ایران اکازیون:مرکز کهکشان راه شیری اکنون مکان نسبتا آرامی است (در مقایسه با مرکز کهکشانهای دیگر)، اما همیشه چنین شرایطی در آنجا حاکم نبوده است. در واقع، ۳.۵ میلیون سال قبل، مرکز کهکشان ما فعالیتهای آشفتهای داشت؛ یعنی انفجارهای انرژی گستردهای در آن به وقوع میپیوست که اثرات این انفجار انرژی ۲۰۰ هزار سال نوری در بالا و پایین صفحه کهکشانی امتداد می یافت.
در سال ۲۰۱۳، اخترفیزیکدانی به نام «جاس بلاند هاثورن» از دانشگاه سیدنی به همراه همکارانش تخمین زدند که این رویداد بین ۱ تا ۳ میلیون سال پیش اتفاق افتاد. اکنون مشاهدات بیشتر با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل و مجموعه دادههای بزرگتر توانسته شواهد محکمتری برای این رویداد فراهم بیاورد. محققان حالا در تخمین زمان وقوع آن و همچنین مدت زمان به پیشرفتهای قابل توجهی دست یافتند.
نشانهها و سرنخهای زیادی وجود دارد، واضحترین ِ این نشانهها، حبابهای عظیم گامای فِرمی و تابش پرتو ایکس هستند که در بالا و پایین صفحه کهکشانی امتداد یافتهاند. ماهوارههای فِرمی و ROSAT موفق به کشف این دو شدند. این حبابها در مجموع ۵۰ هزار سال نوری گستردگی دارند؛ علاوه بر این، گستردگی آنها در بالا و پایین صفحه کهکشانی ۲۵ هزار سال نوری تخمین زده شده است. اخترشناسان در سال ۲۰۱۳ خبر کشف «انتشار هیدروژن-آلفا» در امتداد بخشی از جریان ماژلانی را اعلام کردند که بطور مستقیم همراستا با حباب است. توضیحی که این اخترشناسان دادند این بود که این نشر صرفا انفجار انرژی یونیزه کننده از مرکز کهکشان راه شیری است.
بلاند هاثورن بیان کرد: «شرارههای ایجاد شده باید کمی شبیه به پرتو فانوس دریایی بوده باشد. تاریکی را در نظر بگیرید و سپس نور فانوس دریایی را برای بازه زمانی کوتاهی روشن کنید.» هیچ چیز مثل ِ جتهای یک سیاهچالۀ فعال، نیروی کافی برای تولید چنین اثری را ندارد. انفجار انرژی و اثرات ناشی از آن تقریبا ۳.۵ میلیون سال قبل به وقوع پیوست و تقریبا ۳۰۰ هزار سال دوام داشت.
اخترشناس «لیزا کولی» از دانشگاه ملی استرالیا گفت: «این رویداد، عظیم و دراماتیک است که چند میلیون سال قبل در تاریخچۀ راه شیری اتفاق افتاد. انفجار عظیمی از انرژی و تابش در بیرون صفحه کهکشانی روی داد. این نشان میدهد که مرکز کهکشان راه شیری یک محیط بسیار پویا و فعال است و با تصورات قبلی ما تفاوت دارد.» این مقاله در مجله The Astrophysical منتشر شده است.
ترجمه: منصور نقیلو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com