مجله ایران اکازیون

کشف منشأ سیارکی که منجر به انقراض دایناسورها شد




ایران اکازیون:پژوهش جدید دانشمندان نشان می‌دهد “سیارک” منقرض‌کننده دایناسور‌ها در ۶۶ میلیون سال قبل، از منطقۀ بیرونی کمربند سیارکی آمده است.

به گزارش بیگ بنگ، حدود ۶۶ میلیون سال پیش در پایان دوره کرتاسه، یک سیارک ۱۰ کیلومتری با زمین برخورد کرد. این سنگ عظیم در دهانه چیکشلوب در شبه‌جزیره یوکاتان مکزیک برخورد و مقدار باورنکردنی از گازها را به درون جو آزاد کرد. این گاز و غبار اقلیم را تغییر دادند و با زنجیره‌ای از رویدادها، منجر به انقراض دایناسورها شدند. این رویداد موجب شد بیش از ۷۵ درصد از حیات بر روی سیاره زمین در انتهای دوره کرتاسه، نابود شود.

طی چند دهه‌ی گذشته، اطلاعات زیادی دربارۀ این رویداد بدست آوردیم، اما هر پیشرفتی منجر به طرح یک سوال جدید می‌شود. دکتر “ویلیام بوتکه”، یکی از نویسندگان این مطالعۀ جدید گفت: «دو سوال مهم که هنوز پاسخ داده نشده‌ عبارتند از: «منشاء این سنگ فضایی از کجاست؟» و «چند وقت به چند وقت چنین رویدادهای برخوردی در گذشته بر روی زمین رخ می‌دهند؟»

تجزیه و تحلیل ژئوشیمیایی دهانه چیکشلوب نشان می‌دهد سنگی که به زمین برخورد کرده از کلاس شهاب‌های «کندریت‌ کربنی» است. این شهاب سنگ‌ها غیرفلزی هستند و جزو بکرترین مواد در منظومه شمسی می‌باشند. همچنین آنها نسبت کربن بالایی دارند و احتمالا در اوایل شکل‌گیری منظومه شمسی ساخته شده‌اند. به گفتۀ محققان امروزه هیچ یک از این اجرام، آنقدر به زمین نزدیک نیستند تا بتواند به سیارۀ ما برخورد کنند.

دکتر “دیوید نسورنی”، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: «ما تصمیم گرفتیم به دنبال همزاد “سیارک چیکشلوب” بگردیم، زیرا ممکن است مخفی شده باشد.» دانشمندان موسسه تحقیقات ساوت‌وست کلرادو آمریکا، از مدل‌های کامپیوتری استفاده کردند تا نحوۀ فرار اجرام از کمربند اصلی سیارک‌ها (منطقه‌ای شامل اجرام کوچک که بین مدار مریخ و مشتری قرار دارند) را ردیابی کنند.

در طول قرن‌ها، نیروهای حرارتی موجب شدند این اجرام وارد «دریچه‌های فرار» دینامیکی شوند، جایی که برخوردهای گرانشی سیارات می‌توانند آنها را وارد مدارهای نزدیک زمین کنند. محققان با استفاده از ابر کامپیوتر خوشه پروین ناسا، مدار ۱۳۰ هزار سیارک را بررسی و دنبال کردند. این سیارک‌ها در منطقۀ بیرونی “کمربند سیارکی” قرا دارند(دورترین قسمت از زمین). دانشمندان در کمال تعجب دریافتند که سیارک‌هایی به اندازۀ ۱۰ کیلومتر از این منطقه، حداقل ۱۰ برابر بیشتر از مقداری که قبلاً محاسبه شده بود، با سیارۀ ما برخورد می‌کنند.

دکتر “سیمون مارچی”، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: «این نتیجه جذاب است، نه به این خاطر که منطقۀ “بیرونی کمربند سیارکی” شامل قطعات کندریت کربنی است، بلکه به این دلیل که برای اولین‌بار توانستیم مدار سیارک‌های بزرگی که در حال نزدیک شدن به زمین هستند را ردیابی کنیم. توضیح ما دربارۀ منشاء سیارک چیکشلوب با اطلاعات قبلی دربارۀ نحوه تکامل سیارک‌ها مطابقت خوبی دارد.»

به طور کلی، نویسندگان دریافتند که به طور میانگین، سیارک‌هایی به اندازۀ ۱۰ کیلومتر هر ۲۵۰ میلیون سال یکبار با کره زمین برخورد می‌کنند، یک مقیاس زمانی که احتمال معقولی را مطرح می‌کند مبنی بر اینکه دهانه برخوردی چیکشلوب ۶۶ میلیون سال پیش ایجاد شد.

علاوه بر این، تقریباً نیمی از برخوردها ناشی از شهاب سنگ‌های کندریت‌ کربنی بودند و این یافته، انطباق خوبی با اطلاعات ما از سیارک چیکشلوب دارد. دکتر “نسورنی” گفت: «این تحقیق به درک بهتر ماهیت سنگ قاتل دایناسورها کمک می‌کند، همچنین به ما می‌گوید که دیگر اجرام برخوردی بزرگ در گذشته‌ی زمین، ممکن است از کجا نشأت گرفته باشند.» جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Icarus منتشر شده است.

ترجمه: سحر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: sci-news.com