ماهواره ماون ( MAVEN ) که پروژه ساخت آن تنها بخشی از برنامه‌های ناسا بود و در جریان تعطیلی دولت آمریکا به کار خود ادامه می‌داد، طبق برنامه هجدهم نوامبر (بیست و هفتم آبان) به فضا پرتاب خواهد شد. ناسا تاریخ قطعی پرتاب کاوشگر مدارگرد مریخ با نام ماون را اعلام کرد. طبق بیانیه ناسا، این سفینه با استفاده از یک موشک اطلس V 401 از پایگاه فضایی کیپ کاناورال فلوریدا به فضا فرستاده خواهد شد تا در مرحله اول ماموریت خود، جو بالایی سیاره سرخ را بررسی کند.
به گزارش جام جم آنلاین، بیانیه ناسا خیال دانشمندان فضایی را راحت کرد که نگران بودند تعطیلی اخیر در بخش هایی از دولت ایالات متحده به از دست رفتن پنجره زمانی پرتاب برای این مدارگرد منجر شود که اگر چنین می شد، به معنای تعویق دست کم بیست و شش ماهه پرتاب این مدارگرد تا مقارنه بعدی زمین و مریخ (شرایط مناسب برای پرتاب فضاپیما به مریخ) می شد. دیو میچل، رئیس پروژه ماون در گودارد می گوید: سال ۲۰۰۸ هنگامی که ما ماموریت ماون را به ناسا پیشنهاد کردیم و ساخت آن تائید شد، زمان پرتاب آن را هجدهم نوامبر ۲۰۱۳ تعیین کرده بودیم، که اولین فرصت مناسب پرتاب آن بود. حال ما می خواهیم دقیقا در همان روز این ماهواره را پرتاب کنیم. این نشان از موفقیت کامل ما در زمان بندی دارد. هدف ماموریت میون پاسخ به این پرسش است که مریخ اتمسفر خود را کی از دست داد.
شواهد حسگرهای متعدد فضایی نشان از این دارند که میلیاردها سال پیش، مریخ جوی بسیار ضخیم و غلیظ مملو از دی اکسیدکربن داشت و آب مایع نیز در سطح آن جریان داشت که شاید می توانست میزبان حیات هم باشد. ولی از آن زمان، جو مریخ تقریبا به طور کامل نابود و سیاره هم به بیابانی تبدیل شده که از هر جای قابل تصوری روی زمین خشک تر است. هدف این ماهواره این است که تاریخ جو مریخ و فرآیندهایی را که بر آن تاثیر گذاشته اند مورد مطالعه قرار دهد؛ فرآیندهایی مانند نرخ از دست رفتن اتمسفر، نحوه تعامل جو بالایی آن با بادهای خورشیدی و نسبت ایزوتوپ های مختلف. بعدها می توان این داده ها را با موارد مشابه تهیه شده توسط مریخ نورد کیوریاسیتی از سطح مریخ مقایسه کرد. ماون برای تکمیل ماموریت خود، به سه دستگاه مجهز است.
اول، تجهیزات میدان و ذرات است که از شش ابزار برای بررسی بادهای خورشیدی و لایه یونوسفر جو مریخ تشکیل شده است. این ابزار حاوی حسگرهایی برای اندازه گیری بادهای خورشیدی، الکترون های یونوسفری، میدان مغناطیسی مریخ و دیگر خصوصیات مریخ است. دومین ابزار، یک بسته حسگر از راه دور است که برای اندازه گیری خصوصیات کلی جو بالایی و یونوسفر و همچنین گرفتن عکس های طیف سنجی فروسرخ از سیاره طراحی شده است. در نهایت یک طیف سنج گاز نجیب و جرم یونی وجود دارد که ترکیبات جو بالایی مریخ را با توجه خاص به ایزوتوپ های گازهای نجیب و یون ها اندازه گیری می کند. اگر پرتاب هجدهم نوامبر موفقیت آمیز باشد، آغاز سفری ده ماهه به مریخ خواهد بود که بیست و دوم سپتامبر سال آینده با رسیدن به مدار سیاره سرخ به پایان خواهد رسید.
میون پس از آن به یک مدار بیضی شکل خواهد رفت و ماموریت علمی یکساله اش را شروع خواهد کرد. زاویه مدار به این ماهواره اجازه خواهد داد تمام مدارها را در حین رفتن به فاصله ۶۰۰۰ کیلومتری از سیاره مشاهده کند و پس از برگشتن به فاصله ۱۵۰ کیلومتری بالای سطح مریخ، به طور مستقیم از جو آن نمونه برداری کند. در جریان این ماموریت، ماهواره یک بار تا ارتفاع ۱۲۵ کیلومتری پایین خواهد آمد، که لبه پایینی جو بالایی مریخ است. ماون علاوه بر ماموریت علمی خود، یک لینک داده را بین دیگر ماهواره های مدارگرد مریخ و زمین برقرار می کند؛ هرچند به دلیل مدار گردشی بیضوی آن، محدودیت هایی در این کار وجود خواهد داشت.
جان گرانسفلد، نایب رئیس بخش ماموریت های علمی ناسا در واشنگتن می گوید: ماموریت ماون گامی چشمگیر و رو به جلو در حل معمای سیاره ای گذشته و امروز جو مریخ است. دانشی که ما به دست می آوریم به کمک ماموریت های گذشته و امروز در این سیاره است و به ما در ماموریت های آینده سرنشین دار به مقصد مریخ کمک خواهد کرد.
محمد طالبیان
Read More : nasaspaceflight ,nasa