ایران اکازیون:محققان دانشگاه کلرادو بولدر به یافتن آخرین منبع مادۀ معمولی پنهان در جهان کمک کردند. ماده معمولی یا “باریون‌ها”، همه اشیاء فیزیکی از جمله ستاره‌ها تا هستۀ سیاهچاله‌ها را تشکیل میدهند. اما تا به امروز، اخترفیزیکدانان فقط حدود دو-سوم از ماده‌ای که نظریه پردازان پیش‌بینی می کنند توسط بیگ بنگ ایجاد شده باشد، را کشف کرده‌اند. پس بقیه کجاست؟
به گزارش بیگ بنگ، در تحقیقی جدید، تیمی بین‌المللی از اخترشناسان سومین گمشده را کشف و آن را در فضای بین کهکشانها یافتند. “مایکل شول” از نویسندگان اصلی این مقاله از دانشگاه کلرادو بولدر گفت:« این ماده گمشده به صورت رشته‌هایی از گاز اکسیژن با دمایی در حدود ١ میلیون درجه سانتیگراد وجود دارد. این یافتهها گامی جدید برای اخترفیزیکدانان است. این یکی از پایه‌های کلیدی آزمودن تئوری بیگبنگ است، یعنی بدست آوردن مقادیر باریون هیدروژن و هلیم و هر چیز دیگری در جدول تناوبی”.
تحقیق جدید که در ٢٠ ژوئن ۲۰۱۸ در مجله Nature منتشر شده، توسط فابریزیو نیکاسترو از مؤسسه ملی اخترفیزیک ایتالیا، رصدخانه نجوم رم و مرکز هاروارد-اسمیت‌سونیان برای اخترفیزیک سرپرستی شده است. محققان نظری دربارۀ اینکه در کجا بیشترین ماده معمولی در جهان یافت میشود، معتقدند که ١٠ درصد این ماده در کهکشانها، و نزدیک به ۶٠ درصد در ابرهای پراکنده گاز که در بین کهکشانها قرار دارند، نکته مهم این است که ین ماده معمولی نباید با ماده تاریک که دانشمندان هنوز بدان دست نیافته‌اند، اشتباه گرفته شود.
در سال ٢٠١٢، شول و همکارانش پیش‌بینی کردند که ٣٠ درصد از باریون‌ها در الگوی شبکه کیهانی در فضا که محیط درون کهکشانی گرم-داغ نامیده می شود، وجود دارد. چارلز دانفورث، دانشیار پژوهشی در انجمن فیزیک آمریکا، به کشف این یافتهها کمک و یکی دیگر از نویسندگان این تحقیق است. برای جستجو اتم‌های گمشده در نواحی بین ِ کهکشانها، تیم محققان مجموعه‌ای از ماهواره‌ها را بر روی یک اختروش بنام ۱ES 1553 نشانه گرفتند. این اختروش، سیاهچاله‌ای فعال در مرکز کهکشان میباشد که مقادیر بسیار زیادی گاز را مصرف و آن را به بیرون پرتاب می کند. شول میگوید: «این اختروش اساساً یک فانوس واقعاً روشن در فضا است.»
دانشمندان با ضبط چگونگی انتشار تابش یک اختروش در فضا، اطلاعات زیادی را بدست می آورند. این کار شبیه آن است که یک ملوان، فانوس دریایی را از میان مه ببیند. در ابتدا محققان از طیف سنج کیهانی تلسکوپ فضایی هابل برای رسیدن به ایده‌ای که در کجا میتوانند باریون‌های گمشده را بیابند، استفاده کردند. در مرحله بعد، با استفاده از ماهواره پرتو ایکس نیوتن(XMM-Newton) متعلق به آژانس فضایی اروپا به مطالعه دقیق‌تر ِ آن نواحی پرداختند.
محققان ردپای نوعی گاز اکسیژن به شدت یونیزه شده را که بین اختروش و منظومه شمسی بود را یافتند. این گاز در چگالی زیاد، در حدود ٣٠ درصد از ماده معمولی را تشکیل میدهد. شول گفت: «ما باریون‌های گمشده را یافتیم.» او معتقد است که کهکشانها و اختروش‌ها این گاز را در طول میلیاردها سال در درون فضا پراکنده کرده‌اند. شول اضافه نمود که محققان باید یافته‌های خود را با نشانه‌روی ماهواره‌ها به سمت اختروش‌های روشن‌تر، مورد تأیید قرار دهند.
ترجمه: سوران زوراسنا/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: phys.org