مجله ایران اکازیون

شکارچی دنباله‌دار به خواب زمستانی رفت!




ایران اکازیون:روز جمعه فرودگر فیلای آژانس فضایی اروپا پس از تلاش‌های فراوانی که برای تثبیت موقعیت خود روی سطح دنباله‌دار ۶۷P انجام داده‌بود، پیامی را روی توئیتر خود منتشر کرد و اعلام کرد به خواب می‌رود.

حین فرود کاوشگر فیلای بر سطح دنباله‌دار، چنگال‌های فرود آنطور که برنامه‌ریزی شده بود، عمل نکردند و فرودگر از سطح بلند شد و در دومین تلاش توانست بار دیگر بر روی بدنه یخی دنباله‌دار فرود آید، اما این تلاش هم موثر واقع نشد و فیلای در سومین برخواستن از دنباله دار و برخورد با آن بالاخره فرود خود را روی دنباله دار تثبیت کرد.

براساس گزارش همشهری از CNN، کاوشگر فیلای پس از فرود روی دنباله‌دار توانسته‌بود خود را به بدنه این جرم یخی متصل سازد و با انجام چند حفاری، از سطح آن نمونه‌برداری کند. به گفته دانشمندان پروژه،‌انتظار می‌رود باتری‌های فیلای روز شنبه به طور کامل خالی شوند از این رو جدال دانشمندان در برابر زمان برای انجام فعالیت‌های مورد نظرشان پیش از خاموش شدن فرودگر شدت گرفته‌است. در این میان روز گذشته فرودگر  فیلای روی توئیتر خود پیامی نوشت: من کمی خسته‌ام، آیا تمامی اطلاعاتم را دریافت کردید؟ می‌خواهم چرتی بزنم. به نظر می‌آید این ادبیاتی است که آژانس فضایی اروپا از آن برای اعلام برقراری تماس با فرودگر استفاده می‌کند.

تصویری ۳۶۰ درجه از محل قرارگیری کاوشر فیلای بر سطح دنباله دار

کمی پس از انتشار این پیام، پست دیگری روی توئیتر ظاهر شد: زندگی من روی دنباله‌دار هم‌آکنون آغاز شد. به زودی درباره خانه جدیدم،‌ دنباله‌دار ۶۷P بیشتر برایتان تعریف خواهم‌کرد. پس از فرود فیلای روی سطح دنباله‌دار، و ارسال چند تصویر سفید و سیاه به زمین،‌ آژانس فضایی اروپا ارتباط خود با این فرودگر را از دست داد. تصاویر به دست آمده نشان می‌داده فرودگر در بخش سایه دنباله‌دار فرود آمده‌است. از این رو نگرانی‌ها درباره عمر باتری‌های فرودگر شدت گرفت، اما روز جمعه فیلای اعلام کرد حفاری‌هایی انجام داده و از سطح دنباله‌دار نمونه‌برداری کرده‌است.

نقطه ای که کاوشگر فیلای در آنجا مستقر شده است.

به گفته آژانس فضایی اروپا، درحالی‌که جستجو برای تعیین موقعیت دقیق فرودگر همچنان ادامه دارد، فیلای برای تکمیل بیشترین تعداد پروژه‌های علمی ممکن پیش از اینکه شارژ باتری اصلی‌اش به پایان برسد،‌ با زمان در رقابت است. انرژی فرودگر از نور خورشید تامین می‌شود و از آنجایی که محل فرود فیلای در سایه قرار گرفته،‌ احتمال اینکه باتری‌های ثانویه این فرودگر شارژ شده و امکان ادامه حیات آن را فراهم آورند،‌ بسیار کم‌است. فرودگر در روز تنها یک و نیم ساعت نور خورشید دریافت می‌کند،‌ درحالی که دانشمندان انتظار ۶ تا هفت ساعت نور خورشید را داشتند.

کاوشگر فیلای در انتظار تابش نور خورشید است تا بتواند باتری های خود را شارژ کند و ماموریت را ادامه دهد.

ممکن است با نزدیک شدن دنباله‌دار به خورشید این شرایط تغییر کرده و زمینه شارژ باتری‌ها فراهم شود. اما درحال حاضر آژانس فضایی اروپا روی سایت خود اعلام کرده این فرودگر احتمالا برای مدتی طولانی به خواب رفته و تمامی تجهیزات آن خاموش شده‌اند. فیلای به مجموعه‌ای از تجهیزات آزمایشگاهی برای عکاسی و سنجش سطح دنباله‌دار ۶۷P برخوردار است. حسگرهای این فرودگر خصوصیات تراکمی و حرارتی سطح دنباله‌دار را محاسبه می‌کنند،‌ تحلیل‌گر گاز به ردیابی و شناسایی مواد شیمیایی ارگانیک پیچیده کمک خواهد‌کرد، و دیگر تجهیزات میدان مغناطیسی و تعاملات میان دنباله‌دار و بادهای خورشیدی را محاسبه می‌کنند.

تصویری نزدیک از سطح خشن دنباله دار

پیش از به‌خواب رفتن، این فرودگر توانست تمامی اطلاعات علمی که طی اولین تلاش علمی‌اش جمع‌آوری کرده‌بود را به زمین ارسال کند. به گفته دانشمندان، این دستگاه در شرایط بسیار سخت بهترین عملکرد را از خود نشان داد و ما به موفقیت خارق‌العاده علمی که به دست آورده، افتخار می‌کنیم. تا زمانی که این ماشین نور کافی خورشید را دریافت نکند برقرار ارتباط دوباره با آن غیرممکن خواهد‌بود. این احتمال عصر روز گذشته قوی‌تر شد زیرا مرکز کنترل زمینی به فرودگر دستور داد تا بدنه خود را بچرخاند تا صفحات خورشیدی‌اش در معرض نور بیشتری قرار گیرند. تلاش دوباره برای برقراری ارتباط در روزهای پیش رو انجام خواهد‌گرفت، زمانی که روزتا به بالای سطح مدار بیاید.

یک تصویر دیگر به اکتشافاتی که تجهیزات بشر بر سطح جرمی به غیر از زمین گام نهاده است اضافه شد.

حتی اگر فیلای برای همیشه خاموش شود نیز مدارگردی که حامل آن بوده،‌ به ارسال تصاویر به زمین ادامه خواهد‌داد. فضاپیمای روزتا ۱۰ سال پیش از زمین خارج شد و پس از طی میلیاردها کیلومتر، در ماه آگوست به دنباله‌دار ۶۷P رسید. کاوشگر فیلای روز چهارشنبه از روزتا جدا شد و هفت ساعت بعد روی دنباله‌دار فرود آمد. نام فیلای برگرفته از نام جزیره‌ای در رود نیل است که کشف ستونی هرمی در آن منجر به رمزگشایی از روزتا استون شده‌است،‌ سنگی آتشفشانی که در سال ۱۷۹۹ در مصر کشف شد. روزتا قصد دارد در طول سفر دنباله‌دار ۶۷P/C-G به سوی خورشید، آن را دنبال کند. این فضاپیما اولین فضاپیمایی است که دنباله‌داری را تعقیب کرده و در مدار آن قرار گرفته‌است و تاکنون اطلاعات علمی بسیار ارزشمندی را به زمین ارسال کرده‌است.

انتخاب تصاویر: وب سایت بیگ بنگ / منبع: CNN

اطلاعات بیشتر: universetoday , scientificamerican