ایران اکازیون:ستاره شناسان طی هفته های گذشته از کشف سیاره Kapteyn b که فقط ۱۳ سال نوری از زمین فاصله دارد و قدیمی‌ترین سیاره صخره‌ای شناخته‌شده در یک منطقه زیست‌پذیر به شمار می‌آید، خبر دادند، همچنین مطالعه صورت گرفته توسط اخترشناسان آمریکایی نشان می‌دهد، سیاره‌های بیگانه Gliese g و Gliese d اساسا وجود خارجی نداشته و محققان لکه‌های خورشیدی ستاره میزبان را به اشتباه سیاره بیگانه شناسایی کرده بودند.
کشف قدیمی ترین سیاره شبیه زمین
به گزارش ایسنا، این سیاره پنج برابر زمین جرم دارد و هر ۴۸ روز یک بار حول ستاره مادری اش می‌چرخد. خود ستاره والد که Kapteyn نام دارد، سریع‌تر از هر ستاره مجاور زمین، عرض آسمان را طی می‌کند. ستاره مزبور به همراه دو سیاره‌اش که اخیرا کشف شده‌اند، هم‌اکنون بسیار دورتر از محل آغازین شکل‌گیری‌شان در خارج از کهکشان راه شیری قرار دارند. ستاره «کپتین» در اواخر سال ۱۸۹۰ توسط «جیکاب کورنلیوس کپتین» هلندی کشف شد و یک کوتوله قرمزرنگ M1 است. این جرم کیهانی ستاره‌ای خنک و کوچک بوده و عام‌ترین نوع ستاره در کهکشان راه شیری به شمار می‌آید.
در حالی که دمای سطح خورشید بین پنج تا شش هزار درجه کلوین گزارش شده، دمای سطح کپتین بیش از ۳۵۰۰ درجه کلوین گزارش شده است. علاوه برخنک‌تر بودن، این ستاره یک سوم خورشید جرم دارد و در مقایسه با خورشید جوان ۴.۶ میلیارد ساله، کمی مسن‌تر است. تصور می‌شود کپتین یکی از اعضای گروهی باستانی باشد که در روزهای آغازین زمین شکل گرفته است. ستاره‌های کوتوله گروه M اهداف مطلوبی برای شکار سیارات فراخورشیدی هستند. زیرا می‌توان این سیارات را که اندکی بزرگ‌تر از زمین هستند، در مجاور این ستارگان کشف کرد.
تیمی بین‌المللی متشکل از ۲۰ منجم، داده‌های حاصل از سه تلسکوپ بزرگ را برای مطالعه سیاره‌های این ستاره به نام‌های «کپتین b» و «کپتین c» تحلیل کردند. این سیارات به ترتیب طی بازه‌های زمانی ۴۸ و ۱۲۰ روز حول ستاره والدشان مدارگردی می‌کنند. در این میان، «کپتین b» تنها سیاره‌ای است که در منطقه زیست‌پذیر قرار دارد، اما «کپتین c» که دست کم هفت برابر زمین جرم دارد، جسمی صخره‌ای و بسیار دورتر از ستاره میزبانش است، بنابراین نمی‌تواند میزبان آب مایع باشد. دکتر آنگلادا اسکوده از دانشگاه کوئین مری لندن رهبر ارشد این مطالعه گزارش شد.
حذف ۲ سیاره فرا خورشیدی شبیه زمین
مطالعات قبلی عنوان می‌کرد که این ۲ سیاره بیگانه در فاصله ۲۲ سال نوری از زمین واقع شده و در منطقه گلدیلاکس (Goldilocks zone) ستاره میزبان قرار دارند که شانس وجود آب و میزبانی از حیات احتمالی را افزایش می‌دهد. امکان رصد این سیاره‌های شبه‌زمین با چشم غیر مسلح یا تلسکوپ وجود نداشته و اخترشناسان با استفاده از روشی موسوم به سرعت شعاعی داپلر (Doppler radial velocity) آنها را در مدار ستاره کوتوله سرخ Gliese581 شناسایی کردند.
در این روش، نور ستاره از تلسکوپ گرفته و طول موج‌های آن تجزیه و تحلیل می‌شود؛ تحرکات گرانشی سیاره در حال چرخش در مدار ستاره میزبان، جرم سیاره را مشخص می‌کند. اما مطالعه صورت گرفته توسط محققان دانشگاه پنسیلوانیا نشان می‌دهد، سیارات بیگانه Gliese g و Gliese d وجود نداشته و سیگنال‌های به ظاهر سیاره‌ای در اصل توسط فعالیت ستاره‌ای بوجود آمده‌اند؛ به عبارت دیگر، میدان‌های مغناطیسی یا لکه‌های خورشیدی باعث ایجاد تداخل در سیگنال‌ها و اشتباه اخترشناسان شده‌اند.
بر این اساس، فعالیت مغناطیسی ستاره‌ای شدید مانند لکه‌های خورشیدی در ستاره منظومه شمسی باعث ایجاد سیگنال های کاذب برای دو سیاره بیگانه d و g شده‌اند. در ادامه تحقیقات، اخترشناسان قصد دارند وجود سیاره Gliese f در مدار کوتوله سرخ Gliese581 را مورد بررسی قرار دهند. نتایج این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.
مطالعه بیشتر در: PHL, universetoday