دهانه های آتشفشانی سرس چگونه محو شده است؟

ایران اکازیون:سرس جرم آسمانی ای می باشد که جایی بین سیاره مریخ و مشتری قرار دارد و از این جهت که بسیاری از سیارک ها و اجزای منظومه شمسی به آن شباهت دارند مهم می باشد، در طول میلیون ها سال در اثر برخوردهای، دیگر اجرام منظومه شمسی به سیاره کوتوله سرس دهانه های بزرگ آتشفشانی زیادی بر سطح آن به وجود آمده است.

به گزارش بیگ بنگ، در مقاله ای که به تازگی توسط گروهی از محققان مؤسسه تحقیقاتی جنوب غربی (SwRI) در مجله نیچر منتشر شده بیان شد که تعداد دهانه های آتشفشانی که نظریه ها پیش بینی کرده اند و همینطور بزرگی این دهانه ها بر روی سرس مشاهده نشده است و این موضوع توجه محققانی که زمینه ی تحقیقشان بررسی این گونه اجرام می باشد را به خود جلب کرده، چرا که نظریه برخورد برای سیاره کوتوله سرس ۱۰ تا ۱۵ دهانه با قطر ۴۰۲ کیلومتر و حداقل ۴۰ دهانه با قطر ۲۶۰ کیلومتر پیش بینی می کند در صورتی که مشاهدات این تیم با استفاده از فضاپیمای سپیده دم ناسا(Dawn) حاکی از تنها ۱۶ دهانه آن هم با قطر حدود ۱۰۰ کیلومتر می باشد و هیچ مشاهده ای دال بر وجود دهانه ای با قطر بیش از ۲۸۱ کیلومتر نداشته اند.

سرس نزدیک به ۴.۵ میلیارد سال پیش و در زمانی شکل گیری گیری منظومه شمسی فرم گرفت و شکل گیری آن نتیجه به هم چسبیدن اجرام کوچکتر به دلیل نیروی گرانش می باشد. سیمون مارچی محقق ارشد مؤسسه SwRI که زمینه تحقیقاتش در حوزه سیارک ها و سیاره های سنگی می باشد می گوید: نظریه اصلی در مورد سرس این است که، سرس به عنوان سیارک کمربند اصلی در اثر تجمع باقی مانده سایر سیارک ها در این موقعیت شکل گرفته است. مارچی و گروهش هنگام بررسی توپوگرافی سراسری که از فضاپیمای سپیده دم بدست آمده بود متوجه شدند که مجموعه ای وسیع از دهانه های با قطر کم بر روی سرس وجود دارد با اینحال باز هم بزرگترین دهانه قطرش تنها به ۲۷۸ کیلومتر می رسید، برای سرس مدل ها بسیار متنوع اند و تفاوت زیادی با دیگر سیارک ها دارد.

دانشمندان معتقدند دهانه ها می توانند به آرامی در طول سالیان متوالی به لایه های زیرین رفته باشند، ممکن است لایه هایی از یخ و دیگر مواد روی دهانه ها را پوشانده باشد اما این نظریه برای دهانه های بزرگ و عمیق نمی تواند صادق باشد. زمانی که فضاپیمای سپیده دم از وستا، سیارکی که تقریبا نصف اندازه سرس است تصویر برداری کرد، تصاویر حاکی از وجود دهانه های بسیار بزرگ بر سطح آن بود که قطر یکی از آنها به ۴۸۲ کیلومتر می رسید و تقریبا یک سمت سیارک وستا را پوشانده بود، بر همین اساس مارچ می گویید از آنجا که وستا دو دهانه ۴۰۰ کیلومتری دارد می توان با برون یابی به این نتیجه رسید که سرس باید شش، هفت یا حتی ده دهانه با قطر ۴۰۰ کیلومتر داشته باشد، در صورتی که این چنین نمی باشد.

پس بر این اساس هیچ شکی نمی باشد که سرس زمانی این دهانه ها را دارا بوده و در طول دوره های زمانی آنها ناپدید شده اند حال با نگاهی دقیق تر محققان راه حلی را ارائه داده اند که می تواند این مسئله را حل کند و آن این است که سطوح صاف پهناوری روی سرس وجود دارند که اینها می توانند جایگاه همان دهانه های وسیع باشند. مرحله بعدی تحقیقات مارچی و همکارانش این است که بدانند چه چیزی باعث از بین رفتن این دهانه های بزرگ شده و اگر چنین اتفاقی برای سیاره کوتوله سرس رخ داده پس برای سایر سیارک ها نیز ممکن است رخ دهد، این تحقیق ممکن است به نتایج بسیار جالبی  دست یابد مبنی بر اینکه مدل جدیدی برای تکامل داخل منظومه شمسی، وجود دارد.

مترجم: امیرحسین یزدان پور / سایت علمی بیگ بنگ

منبع: discovermagazine.com