه قادر به شارژ کردن باتری‌های آن باشد، این ماموریت بسط خواهد یافت.
هدف این ماموریت دنباله دار چریوموف بود، اما چه چیزی باعث شده است سفر به این جرم ناشناخته اینقدر مهم باشد؟ در واقع هدف اصلی دستیابی به تاریخچه ی منظومه شمسی و چگونگی شگل گیری حیات در زمین است. دنباله دارها بقایایی باستانی از زمان شکل گیری منظومه شمسی ما هستند. در حالی که عمده موادی که در آن دوران باستانی و در حدود چهار میلیارد سال پیش به ساختار سیاره ها پیوستند و در طول زمان با فرسایش های متعددی روبه رو شدند، مواد بازمانده از این جریان، سیارک ها و دنباله دارها را تشکیل دادند. موادی که نه تنها میزبان عتیقه های دوران شکل گیری منظومه شمسی که حتی براساس برخی فرضیه ها ممکن است درآوردن آب و حتی برخی بلوک های سازنده حیات روی زمین نقشی مؤثر داشته باشد.
تعداد معدودی از دانشمندان باور دارند که حیات اولیه توسط یک دنباله‌دار وارد زمین شده است؛ این فرضیه که پنسپرمیا نام دارد، ولی یک نسخه بهینه‌شده از این نظریه این است که مولکول‌های آلی پیچیده‌ای که حیات از آن‌ها شکل‌گرفته، توسط یک دنباله‌دار وارد زمین شده‌اند. این اولین باری است که ما نمونه‌های دست‌نخورده‌ای از دنباله‌دار را از زیر سطح آن می‌بینیم. آیا آن‌ها تنها مواد شیمیایی ساده فرار، آمونیوم و متان و متیل الکل خواهند بود، یا اینکه چیزهای پیچیده‌تری مانند آمینواسیدها و نوکلئواسیدها هم در آن‌ها مشاهده خواهند شد که بلوک‌های ساختمانی پروتئین و دی. ان.ای هستند؟ اگر مولکول‌های پیچیده‌تر مثلاً زنجیره‌های چندین آمینواسید یافت شوند؛ می‌توان چنین نتیجه گرفت که این مولکول‌ها توسط دنباله‌دارها وارد زمین شده‌اند و اگر این موضوع ثابت شود، خبر تکان‌دهنده‌ای خواهد بود.
فضاپیمای روزتا برای رسیدن به هدف خود دنباله‌دار تناوبی شماره ۶۷ مشهور به چوریوموف که حدود ۴ کیلومتر طول و ۳٫۵ کیلومتر عرض دارد، مسیری طولانی و ده ساله را سپری کرده است. مدار پیچیده ای که این کاوشگر به گونه ای طراحی شده بود که این سفینه بتواند با کمک گرفتن از نیروی گرانش سیاره های مختلف نیروی لازم برای سفر به سوی مقصد نهایی خود را به دست آورد. به همین دلیل این کاوشگر سه بار از نزدیک زمین و یک بار از اطراف مریخ عبور کرد تا بتواند این نیروی لازم را کسب کند. در طول مسیر همچنین به تصویربرداری و بررسی سریع از دو سیارک کوچک هم پرداخت، اما پس از ده سال سفر سرانجام وقتی به مدار دنباله دار هدف خود رسید و نخستین تصاویر از آن را به زمین فرستاد یکشبه دید ما از ساختار هسته تاریک یک دنباله دار تغییری اساسی کرد.
پایان مأموریت فیلای پایان مأموریت روزتا نیست. این فضاپیما تا ۱۵ اوت ۲۰۱۵ ، یعنی زمانی که دنباله دار به نزدیک ترین فاصله ی خود تا خورشید می رسد، نزدیک سطح دنباله دار باقی خواهد ماند و با نزدیک شدن، کم کم گیسویی از ذرات و غبار را در اثر مواجهه با بادهای خورشیدی آزاد می کند، آن را همراهی خواهد کرد. ما برای اولین بار داده های بی نظیر و نمایی خیره کننده از آغاز گیسو افشانی دنباله دار را در اختیار خواهیم داشت.
نویسنده: سمیر الله وردی / سایت علمی بیگ بنگ
منابع بیشتر: NASA , rosetta , ESA , universetoday , space , slate , telegraph