ایران اکازیون:مریخ‌نورد کنجکاویِ ناسا یک سفر جدید را آغاز کرده و قرار است مسافتی تقریباً ۱.۶ کیلومتری را در طی تابستان بپیماید. در پایان سفر، مریخ‌نورد قادر خواهد بود به بخش بعدیِ کوهِ مریخی که ارتفاعی ۵ کیلومتری دارد صعود کند. این مریخ‌نورد از سال ۲۰۱۴ شروع به کاوش کرده و در جستجوی شرایطی است که احتمالاً از حیاتِ میکروبیِ باستانی پشتیبانی می‌کرده است.
ایستگاه بعدیِ مریخ‌نورد کنجکاوی، بخشی از کوهستانی به نام «واحد زایش سولفات» است. سولفات‌ها هم مانند نمک‌های گچ و اپسوم، معمولاً هنگام تبخیر آب در اطراف آب تشکیل می‌شوند؛ سولفات سرنخی است تا پی‌ببریم چشم‌اندازهای حیات و آب و هوا در تقریباً ۳ میلیارد سال قبل در مریخ، چگونه تغییر کرده است.
بسته به چشم‌انداز، حداکثر سرعت مریخ‌نورد کنجکاوی بین ۲۵ تا ۱۰۰ متر در ساعت است. بخشی از این سفر ِ تابستانی با استفاده از توانایی خودکارِ کنجکاوی انجام خواهد شد که این امر به مریخ‌نورد اجازه می‌دهد تا خودش ایمن‌ترین مسیرهای پیش‌رو را پیدا کند. محققان چون بصورت همزمان تصویری از سطح مریخ ندارند، سعی دارند تا کنجکاوی بصورت خودکار پیش‌روی کند. (برنامه‌ریزان امیدوارند در آینده، کنجکاوی استقلالِ بیشتری داشته باشد و خودکارتر شود. در واقع می‌توان به الگوریتم آموزش داد که مسیرهای عبوری را شناسایی نماید.)
“مت گیندر”، رانندۀ اصلی مریخ‌نورد در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، بیان داشت: «کنجکاوی نمی‌تواند کاملاً بدون کمک انسان یا بدون مداخلۀ انسان پیش‌روی کند؛ اما این قابلیت را دارد که در امتداد مسیرش تصمیمات ساده‌ای بگیرد تا از صخره‌های بزرگ یا زمین‌های پرخطر دوری کند. کنجکاوی اگر اطلاعات کافی نداشته باشد تا خودش رانندگی کند، توقف می‌کند.»
از اوایل سال ۲۰۱۹، این مریخ‌نورد سرگرم تحقیق و تفحص در منطقه‌ای به نام «واحد زایش خاک رس» (clay-bearing unit) بوده و تا ماه می نمونه‌های حفاری شده را آنالیز کرده است. این آنالیز نشان داد که این نمونه‌ها حاوی بیشترین میزان ماده معدنی رس هستند که تا آن زمان در این سیاره سرخ یافت شده بود. محققان به محیطِ پرآبی که این رس را تشکیل داده و اینکه آیا این محیط می‌توانسته از میکروب‌های باستانی پشتیبانی کند یا خیر، علاقمند هستند.
انتهای شمالی این دشت پایکوهی، یک منطقۀ رسی را در برمی‌گیرد و اگرچه شیب آن زیاد است اما مریخ‌نورد تصمیم گرفته در ماه مارس به آنجا صعود کند تا از مناطقی که بعداً در مأموریت مشاهده می‌کنند پیش‌نمایی داشته باشد. “الکساندر بریک”، دانشجوی دکتری دانشگاه کالیفرنیا برکلی که سرپرستی این رانندگی را به عهده دارد، گفت: «تشکیل برآمدگی یا کلوخه‌هایی از این قبیل نیازمند آب است. ما مقداری از این کلوخه را در ماسه بادی بالای دشت پایکوهی و مقداری دیگر را دقیقاً در پایینِ دشت پایکوهی مشاهده کردیم. به نظر می‌رسد که در مقطعی پس از شکل‌گیری دشت پایکوهی، آب بازگشته؛ و این سنگ‌ها با جریان یافتن آب در آنها تغییر کرده‌اند.»
“ابیگیل فرائمن”، از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا که معاون پروژۀ این دو مأموریت بوده، بیان داشت: «کاوشگر کنجکاوی طراحی شده تا به جستجوی تاریخ آب، در مریخ بپزدازد. ما در حال کشف این دنیای باستانی هستیم که به مدت بسیار طولانی‌تر از چیزی که فکر می‌کردیم، می‌توانسته میزبان حیات باشد.»
ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: NASA