مجله ایران اکازیون

تصویری جدید از یک انفجار کیهانی




ایران اکازیون:تلسکوپ فضایی چانداری ناسا تصویری جدید از ریزابرنواختری را به ثبت رسانده‌ است که اولین‌بار در حدود یک قرن پیش در آسمان زمین پدیدار شد.

تصویری از باقی مانده ی ریز ابرنواختر GK Persei که توسط تلسکوپ اشعۀ ایکس چاندرا ثبت شده است.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، این تصویر جدید آتش‌بازی وسیع کیهانی را به نمایش می‌گذارد که اولین‌بار در سال ۱۹۰۱ در آسمان شب زمین مشاهده شد. دانشمندان پس از آن در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۳ چاندرا را به سوی ابرنواختر GK Persei نشانه گرفتند تا درخشش و حرارت ذرات درحال فوران از آن را محاسبه کنند. اطلاعاتی که چاندرا از این ابرنواختر به ثبت رسانید شگفت‌انگیز بود: گازی که GK Persei که در فاصله هزار و ۵۰۰ سال نوری از زمین در مسیر صورت فلکی پرساوش واقع‌شده را در برگرفته، طی ۱۳ سال مطالعه به هیچ‌وجه سرد نشده‌است.

این ابرنواختر صدها هزار سال پیش ستاره‌ای معمولی مانند خورشید بود که در آستانه مرگ قرار داشت. سپس با پایان یافتن سوخت هیدروژنی این ستاره، لایه‌های خارجی آن فروپاشیدند و ستاره به یک جسد ستاره‌ای به نام کوتوله سفید تبدیل شد. پس از آن این کوتوله سفید گاز هیدروژن ستاره‌ همراهش را به خود جذب کرد که با ترکیب آن با حجمی کافی از مواد،‌ واکنش گداخت هسته‌ای را ایجاد کرد،‌انفجاری که به تدریج منجر به انفجار لایه‌های خارجی کوتوله سفید شد.

چنین رویدادی نسخه کوچکتر از انفجار ابرنواختری است که منجر به مرگ و تخریب کامل ستاره‌هایی عظیم‌تر از خورشید منجر می‌شوند. نور ریز ابرنواختر GK Persei اولین بار در سال ۱۹۰۱،‌هزار و ۵۰۰ سال پس از انفجار ستاره، به زمین رسید و برای مدتی این جرم درخشان‌ترین نقطه در آسمان شب بود؛ اما طی گذشت سال‌ها از شدت نور آن کاسته شد. اما این جرم نتوانست خود را از برابر چشمان تیزبین چاندرا و دیگر تلسکوپ‌ها پنهان کند.

دانلود ویدئو

در تصویر ترکیبی جدیدی که از این ابرنواختر کوچک منتشر شده،‌ اطلاعات تلسکوپ چاندرا به رنگ آبی، اطلاعات هابل به رنگ زرد و اطلاعات رادیویی VLT به رنگ صورتی دیده می‌شوند. چاندرا موفق به نمایش گازهای داغ ابرنواختر شده،‌هابل فوران توده‌هایی را از آن به نمایش گذاشته و VLT تشعشعات الکترونی را آشکار ساخته‌ است. رصد‌های چاندرا نشان می‌دهند ذرات متلاشی شده از GK Persei در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ با سرعتی برابر یک میلیون و ۱۲۶ هزار و ۵۴۰ کیلومتر بر ساعت به سمت اطراف پاشیده شده‌اند و در این دوره زمانی مسافتی بیش از ۱۴۴ میلیارد کیلومتر را طی کرده‌ است.

اطلاعات این رصد‌خانه همچنین حاکی از آن هستند که حرارت گازهای موجود در این انفجار کیهانی در این دوران کمابیش ثابت بوده‌‌ است، رویدادی که موجب شگفتی اخترشناسان شده‌است، زیرا در شرایط عادی، زمانی که امواج ناشی از انفجار کیهانی حجم زیادی از ماده داغ را به اطراف پراکنده می‌سازند حرارت امواج باید به تدریج کاسته شود. اخترشناسان احتمال می‌دهند نفوذ گازهای این ابرنوختر کوچک در مناطقی با چگالی کمتر عامل ثابت ماندن حرارت گاز باشد. جزئیات این مطالعه در arxiv.org ارائه شد.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: space