ایران اکازیون:آسمان صبحگاهی ایران در روز پنج‌شنبه ۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ شاهد خورشیدگرفتگی از نوع حلقوی است. این پدیده در سراسر کشور قابل مشاهده است. تماشاگرانِ آسمان در سال ۲۰۱۹ دو فرصت برای مشاهده خورشیدگرفتگی داشته‌اند؛ در این رویداد سماوی، گویی ماه بطور مختصر یک تکه از خورشید را گاز می‌گیرد. سومین و آخرین خورشیدگرفتگی سال ۲۰۱۹ در روز ۲۶ دسامبر(۵ دی ۱۳۹۸) در آسیا، آفریقا و استرالیا به وقوع خواهد پیوست.
به گزارش بیگ بنگ، خورشیدگرفتگی زمانی رخ میدهد که قرص ماه از مقابل قرص خورشید عبور می‌کند. خورشیدگرفتگیِ کامل که روز ۲۱ آگوست ۲۰۱۷ در آمریکا رویت شد، به این صورت بود که قرص ماه ۱۰۰ درصدِ قرص خورشید را مسدود کرد. خورشیدگرفتگی ناقص زمانی اتفاق می‌افتد که ماه تنها بخشی از خورشید را بپوشاند. اگر ماه بطور مستقیم از مقابل خورشید عبور کند (وقتی در دورترین فاصله از زمین باشد)، علاقمندان به آسمان شاهد خورشید گرفتگی حلقوی خواهند بود. این رویداد به «حلقه آتش» نیز معروف است.
آخرین خورشیدگرفتگی کامل در دوم جولای اتفاق افتاد و تقریبا بطور کامل در آمریکای جنوبی قابل رویت بود. خورشیدگرفتگی دسامبر (دِی ماه ۹۸) همان حلقه آتشی خواهد بود که امکان رویتش از عربستان سعودی، هند و جنوب شرق آسیا بصورت کامل وجود دارد. این رویداد در قالب خورشیدگرفتگی ناقص در برخی کشورهای قاره آسیا و استرالیا هم دیده می‌شود. شما میتوانید در وبسایت مخصوص خورشیدگرفتگی ناسا، به فهرست کاملی از خورشیدگرفتگی های بعدی دست پیدا کنید. در این وبسایت، اطلاعاتی درباره خورشیدگرفتگی و نقشه های جامع هر مسیر خورشیدگرفتگی برای علاقمندان در نظر گرفته شده است.
زمان گرفت خورشید در برخی استان‌های ایران
استان کرمان: ساعت شروع گرفت ۶:۳۶ دقیقه و تا ساعت ۸:۲۷ دقیقه ادامه خواهد داشت؛ در این استان ۷۳ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان بوشهر: ساعت شروع گرفت ۷:۰۰ دقیقه و تا ساعت ۸:۲۵ دقیقه ادامه خواهد داشت؛ در این استان ۸۲ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان تهران: ساعت ۷:۱۰ دقیقه خورشید گرفتگی آغاز و تا ساعت ۸:۲۱ دقیقه ادامه دارد؛ در این استان ۶۱ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان یزد: ساعت ۶:۵۰ دقیقه گرفت آغاز و تا ۸:۲۵ دقیقه صبح ادامه دارد؛ در این استان ۶۸ درصد خورشید می‌گیرد.
استان فارس: ساعت ۶:۵۲ دقیقه خورشید گرفتگی آغاز و ساعت ۸:۲۳ دقیقه پایان می‌یابد؛ در این استان ۷۷ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان سیستان و بلوچستان: ساعت ۶:۵۷ دقیقه خورشیدگرفتگی آغاز و ۸:۲۴ دقیقه پایان می‌یابد؛ در این استان ۶۷ درصد خورشید می‌گیرد.
استان خوزستان: ساعت ۷:۰۵ دقیقه خورشیدگرفتگی آغاز و ۸:۲۷ دقیقه پایان می‌یابد؛ در این استان حدود ۸۰ درصد خورشید می‌گیرد.
