سازمان فضایی ناسا ۳ شرکت را برای طراحی و ساخت سیستمهای فرود انسان(HLS) در برنامه آرتمیس اعلام کرد. یکی از این شرکتها تا سال ۲۰۲۴ میلادی موفق خواهد شد نخستین زن و مرد را در سطح ماه فرود بیاورد.
به گزارش بیگ بنگ، ناسا برای نخستینبار در تاریخ به دنبال این است که کاوشهای انسانی پایدار را در ماه به انجام برساند. سیستمهای مخصوصِ فرود آوردنِ انسان زیر نظر پروژهای تحت عنوان «فنآوریهای فضایی نسل بعدی برای انجام کاوش» یا به اختصار «NextSTEP-2» انجام میشوند. مبلغ کل اعطا شده برای این قبیل از قراردادها ۹۶۷ میلیون دلار برای بازه زمانی ۱۰ ماهه است. شرکتهای زیر برای طراحی و ساخت سیستمهای فرود انسان انتخاب شدهاند:
شرکت اسپیس ایکس(متعلق به ایلان ماسک)و شرکت بلو اوریجین(متعلق به جف بیزوس) و شرکت داینتیکس با ناسا، برای سفر انسان به ماه در سال ۲۰۲۴ در حال همکاری هستند. هدف آنها ارایٔه طرح ارزان و به صرفه به ناسا برای سفر انسان به ماه میباشد. از مبلغ کل قرارداد ۹۶۷ میلیون دلاری ناسا، ۵۶۷ میلیون دلار به بلو اوریجین، ۱۳۵ میلیون دلار به اسپیس ایکس و ۲۵۳ میلیون دلار به داینتیکس تعلق میگیرد.
«بلو اوریجین» در کنت واشنگتن در حال طراحی «وسیله نقلیه فرودگر یکپارچه» یا به اختصار «ILV» است؛ یک کاوشگر سهمرحلهای که با سیستم موشکی گلِن جدید و سیستم پرتاب ULA Vulcan به فضا پرتاب خواهد شد. «داینتیکس» در هانتسویل آلاباما مشغول طراحی سیستم فرود انسان خودش تحت عنوان «DHLS» است؛ این وسیله از قابلیت صعود و سقوط (کاهش ارتفاع) برخوردار بوده و با سیستم پرتاب ULA Vulcan پرتاب خواهد شد. شرکت «اسپیس ایکس» در هاوتورن کالیفرنیا مشغول طراحی «استارشیپ» است؛ کاوشگر کاملاً یکپارچهای که از موشک فوق سنگین اسپیس ایکس استفاده خواهد کرد.
«جیم برایدنستاین» مدیر ناسا اعلام کرد: «آمریکا با این قراردادها و ظهور شرکتهای پیشرو در کارهای فضایی به سرعت در حال تحقق این امر است که تا سال ۲۰۲۴ فضانوردان را در ماه فرود بیاورد. من بیصبرانه منتظر لحظه تماشایِ صحنۀ فرود نخستین زن در سطح ماه هستم. این نخستینبار از زمان آپولو است که ناسا به طور مستقیم روی سیستم فرود انسان در ماه سرمایهگذاری میکند. اکنون میتوانیم با شرکتهایی قرارداد ببندیم تا زیر نظر برنامه فضایی آرتمیس، رنگ واقعیت به این رویا ببخشند.» سازمان فضایی ناسا ۳ شرکت آمریکایی به نام بلو اوریجین، داینتیکس و اسپیس ایکس را انتخاب کرده تا سیستمهای فرود انسان در ماه را تحت برنامه آرتمیس طراحی کرده و بسازند. ناسا در نظر دارد تا سال ۲۰۲۴ فضانوردان خود را در سطح ماه فرود بیاورد و تا پایان دهه این عملیات فضایی به مقصد را به حالت پایدار در بیاورد.
لندر استارشیپ پیشنهادی اسپیس ایکس چنان بلند است که فضانوردان باید با استفاده از آسانسور روی سطح ماه بروند. طرحهای اولیه لندر بلواوریجین نیز نشان میدهد این ابزار فضایی نردبان بزرگی دارد. نردبان لندر داینتیکس نیز بسیار کوتاه و فقط چند پله تا سطح ماه فاصله دارد. احتمالا رقابت اصلی بین ایلان ماسک و جف بزوز است.
