ایران اکازیون:یک تپ‌اختر(Pulsar) با سرعت جابه‌جایی بالا، در حین گذر ار کنار ستاره‌ی همدم خود، حفره‌ای در قرص گازی پیرامون این ستاره ایجاد کرده که باعث پرتاب بخشی از قرص با سرعتی حدود ۶٫۵ میلیون کیلومتر بر ساعت به فضای اطراف شده است. رصدخانه‌ی پرتوی ایکس چاندرا با بررسی تغییر سرعت این توده‌ی مواد این رویداد را ثبت کرده است.
به گزارش بیگ بنگ به نقل از کانوت، منظومه‌ی ستاره‌ای دوتایی PSR B1259-63/LS 2883- به اختصار B1259 – شامل یک ستاره با جرمی معادل ۳۰ برابر جرم خورشید و یک تپ‌اختر است. (تپ اختر ستاره‌ی نوترونی ابرپُرجرمی است که از انفجار ستاره‌ای بسیار پرجرم‌تر (Supernova) به‌وجود می‌آید.) این تپ‌اختر که در هر ثانیه ۲۰ بار به‌دور خود می‌چرخد، پالس‌های منظمی را با این چرخش‌ها ارسال می‌کند و در مدار بیضوی کشیده‌ای به‌دور همدم خود می‌گردد. ترکیب سرعت دورانی بالا و میدان مغناطیسی قدرتمند در این تپ‌اختر باعث تولید بادهایی قوی از ذرات پُرانرژی می شود که با سرعتی نزدیک به سرعت نور از این ستاره منتشر می‌شود.
ستاره‌ی همدم پرجرم در حال گردش به‌دور خود با سرعتی نزدیک به سرعت تجزیه است و همچنین قرصی از مواد نیز در حال چرخش به دور این ستاره هستند. هنگامی‌که تپ‌اختر، هر ۴۱ ماه یک‌بار، به نزدیک‌ترین فاصله‌ی خود از این ستاره می‌رسد از میان این قرص عبور می‌کند. در هنگام عبور تپ‌اختر از درون قرص حفره ای داخل آن ایجاد کرده و مواد داخل آن را به فضای پیرامون پرتاب می‌کند. ستاره‌شناسان با رصدخانه‌ی چاندرا از دسامبر ۲۰۱۱ تا فوریه ۲۰۱۴ (آذر ۱۳۹۰ تا بهمن ۱۳۹۳) در حال رصد منظومه‌ی B1259 هستند، منظومه‌ای که ۷۵۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد. این مشاهدات نشان می‌دهد که این توده از مواد با میانگین سرعتی حدود ۷ درصد سرعت نور از B1259 به بیرون پرتاب می‌شوند که البته در بعضی از مشاهدات شتابی معادل ۱۵ درصد سرعت نور برای آنها ثبت شده است.
باد تپ‌اختر به میزانی قدرتمند است که می‌تواند به مروز زمان کل قرص ستاره‌ی همدم را خالی و به فضای میان ستاره‌ای پرتاب کند. تابش پرتوی ایکسی که تلسکوپ فضایی چاندرا ثبت کرده است به علت ایجاد موج شوک (shock wave) است. این موج شوک به‌علت برخورد باد تپ‌اختر با توده‌ی مواد درون قرص به‌وجود می‌آید و این فشار باعث افزایش شتاب توده‌ی مواد می‌شود. رصدخانه‌ی فضایی چاندرا تا سال میلادی آینده هم‌چنان به رصد این منظومه خواهد پرداخت.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: NASA
