مجله ایران اکازیون

حلقۀ بزرگ کیهانی دانشمندان را شگفت زده کرد!




ایران اکازیون:ستارشناسان با مشاهده غبار کیهانی NGC 7538 با استفاده از تلسکوپ فضایی هرشل ، ۱۳ توده متراکم را کشف کردند که در آینده می توانند توان تبدیل شدن به ستارگان رده ی O را داشته باشند، همچنین دانشمندان ساختاری حلقه ای عجیب در پس این گرد و غبار کیهانی مشاهده کردند.


NGC 7538 یک غبار کیهانی نسبتا نزدیک است و در فاصله ۸۸۰۰ سال نوری و در صورت فلکی قیفاووس واقع شده است. ابرهای عظیمی که جرمی معادل ۴۰۰,۰۰۰ خورشید را دارند تحت کشمکش شدید ستاره سازی قرار دارند. ستارشناسان ستون های آفرینش را مانند غبار NGC 7538 برای درک بهتر این که ستاره ها چگونه متولد می شوند مطالعه کردند، اما یافتن چنین حلقه های شگفت انگیزی غیر منتظره بود. حلقه سرد و خنک یک چهره بیضوی(تخم مرغ شکل) شکل با قطری بزرگ حدود ۳۵ سال نوری و اندازۀ محور آن ۲۵ سال نوری میباشد. این حلقه کیهانی دارای جرمی معادل ۵۰۰ خورشید است و بعلاوه داده ها از تلسکوپ جیمز کلارک ماکسول هاوایی بیشتر به توصیف شکل تخم مرغی آن کمک کرده است.

ستاره شناسان اغلب غبار حلقه ای و ساختارهایی مانند حباب را در گرد و غبار ابرهای کیهانی دیده اند. در این توده ابر، بادهای قوی از ستاره های بسیار بزرگ و پرجرم در رده O دمیده می شود، این بادها می توانند چنین حلقه های عظیمی را پدید بیاورند. همان گونه که انفجارهای ابرنواختری مرگبارشان می تواند چنین کاری کند. اما در مرکز این حلقه هیچ منبع انرژی یا اثری از مرگ یک ستارۀ ردۀ O همانند یک ستاره نوترونی وجود ندارد. ممکن است در NGC 7358 یک ستاره بزرگ منفجر شده و حبابی چرخشی ایجاد کرده باشد، شاید به همین دلیل ستاره ها در این حلقه در حرکت هستند.

مشاهدات هرشل  دو ستاره بسیار بزرگ ردۀ O و B را نشان می دهد. این ستاره های بزرگ روشن و داغ عمر کمی دارند و در انتها همانند یک ابرنواختر منفجر می شوند و با پشت سر گذاشتن تراکم فوق العاده به یک ستاره ی نوترونی یا حتی سیاهچاله های سنگین تبدیل می شوند. این ستاره ها را گاز و گرد و غباری احاطه کرده، این توده ی کیهانی دهها بار بزرگتر از خورشید است. همچنین ۱۳ توده در NGC 7358 مشخص شده، که تعدادی از آنها در لبه حلقه شگفت انگیز مخفی شده اند و جرمی معادل چهل برابر خورشید دارند. توده های گرانشی در خود سقوط می کنند و متراکم تر و گرمتر می شوند و هسته آنها هنوز با همجوشی مشتعل می شود و یک ستاره متولد می شود.

در آغاز فرآیند تولد و شکل گیری ستارگان، این توده ها سرد و خاموش هستند، با دمایی که تنها چند ده درجه بالای صفر مطلق است. در چنین دمایی، بیشتر تابش توده ها در نور کم انرژی، زیرمیلیمتری، و فروسرخ است؛ طول موج هایی که تلکسوپ هرشل را قادر به آشکارسازی آن ها ساخته شده است. این مشاهدات باید به حل معمای حلقه بزرگ گرد و غبار کیهانی کمک کند، تحقیقات بیشتری برای شخیص مکانیسم ساز و کار ایجاد حلقه ادامه دارد.

منبع : Dailygalaxy