ایران اکازیون:مرکز کهکشان راه شیری ما مملو از ابرهای متشکل از گردوغبار و گازی است که آن را از چشم‌های مشتاق تلسکوپ‌های نوری پنهان نموده‌اند؛ اما در این چشم‌انداز ِ خیره‌کننده، دوربین‌های فروسرخ تلسکوپ فضایی اسپیتزر توانسته به قسمت زیادی از این گردوغبار نفوذ کرده و ستاره‌های منطقه پر ازدحام مرکز کهکشان را رصد نمایند. تلسکوپ جیمز وب نیز در آیندۀ نزدیک به لطف ابزار فروسرخ خود، می‌تواند منظرۀ بسیار بهبودیافته‌ای ارائه دهد و حتی ستاره‌های ضعیف‌تر و جزئیات واضح‌تری را به ما نشان دهد.
تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا به گونه‌ای طراحی‌شده که بتواند جهان را در زیر نور فروسرخ که برای چشم انسان نامرئی است، مشاهده نماید. این تلسکوپ پس از راه‌اندازی، نور فروسرخی را که به درون گردوغبار نفوذ کرده جمع‌آوری می‌کند و مرکز کهکشانی ما را با جزئیات بی‌سابقه‌ای نشان می‌دهد.
در حقیقت تاکنون ما فقط نوک کوه یخ را از زمین دیده‌ایم اما تلسکوپ “جیمز وب” می‌تواند ستاره‌های بیشتری را رصد کرده و در مورد نوع ستاره‌ها نیز اطلاعاتی را در اختیارمان قرار دهد. مشاهدات فروسرخ با استفاده از تلسکوپ زمینی کِک به اخترشناسان این امکان را داده بود تا ستاره‌های مختلف را در حال چرخش در اطراف سیاهچاله مرکز کهکشان ردیابی کنند. پیش‌بینی می‌شود که وب از ستاره‌های کم‌نورتر نیز تصویربرداری کند و آمار کامل‌تری از جمعیت ِ ستارگان موجود در هسته کهکشانی ما ارائه دهد.
هم‌اکنون دانشمندان از این امر تعجب کرده‌اند که چگونه ستاره‌های کم نور تازه شکل گرفته در جایی نزدیک به این سیاهچاله ابرجرم گردش می‌کنند و – برخی تنها چند سال نوری از این سیاهچاله فاصله دارند. از لحاظ تئوری، گرانش و تابش شدید این حجم سیاه باید هر ابر گازی را مختل کند و از فروپاشی آن‌ها به شکل ستارگان جلوگیری نماید. با این‌حال این ستاره‌های کوچک که پیش ستاره نامیده می‌شوند همچنان پابرجا هستند. مشاهدات جیمز وب ممکن است پیش ستاره‌های بیشتری را برایمان آشکار کند و می‌تواند سرنخ‌هایی از نحوه شکل‌گیری ستاره‌ها در چنین مکانی را به ما ارائه نماید.
اسرار سیاهچاله
سیاهچاله ابرجرم کهکشان راه شیری که توسط اخترشناسان باعنوان کمان آ شناخته می‌شود نیز تحت پوشش لنزهای جیمز وب قرار دارد. این سیاهچاله عظیم با دیسک‌های گاز و گردوغباری پوشیده شده که برخی از آن‌ها به‌ناچار به درون سیاهچاله فرومی‌ریزند. اخترشناسان تنها زمانی می‌توانند پرتوهای نور را مشاهده کنند که سیاهچاله یک ماده را به درون خود ببلعد. با این‌حال، آن‌ها هرگز تابشی را از درون دیسک‌های سیاهچاله مشاهده نکرده‌اند.
“باکر” گفت: «شناسایی دیسک اطراف سیاهچالۀ کمان آ با استفاده از تلسکوپ جیمز وب می‌تواند یک کار مهم و مؤثر باشد؛ علاوه بر این داده‌های این تلسکوپ می‌توانند به سؤالات گسترده‌تری دربارۀ چگونگی شکل‌گیری کهکشان‌ها پاسخ دهد – مانند مسئله طولانی‌مدت «مرغ و تخم‌مرغ» که می‌گوید اول، کهکشان به وجود آمده یا سیاهچاله!
“مارسیا ریکه” از دانشگاه آریزونا و محقق اصلی ابزارهای NIRCam جیمز وب گفت:« آیا سرنخ‌هایی در مورد ارتباط بین ستارگان و سیاهچاله وجود دارد یا خیر؟ آیا شکل‌گیری ستاره‌های جوان نشانه‌ای از آنچه ممکن است در گذشته اتفاق افتاده باشد است؟» تلسکوپ جیمز وب قصد دارد به همۀ این سوالات کلیدی پاسخ دهد.
قابلیت‌های عجیب
در نهایت، نتایجی که از مشاهدات جیمز وب به دست می‌آید، احتمالا غیرمنتظره‌اند. به‌عنوان‌مثال، این تلسکوپ ممکن است ستاره‌هایی را در مدارهای غیرمعمول پیدا کند. یا ممکن است ابر تودۀ گازی‌ای را کشف کند که قرار است توسط نیروهای گرانشی از مرکز کهکشان جدا شود. ون در مارل گفت: «ما دوست داریم چیزهای غیرعادی‌ای را مشاهده کنیم، نظیر ستاره‌ای که در حال بلعیده شدن توسط سیاهچاله است.
تلسکوپ فضایی جیمز وب در سال ۲۰۲۱ به فضا پرتاب می‌شود. این تلسکوپ می‌تواند بسیاری از اسرار منظومه‌شمسی ما را حل کند و باعث شود که بتوانیم به سیارات دور و ستاره‌های دیگر نیز نگاه کنیم و ساختارهای اسرارآمیز و ریشه‌های کیهانمان را بررسی نماییم. این پروژه بین‌المللی توسط ناسا و شرکای آن، نظیر آژانس فضایی اروپا و آژانس فضایی کانادا، هدایت می‌شود.
ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: scitechdaily.com