مجله ایران اکازیون

درس‌هایی که از ویروس کرونا برای سفرهای فضایی گرفتیم




ایران اکازیون:اینگا پوپوویت دکترای جامعه شناسی، دانشگاه آیووا در این مقاله نوشته: «قرار بود ماه جاری در یک فضای بسته سفر به مریخ را شبیه‌سازی کنیم. طبق برنامه، می‌بایست دو هفته در ایستگاه تحقیقات صحرای مریخ (در واقع در صحرای یوتا) بگذرانیم که هدف از این کار، شبیه‌سازیِ عملیات انسانی در سیاره سرخ بود. همچنین، اینطور در نظر گرفته بودند که هشت نفر از ما در یک محفظه استوانه‌ای با قطر ۷.۳ متر زندگی کنیم. اما در اتفاقی جالب، ویروسِ عالم‌گیر کرونا و گسترش فاصله‌گذاری اجتماعی در مقیاس جهانی باعث توقف شبیه‌سازی ما از قرنطینه در مریخ شد.

به گزارش بیگ بنگ، خانم پوپوویت افزود: هدف اصلی من از انجام این کار، جمع‌آوری داده برای پایان نامه‌ام بود. تحقیقاتِ من در آن دسته از مکان‌های قرنطینه و محبوس انجام می‌شود که خصوصیاتی شبیه به عملیات فضایی انسان‌ها دارند. من به نقش «جنسیت» بر میزان تاثیر افراد در گروه‌ها و چگونگی کنترل عواطف و احساسات توسط زنان و مردان در قرنطینه علاقمند هستم.

همچنان که خودم را در خانه قرنطینه کرده‌ام، در این فکر فرو رفته‌ام که وضعیت حاضر چه درس‌هایی می‌تواند برای سفرهای فضایی آتی به همراه داشته باشد. اخترشناسان دستورالعمل‌های خود را برای زنده ماندن برای مدت طولانی در وضعیت تنهایی و انزوا ارائه کرده‌اند. شاید اکنون تجارب میلیون‌ها انسانی که در قرنطینه به سر می‌برند، می‌تواند بینش محققان را دربارۀ اثرات اجتماعی قرنطینه افزایش داده و به سفرهای فضایی آینده کمک کند.

بگذارید این نکته را صادقانه با شما در میان بگذارم: من به هیچ وجه خواهان این نیستم که این بیماری همه‌گیر دیگر جدی گرفته نشود. من حتی خواهان ساده‌انگاریِ معیارهای فاصله‌گذاری اجتماعی نیستم. با این حال، هر چه دانشمندان اطلاعات بیشتری دربارۀ اثرات اجتماعی قرنطینه بر افراد عادی بدست بیاورند، به شیوه بهتری خود را برای آینده آماده خواهیم کرد؛ علی‌رغم اینکه احتمال آغاز موج دوم این بیماری عالم‌گیر وجود دارد، باید نیم‌نگاهی هم به سفرهای فضایی میان‌سیاره‌ای داشت. در این میان، باید از اوقات قرنطینه درس گرفته و به نحو احسن استفاده کنیم.

خانه می‌تواند مثل کپسول قرنطینه باشد

اکثر تحقیقات مربوط به رفتار گروهی، در محیط‌های شبیه‌سازیِ فضایی بر روی عواملی از قبیل رهبری، انسجام و تعارض تمرکز می‌کند؛ این عوامل بر عملکرد تیم و قابلیت آنها برای انجام کارها و وظایف‌شان تاثیر می‌گذارد. این کار منطقی به نظر می‌رسد، چرا که فضانوردان در وهله اول تیمی از همکاران هستند که در یک ماموریت معین به همکاری با یکدیگر می‌پردازند. اما محققان بر جنبه‌های حرفه‌ای این قضیه هم توجه ویژه‌ای دارند. البته شاید آنها از سایر روابط بالقوه میان خدمه چشم‌پوشی کنند؛ مثل روابط خانوادگی یا صمیمیت. نباید تصور کرد که اینها جزئیات بی‌اهمیتی هستند. روابط بین فردی می‌توانند جنبه‌های پویایِ رفتار گروهی را دستخوش تغییر قرار دهند. برای مثال، اگر یک زوج عاشق در محل کار در کنار هم به فعالیت بپردازند، می‌دانید که رابطه عاشقانه‌شان بر کاری که تحویل می‌دهند تاثیر خواهد گذاشت.

