مجله ایران اکازیون

مشاهده اشعه ایکس از سوی پلوتو




ایران اکازیون:اخترشناسان ِ رصدخانه پرتو ایکس چاندار، شاهد انتشار پرتو ایکس از سوی محبوب‌ترین سیاره کوتوله جهان،‌ یعنی پلوتو بودند. این اولین‌ باری است که یکی از اجرام کمربند کویپر چنین رفتاری از خود نشان می‌دهد.

انتشار پرتو ایکس از سیاره کوتوله پلوتو که توسط تلسکوپ فضایی اشعه ایکس چاندار مشاهده شد.

به گزارش بیگ بنگ به نقل از همشهری، این کشف عجیب می‌تواند به محققان در درک بهتر ساختار اتمسفر پلوتو و اتمسفر دیگر اجرام در حاشیه سامانه خورشیدی کمک کند. کری لز دانشمند ارشد رصد‌خانه چاندرا از دانشگاه جانز هاپکینز می‌گوید برای اولین‌بار شاهد انتشار پرتو ایکس از سوی یکی از اجرام سامانه خورشیدی بودیم و دریافتیم پلوتو با بادهای خورشیدی به شکلی غیرمنتظره و پرانرژی در تعامل است. می‌توان انتظار داشت که دیگر اجرام کمربند کویپر نیز چنین رفتاری از خود نشان دهند.

محققان در طول ماموریت افق‌های نو در سال ۲۰۱۵ متوجه تابش پرتو ایکس از سوی پلوتو شدند. زمانی که فضاپیمای افق‌های نو به بخش دوردست سیاره کوتوله پلوتو رفت، یعنی فاصله‌ای در حدود ۷.۵ میلیارد کیلومتر دورتر از زمین، اخترشناسان چاندرا چهار بار پلوتو را در حال درخشش پرتو ایکس مشاهده کردند. این کشف از آن رو شگفت‌انگیز است که پلوتو برخلاف زمین و دیگر اجرام سامانه خورشیدی فاقد میدان مغناطیسی است، و فاصله بسیار زیادی تا خورشید دارد، دو عاملی که تابش پرتو ایکس را غیر ممکن می‌سازد.

تصویری هنری از تعامل بادهای خورشیدی با اتمسفر سیاره ی کوتوله پلوتو

به گفته اسکات ولک از مرکز اختر فیزیک هاروارد اسمیتسونیان، پیش از این رصد دانشمندان بر این باور بودند که احتمال مشاهده پرتو ایکس از سوی پلوتو تقریبا غیرممکن است. تا پیش از این، دورافتاده‌ترین جرم سامانه خورشیدی که از خود پرتو ایکس ایجاد می‌کرد،‌ حلقه‌ها و صفحه سیاره مشتری بوده‌ است. با وجود تردید‌هایی که از گذشته وجود داشت، محققان براساس مطالعات پیشین می‌دانستند که گازهایی که یک جرم کیهانی را احاطه کرده‌ است، می‌تواند با ذرات موجود در بادهای خورشیدی تعامل برقرار کرده و پرتو ایکس ایجاد کنند،‌ فرضیه‌ای که اکنون یافته‌های چاندرا آن را تایید می‌کند.

دانشمندان سه فرضیه را برای پرتوهای ایکس منتشر شده از سیاره کوتوله پلوتو ارائه کرده‌اند. اول اینکه احتمالا گاز بسیار بیشتری از میزان کشف شده توسط فضاپیمای افق های نو در اطراف پلوتو وجود دارد. دوم اینکه میدان‌های مغناطیسی میان‌سیاره‌ای، ‌ذرات بیشتری از باد خورشیدی را در منطقه اطراف پلوتو متمرکز می‌کنند. احتمال آخر این است که تراکم کم باد خورشیدی در منطقه بیرونی منظومه شمسی ممکن است به شکل‌گیری حلقه‌ای از گاز خنثی در مدار پلوتو کمک کرده باشد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه ی Icarus منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA