ایران اکازیون:یک طوفان سراسری گرد و غبار در سیاره مریخ آیندۀ مریخ‌نورد “فرصت” ناسا -رباتی که بیشترین پایداری را در آن سیاره داشته است- را تهدید می کند.
به گزارش بیگ بنگ، در ماه ژوئن سال ۲۰۰۳ محموله‌ای به اندازۀ ماشین گلف به سمت مریخ فرستاده شد، در ژانویه سال ۲۰۰۴ فرود آمد، و قرار بود ماموریت آن سه ماه به طول بکشد. امروز، مریخ‌نورد فرصت(Opportunity) پانزده ساله است و با استفاده از انرژی خورشیدی بیش از مسافت دوی ماراتن را در میان سیارۀ سرخ طی کرده است. اما اکنون به نظر می رسد که “فرصت” دچار مشکل شده است. به دلیل طوفان‌های سراسری گرد و غبار که مدت زمان زیادی به طول انجامیده، و در حال حاضر نزدیک به دو ماه است که شدت گرفته، فرصت در تاریخ ۱۰ ژوئن از کار افتاده (به خواب رفته) و با خانه تماس نگرفته است.
طوفان‌های سراسری گرد و غبار هر دو سال یک بار در مریخ شکل می گیرد و سیاره را درون یک مه سرخ رنگ کدر قرار می دهند، اما ناسا می گوید طوفان اخیر از شدیدترین طوفان‌هایی است که تاکنون رخ داده است. “استیو اسکوایرس” دانشمند سیاره‌ای دانشگاه کرنل و رئیس ماموریت مریخ‌نورد گفت:«این بدترین طوفانی است که فرصت به خود دیده است، ما هر کاری را که بتوانیم انجام میدهیم و برای بهترین‌ها امید داریم.»
چرا طوفان گرد و غبار فرصت را در معرض خطر قرار می دهد
رویداد آب و هوایی مریخ نه تنها مانع رسیدن نور به صفحه‌های خورشیدی مریخ‌نورد شده، بلکه آنها را در لایه‌ای از گرد و غبار پوشانده است. این یکی دو مانع به طرز چشمگیری توانایی مریخ‌نورد “فرصت” را در ذخیره‌سازی و استفاده از انرژی الکتریکی کاهش داده است.
سرما یک مساله مهم در مریخ است، طوری که در زمستان دما می تواند در نزدیک خط استوا تا منفی ۷۳ درجه سلسیوس کاهش پیدا کند. چنین سرمایی میتواند قطعات فلزی موجود در مدارهای الکتریکی را منقبض کند و موجب شکسته شدن آنها شود. قطعات ریز ساخته شده از مواد اتمی به نام پلوتونیوم ۲۳۸ به گرم نگاه داشتن مدارهای “فرصت” کمک می کنند، اما این ابزار تا ابد باقی نخواهند ماند و قابلیت فاسد شدن دارند، بنابراین به اندازۀ کافی گرم نخواهند شد تا از سیستم‌های مریخ‌نورد به طور کامل محافظت کنند.
این بدین معناست که “فرصت” هنوز برای شارژ نگه داشتن باتری خود، کنترل گردش گرما در گرم کننده‌های خود، و صحبت با مرکزکنترل بازگشت ماموریت به زمین در ناسا به برق نیاز دارد. تخلیۀ باتری‌ها با شارژ بسیار کم نیز مشکل‌ساز می باشد. آنها دیگر غیر فعال هستند و بیشتر توانایی ذخیره‌سازی برق خود را از دست می دهند. ناسا می گوید: اگر طوفان بزودی تمام نشود، و ذرات گرد و غبار مریخ اجازۀه پاک شدن گرد و خاک را از صفحه‌های خورشیدی “فرصت” ندهند، این احتمال وجود دارد که باتری‌ها نیمه خاموش شوند یا به طور ناگهانی برق آنها کاهش یابد.
اگر چنین اتفاقی بیافتد یا اینکه مریخ‌نورد نتواند تنوع “حالت‌های خطا” (FAULT MODE) را دریافت کند “فرصت” نیز به اسپیریت- مریخ‌نورد دوقلوی تقریبا یکسان خود می پیوندد. اسپریت از مارس ۲۰۱۰ در طول زمستان مریخ تماسش با ناسا قطع شد. مهندسان قبل از اینکه آن را از کار بیاندازند بیش از یک سال سعی کردند تا دوباره با اسپریت ارتباط برقرار کنند، اما موفق نشدند. (احتمالا اسپریت در حال حاضر یکی دیگر از ربات‌های از بین رفته در روی سیاره سرخ می باشد).
حالا خبرهای خوب!
ناسا در تاریخ ۱۶ آگوست گفت:«دلیلی برای خوشحالی وجود دارد.» زیرا به نظر می رسد طوفان در حال ضعیف شدن است. این بدان معناست که بزودی ممکن است نور خورشید به میزان کافی صفحه‌های خورشیدی “فرصت” را گرم کند تا باتری‌هایش را شارژ کند و بتواند با خانه تماس بگیرد. این سازمان همچنین گفت که باتری‌ها قبل از طوفان از نظر کارکرد در شرایط نسبتا خوبی بودند بنابراین “احتمال تخریب زیاد وجود ندارد” همچنین طوفان‌های گرد و غبار موجب گرم شدن محیط زیست می شوند، بنابراین این به بافر در مقابل سرمایی که موجب شکسته شدن مدارها می شود، کمک خواهد کرد.
با این حال “فرصت” هنوز از مشکلات رها نشده است. یک نماینده در ناسا به بیزینس اینسایدر گفت: «هیچ بروزرسانی در وضعیت مریخ‌نورد وجود ندارد.» که بدین معنی است آژانس هنوز منتظر است تا پیامی بشنود. این یکی از طولانی‌ترین دوره‌هایی است که یک ربات با قابلیت حفظ انرژی بر روی مریخ برای حفظ انرژی به حالت نیمه خاموش در آمده است. فرصت قبلا برای یک دهه و نیم زندگی مهندسی شده است و بیشتر عمر نخواهد کرد. ناسا گفت: «حتی اگر مهندسان از “فرصت” پیامی دریافت کنند، یک احتمال واقعی این است که مریخ‌نورد همچون قبل نخواهد بود.» در نهایت تا زمانی که مریخ‌نورد ارتباط نگیرید هیچکس نخواهد فهمید که چگونه فعالیت خواهد کرد.
ترجمه: شیرین شفیعی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com
