مجله ایران اکازیون

پاسخ پارادوکس فرمی: انقراض زودرس ِ حیات در کیهان




ایران اکازیون:آدیتیا چوپرا از دانشگاه ملی استرالیا می گوید در جهان ما تعداد بسیار زیادی از سیارات قابل سکونت وجود دارند و لذا بسیاری از دانشمندان عقیده دارند که جهان مملو از موجودات فضایی می باشد. حیات اولیه بسیار ضعیف و شکننده می باشد، لذا ما عقیده داریم زندگی های اولیه به ندرت می توانند با سرعت کافی برای ادامه بقا تکامل پیدا کنند.

به گزارش بیگ بنگ، اغلب محیط های زیست اولیه در سیارات، بسیار ناپایدار هستند. برای به وجود آمدن یک سیاره قابل سکونت، گونه های حیات نیاز به تنظیم گازهای گلخانه ای از قبیل دی اکسید کربن و آب به منظور پایدار نگه داشتن دمای سطح سیاره دارند. شاید علت اینکه ما تا کنون نتوانسته ایم نشانه هایی از موجودات بیگانه پیدا کنیم به احتمال پیدایش حیات مربوط نمی شود و بلکه بیشتر به خاطر این است که ظهور حیات همراه با پایدار سازی سریع شرایط محیط زیست در چرخه ی آب و هوایی به ندرت ممکن است بر روی سطح سیارات اتفاق بیفتد.

در یک پاسخ قانع کننده به پارادوکس مشهور فیزیکدان انریکو فرمی (اگر هوش فرازمینی در کهکشان راه شیری وجود دارد، پس آنها کجا هستند؟) اختر زیست شناسان دانشگاه ملی استرالیا می گویند حیات بر روی سیارات دیگر احتمالا بسیار کوتاه بوده و به سرعت منقرض می گردد. در یک تحقیق به منظور درک اینکه چطور حیات میتواند گسترش یابد، دانشمندان پی بردند که عموما حیات های نو ظهور بر روی سیاره های تازه شکل گرفته به دلیل سرما و یا گرمای غیر قابل کنترل نابود می شوند.

اما در سال ۱۹۵۰، انریکو فرمی در هنگام خوردن ناهار اظهار نظری به ظاهر بی غرض انجام داد که از آن به بعد باعث جلب توجه کلیه محققان در تیم SETI(جستجو برای هوش فرا زمینی) گردید. این گفته انریکو فرمی زمانی انجام شد که فرمی در حال صحبت در خصوص احتمال وجود جوامع پیشرفته در کهکشان ها بود. آنها گمان می کردند فرض وجود تعداد زیادی حیات کیهانی منطقی به نظر می رسد. ولی ناگهان جایی در بین دو جمله، ذهن انعطاف پذیر “فرمی” متوجه شد که اگر این مطلب درست باشد پس حتما دلالت بر چیزی عمیق تر از آن خواهد داشت. اگر واقعا تعداد زیادی از جوامع بیگانه وجود دارند پس احتمالا تعدادی از آنها بایستی تا کنون در سطح کهکشان گسترش پیدا کرده باشند.

فرمی متوجه شد که هر تمدنی با دانستن مقدار ناچیزی از تکنولوژی موشکی و همچنین وجود انگیزه جهت برقراری امپراطوری، قادر است به سرعت کلیه کهکشان را تحت استعمار خود در آورد. طی ده میلیون سال، هر ستاره ای می توانست تحت سیطره این امپراطوری قرار گیرد. ده میلیون سال ممکن است کمی طولانی به نظر برسد، ولی در حقیقت در مقایسه با طول عمر کهکشان ما که حدودا ده میلیارد سال است بسیار کوتاه به نظر می رسد. لذا تسخیر کل کهکشان راه شیری می تواند یک مانور سریع باشد.

لذا چیزی که فرمی به سرعت متوجه شد این بود که بیگانگان زمان کافی برای حضور در کلیه نقاط کهکشان راه شیری را در اختیار داشته اند. ولی زمانی که به اطراف خود نگریست هیچ نشانه ی مشخصی از حضور آنها پیدا نکرد. این موضوع فرمی را بر آن داشت تا سوالی را که بسیار واضح بود بپرس: “آنها کجا هستند ؟” محققان دانشگاه ملی استرالیا(ANU) می گویند: یک پاسخ محتمل به پارادوکس فرمی، می تواند نظریه انقراض زودرس حیات در جهان های مشابه باشد که نام آن را “گلوگاه پیدایش حیات”(Gaian Bottleneck) گذاشته اند. پروفسور چارلی لاین ویور از دانشگاه استرالیا گفت: « یک پیش بینی جالب این مدل آن است که اکثریت زیادی از فسیل ها در جهان از انقراض میکروب ها به وجود می آیند و نه از گونه های مولتی سلولی مانند دایناسورها و یا موجوداتی شبیه انسان که تکامل آنها میلیاردها سال طول می کشد.»

حدود چهار میلیارد سال قبل احتمالا سیاره زمین، ناهید و مریخ همگی قابلیت پرورش حیات را داشته اند. ولی حدود یک میلیارد سال بعد از شکل گیری حیات در آنها، سیاره ی ناهید تبدیل به جایی بسیار گرم و مریخ از سرما منجمد گردید. حدود ۴.۵ میلیارد سال قبل در مریخ جوان آب به اندازه کافی و برای پوشاندن کل سطح سیاره به عمق حدودا ۱۴۰ متر وجود داشته است، اما احتمالا این آب مایع بصورتی تجمیع شده است که با تشکیل یک اقیانوس تقریبا نیمکره شمالی سیاره را پوشانده و عمق آن در بعضی مناطق به ۱۶۰۰ متر نیز رسیده است.

“لاین ویور” می گوید: اگر حیات میکروبی اولیه روی سیاره های مریخ و ناهید به وجود آمده باشد، احتمالا در برقراری تغییرات محیطی سریع ناتوان بوده است. او می گوید به احتمال زیاد حیات اولیه بر روی زمین نقش اصلی را در پایدار سازی شرایط جوی سیاره، بر عهده داشته است. به نظر می رسد که سیارات سنگی و مرطوب با عناصر و منابع انرژی که برای حیات مورد نیاز می باشند در همه جا وجود دارند، با این حال همانطور که فیزیکدان مشهور “انریکو فرمی” در سال ۱۹۵۰ اشاره نمود، هیچ نشانه ای از حیات فرازمینی تاکنون مشاهده نشده است.

ترجمه: مجتبی عطایی / سایت علمی بیگ بنگ

منبع: dailygalaxy.com