استان آذربایجان شرقی: ساعت ۶:۵۷ دقیقه خورشیدگرفتگی آغاز می‌شود و تا ساعت ۸:۲۴ دقیقه ادامه دارد؛ در این گرفت ۶۷ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان اصفهان: ساعت ۷:۰۲ دقیقه گرفت آغاز و ساعت ۸:۲۳ دقیقه پایان می‌یابد؛ در این استان ۶۸ درصد می‌گیرد.
استان گیلان: ساعت ۷:۱۲ دقیقه خورشید گرفتگی آغاز و تا ساعت ۸:۲۳ دقیقه ادامه دارد؛ در این استان ۵۸ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان مازندران: ساعت ۷:۱۳ دقیقه خورشید گرفتگی آغاز و تا ساعت ۸:۲۴ دقیقه ادامه دارد؛ در این استان ۵۸ درصد خورشید پوشیده می‌شود.
استان مرکزی: ساعت ۷:۱۷ دقیقه گرفت آغاز می‌شود و ساعت ۸:۲۲ دقیقه پایان می‌یابد؛ در این استان ۶۴ درصد خورشید گرفته می‌شود.
استان همدان: ساعت ۷:۲۴ خورشید گرفتگی آغاز می‌شود و ساعت ۸:۲۱ دقیقه پایان می‌یابد؛ ۵۹ درصد خورشید در این استان می‌گیرد.
استان کردستان: ساعت ۷:۳۲ خورشید گرفتگی آغاز می‌شود و تا ساعت ۸:۲۰ دقیقه ادامه دارد؛ در این استان ۵۶ درصد خورشید می‌گیرد.
کدام کشورها بهترین موقعیت را برای رصد این خورشید گرفتگی دارند؟
خورشیدگرفتگی حلقوی (حلقه آتش) روز ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹ از عربستان سعودی، هند، قطر، سوماترا، بورنئو، گوآم و فیلیپین قابل مشاهده خواهد بود. علاقمندان به این رویداد سماوی میتوانند در سایر بخش‌های آسیا، استرالیا و آفریقا آن را در قالب خورشیدگرفتگی ناقص تماشا کنند. در طول این خورشیدگرفتگی، ماه بطور مستقیم (برای ناظران در امتداد خطر مرکزی مسیر خورشید گرفتگی) از مقابل خورشید گذر خواهد کرد. یعنی بطور کامل جلوی خورشید را نخواهد گرفت، بلکه از دید ناظران زمین خورشید را به «حلقه آتش» تبدیل خواهد کرد.
بنا به گفته «فرِد اسپیناک» کارشناس خورشیدگرفتگی، اولین مکان برای مشاهده خورشیدگرفتگی حلقوی، ۲۲۰ کیلومتریِ ریاض در عربستان سعودی است که ساعت ۶:۳۴ دقیقه صبح به وقت محلی آغاز خواهد شد و فاز «حلقه آتش» ۲ دقیقه و ۵۹ ثانیه ادامه خواهد داشت. گوآم آخرین مکان در زمان برای رویت این خورشیدگرفتگی خواهد بود. در این جزیره، فاز حلقوی به مدت بیش از ۳ دقیقه تداوم خواهد داشت، اما خورشید قبل از اِتمام خورشیدگرفتگی ناقص، غروب خواهد کرد. در بخش زیر، فهرستی از بازه‌های زمانی تهیه شده است که زمان رویت این رویداد را از مناطق مختلف نشان میدهد.
چطور میتوان با ایمنی کامل به خورشید گرفتگی نگاه کرد؟
هشدار: اگر از عینک‌های محافظ مخصوص استفاده نکنید، نگاه کردنِ مستقیم به خورشید، حتی در طول خورشیدگرفتگی حلقوی، میتواند منجر به کوری و سایر آسیب‌های دائمی به چشم شود.
برای اینکه با ایمنی کامل به تماشای خورشید یا خورشیدگرفتگی بنشینید، به عینک‌های محافظ مخصوصِ این رویداد نیاز دارید. عینک‌های آفتابی معمولی حتی آن دسته از عینک‌هایی که محافظ پرتو فرابنفش دارند، بطور کامل از چشمان شما محافظت نخواهند کرد. امن‌ترین راه برای تماشای خورشیدگرفتگی، راه غیرمستقیم و استفاده از دوربین‌های بدون لنزی است که میتوانید در خانه هم درست کنید.
ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: space.com