تا به امروز یک زوج (زن و شوهر) به فضا سفر کرده‌اند. به باور محققان، زوج‌ها به دلیل حمایت اجتماعی متقابلی که از یکدیگر می‌کنند، به شیوه بهتری توان مدیریت شرایط قرنطینه را دارند. وقتی یک زوج در داخل فضاپیما حضور داشته باشد، تیم بعنوان یک کل احساس نزدیکی می‌کند. با وجود این، برخی شواهد و قرائن در چین نشان می‌دهد که نرخ طلاق پس از قرنطینه افزایش یافته است. این آمار گویای آن است که مشخص نیست متوسط زوجین توان بهتری از افراد مجرد برای ماندن در قرنطینه دارند یا خیر.

وضعیت پویای جنسیت در خانه و فضا

اکنون محققان این فرصت را دارند تا ببینند وضعیت زوجین چگونه بر زندگی‌شان در قرنطینه تاثیر می‌گذارد. رابطۀ جنسی و عاملِ جنسیت از جمله پرسش‌هایی هستند که ناسا برای بررسی آنها رغبت نشان نمی‌دهد. اگرچه حاملگی می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد، اما صمیمیت می‌تواند سلامتی روانی و عاطفی را در بازه‌های طولانی انزوای اجتماعی ارتقا بخشد. علاوه بر روابط صمیمانه، وضعیت قرنطینۀ فعلی، بدین معناست که محققان می‌توانند توجه بیشتری به نابرابری‌های ساماندهی ‌شدۀ جنسیتی بکنند. این بیماری عالم‌گیر بر این نابرابری دامن زده است. زنان در این وضعیت تا حد زیادی مسئولیت کارهای خانه و کارهای مراقبتی را بر عهده دارند و بابت انجام‌شان پولی دریافت نمی‌کنند. آنها باید مراقب احساسات و سلامتی دیگران و خودشان نیز باشند.

اکنون بار مسئولیت‌های آنان افزایش یافته است. زنان و مردان هدف یکسانی را دنبال می‌کنند: هدف‌شان بقا و تداوم حیات است. اما آنها قرنطینه را به شکل متفاوت از هم تجربه می‌کنند. در اکثر خانواده‌های طبقه متوسط، تقسیم سنتی کارهای خانه رواج ندارد چرا که زوج‌ها به دورکاری مشغول هستند. اما کماکان زنان زمان بیشتری را به انجام کارهای خانه اختصاص می‌دهند؛ مثل مراقبت از کودکان و سالخوردگان. اگرچه در این مرحله هیچ بچه‌ای که در فضا گریه کند در کار نیست، اما تحقیقات شبیه‌سازی فضا نشان می‌دهد که روند مشابهی در فضا وجود دارد و زنان از سایر اعضای ماموریت مراقبت به عمل می‌آورند. قرنطینۀ سراسری این فرصت را در اختیار محققان گذاشته تا داده‌های بیشتری در خصوص اثرات هنجارهای اجتماعی و انتظارات دو جنس از یکدیگر به دست بیاورند. آنها می‌توانند تشخیص دهند که فعالیت افراد در گروه‌هایی با حضور هر دو جنس چگونه پیش می‌رود.

چه در فضا باشید چه در قرنطینه، برقراری ارتباط با دوستان و خانواده نقشی حیاتی برای سلامت‌تان دارد. در هفته‌های گذشته، زندگی اجتماعی به میزان بیشتری به اینترنت وابسته شده است؛ از کنفرانس‌های اینترنتی گرفته تا گفتگوهای چندنفرۀ شبانه. وضعیت فعلی می‌تواند به حل این مسئله کمک کند که آیا ارتباط اینترنتی می‌تواند جایگزین مکالمات روزمره انسان در زندگی واقعی شود یا خیر. هیچ تردیدی وجود ندارد که ویروس کرونا کماکان به تاخت و تاز ادامه داده و جان هزاران نفر را خواهد گرفت و مشکلات ذهنی و روانی زیادی برای بشر پدید خواهد آورد. اما اگر افراد در خانه‌های خود بمانند، عده زیادی از خطر مرگ در امان خواهند ماند. شاید وضعیت فعلی حتی به محققان کمک کند تا ببینند چه درس‌هایی می‌توان از این وضعیت برای احداث شهرهای آتی و تداوم زندگی اجتماعی در سیاره‌ای دیگر گرفت.

ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: phys.org