با امضای برخی مسوولان “سازمان جنگل ها،مراتع و آبخیزداری کشور” با هدف اجرای “طرح های زراعت چوب” در خطر تخریب و قطع قرار گرفته است؛ این در حالی است که بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، زراعت چوب تنها می تواند در عرصه های لخت و خالی از درخت اجرا شود.
با تصویب و اجرای قانون “توقف بهره برداری چوب جنگلی” موسوم به “قانون تنفس جنگل”، قطع هر گونه درخت جنگلی ممنوع شده و “سازمان جنگل هامراتع و آبخیزداری” مکلف شد از درختان و عرصه های جنگلی محافظت کند. برای تامین بخش کوچکی از چوب مورد نیاز کارخانه ها که از جنگل های شمال تامین می شد(بر اساس آمار رسمی) از دو راه واردات چوب و زراعت چوب استفاده شود.
اما برای زراعت چوب، به عنوان یکی از راهکارها شروطی تعیین شد که مهم ترین آن، خالی بودن عرصه مورد نظر از درخت بود؛ یعنی زراعت چوب نمی تواند در عرصه های جنگلی که دارای پوشش و زادآوری هستند و یا جنگلکاری در آن صورت گرفته اجرا شوند.
حالا اما صورتجلسه ای به تاریخ 1/5/99 که به امضای سرپرست حوزه ریاست، معاون امور جنگل، و رییس وقت شورایعالی جنگل،مرتع آبخیزداری سازمان جنگل ها رسیده که حاکی است مدیران مربوطه این قانون را زیر پا نهاده و اجازه قطع درختان از گونه های جنگلی زیر قطر 40 سانتی متر را تعیین و صادر کرده اند؛ موضوعی که به صراحت، نقض آشکار “قانون موسوم به تنفس” است.
این عرصه ها که در استان گیلان مربوط به مناطق جنگلی “شفت”، “صومعه سرا”، “تالش” و “لنگرود” است جزو بهترین مناطق و عرصه های جنگلی جلگه ای به حساب می آید و حالا برای زراعت چوب در اختیار پیمانکاران قرار گرفته است. عرصه های جنگلی فوق، در زمان اجرای طرح های جنگلداری جزو طرح های جنگلداری جلگه ای محسوب می شد که پس از اجرای قانون موسوم به تنفس، با تدوین یک طرح چند صفحه ای برای آن می خواهند در قالب “زراعت چوب” مورد کشت قرار دهند. در حالی که حداقل حدود 50 تا 60 درصد این عرصه ها دارای زادآوری طبیعی بوده و گونه های “بلوط”، “ممرز”، انجیلی”، و “سفیدپلت” و”توسکا” در آن مستقر شده اند.
همچنین بخش اعظمی از این عرصه ها قبلا تحت مدیریت “طرح جنگلداری جلگه ای”شرکت شفارود” بود که پس از اجرای طرح تنفس، از این شرکت پس گرفته شد تا بر اساس قانون و دستور صریح مقام معظم رهبری، به آن استراحت داده و حفاظت شود تا سطح و توان جنگل افزایش یابد.
این در حالی است که بنابر تعریف “سازمان جنگل هامراتع و آبخیزداری” ، عرصه ای که بالای 5 درصد پوشش جنگلی داشته باشد جنگل محسوب می شود و باید بر اساس وظایف سازمان، حفاظت شود. اما اکنون اجازه زراعت چوب در این اراضی داده شده و این یعنی نقض صریح قانون تنفس. همچنین اجاره 10 ساله این بخش از جنگل ها برای “زراعت چوب” به معنای نابودی خاک آن بخش از جنگل است که به نظر می رسد مسوولان سازمان جنگل ها وظایف خود را در این ارتباط نیز فراموش کرده اند.
لزوم ورود سازمان حفاظت محیط زیست
از سوی دیگر این عرصه ها دارای زادآوری طبیعی و به عنوان زیستگاه حیات وحش محسوب می شود و در صورت اجرای طرح های “زراعت چوب” این زیستگاه های طبیعی کاملا از بین می رود؛ همین موضوع سازمان حفاظت محیط زیست را مکلف می کند که نسبت به آن واکنش نشان دهد.
حال سوال این است که آیا مسعود منصور رییس “سازمان جنگل ها،مراتع وآبخیزداری کشور” که بارها اعلام کرده خط قرمزش تنفس جنگل است، خود از عرصه های مورد برنامه “زراعت چوب” که دارای زادآوری طبیعی یا درختان با گونه جنگلی هستند و در حال حاضر و بنا به تعاریف ابلاغی سازمان فوق، مشمول تعریف “جنگل” می شوند بازدید داشته است؟ و دوم اینکه آیا قطع درختان جنگلی موجود در عرصه های مذکور و نابودی زادآوری های طبیعی موجود در آن، با اجرای “طرح تنفس جنگل ها”، همخوانی دارد؟!
فعالان و کارشناسان جنگل و منابع طبیعی و نیز بدنه کارشناسی سازمان جنگل ها از مقام معظم رهبری استمداد دارند تا دستور بررسی مجوزهای قطع صادر شده برای زراعت چوب در استان های شمالی از جمله گیلان را صادر فرمایند.
به نظر می رسد لزوم نظارت جدی بر فعالیت های زراعت چوب از سوی نهادهای ناظر، قوه قضایی و سازمان حفاظت محیط زیست بیش از هر زمان دیگری به چشم می خورد تا دستاورد قانون بزرگ “تنفس جنگل” به یکباره و با نام های تزیین شده و شعارهای فریبنده از دست نرود.