برنامه آپولوی ناسا ۵۰ سال پیش ثابت کرد که امکان فرود آوردن انسان در ماه و بازگرداندنِ امن آنها به زمین وجود دارد. وقتی ناسا چهار سال آینده تحت برنامه فضایی آرتمیس به زمین بازگردد، شرایط به گونهای پیش خواهد رفت که جهان امروزی را بازتاب دهد؛ یعنی دولت، صنعت و شرکای بینالمللی در اقدامی جهانی کنار هم خواهند ایستاد تا سیستمهای مورد نیاز برای انجام عملیات چالشبرانگیز به مقصد ماه و سایر اجرام سماوی را بسازند. «داگلاس لوورو» دستیار اجرایی ناسا در ماموریت و کاوشهای انسانی در واشنگتن بیان کرد: «ما در حال حرکت به سوی اهدافمان هستیم. ما در حال همکاری با بهترین شرکتها و سازمانها هستیم تا اهداف کشور را به واقعیت تبدیل کنیم. البته کارهای زیادی در پیش است؛ به ویژه در ۱۰ ماه آتی که خیلی حیاتی است. من با اطمینان به شما میگویم که این تلاشها نهایتاً به بار خواهد نشست.»
شرکای تجاری ناسا در تلاش خواهند بود تا مفاهیم خود را در زمینۀ ساخت کاوشگرها و فرودگرها ارتقاء ببخشند. این امر باید تا ماه فوریه ۲۰۲۱ انجام شود. در طی این بازه زمانی، ناسا مشخص خواهد کرد که کدام شرکتها باید نخستین عملیات را انجام دهند. ناسا سپس شرکتهایی را برای توسعه و تکامل نهاییِ سیستمهای فرودگر انتخاب خواهد کرد. هدف سازمان فضایی ناسا این است که سفر به سطح ماه را به عنوان خدمات حملونقل فضایی پیادهسازی کند و نگاه تجاری به این قضیه دارد. در طول هر مرحله توسعه، ناسا و شرکایش از درسها و تجاربشان از مراحل پیشین استفاده خواهند کرد تا مفاهیم نهایی را به مرحله اجرا دربیاورند. این مفاهیم در خدمات تجاری به مقصد ماه در آینده استفاده خواهند شد.
«لیزا واتسون مورگان» مدیر برنامه HLS در مرکز پروازهای فضایی مارشال ناسا در هانتسویل آلاباما اظهار داشت: «من اطمینان دارم که همکاریِ ناسا با این شرکتها باعث خواهد شد تا عملیات آرتمیس به واقعیت بپیوندد و سیستمهای فرودگر انسان سرانجام ساخته شوند. امیدواریم این سیستمها انسان را با موفقیت به زمین برگردانند. ما تجارب موفق و خوبی در گذشته از سفرهای فضایی و به ویژه فرود در ماه داریم. این تجارب به ما در هموارسازیِ راه کمک خواهند کرد و اطمینان داریم انسان با موفقیت در سال ۲۰۲۴ در سطح ماه فرود بیاید و سالم و سلامت به سیاره خودمان بازگردد.»
کارشناسان ناسا به همکاری نزدیکِ خود با شرکای تجاریشان ادامه خواهند داد تا سیستمهای فرودگر انسان را به خوبی بسازند. در این راستا، چندین دهه تجربه پروازهای فضایی و سرعت بخش تجاری به کار گماشته خواهد شد تا فرود در سطح ماه در سال ۲۰۲۴ به وقوع بپیوندد. مدیر برنامه HLS از پرسنل سازمان ناسا درخواست کرده تا از کارهای تحقیقاتی این سه شرکت حمایت به عمل آورند و نکات کارشناسی را در اختیار آنان بگذارند. برنامه HLS همچنین به اجرای برنامههای توسعه پیشرفته و فعالیتهای کاهش ریسک مبادرت خواهد ورزید.
برنامه آرتمیس ناسا در صورت موفقیت خواهد توانست دانش تازهای در خصوص ماه، زمین و منشاء و جایگاه ما در منظومه شمسی فراهم کند. سیستم فرودگر انسان یکی از بخشهای حیاتیِ برنامههای کاوش فضایی ناسا برشمرده میشود. ناسا به منظور انجام اکتشافات علمی، منافع اقتصادی و الهامبخشی به نسل تازه به ماه بازخواهد گشت. ناسا در صورت پیادهسازی موفق این برنامه یک گام دیگر رو به جلو برداشته و درصدد ارتقای سطح کیفی فنآوریهای این سازمان برخواهد آمد تا رباتها و سرنشیان انسان را به فواصل دورتری بفرستد و مناطق جدیدی از ماه را مورد کاوش و بررسی قرار دهد.
ترجمه: منصور نقیلو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: NASA