ایران اکازیون:دانشمندان برای سالیان متمادی در تلاش بودند تا عکسی واقعی از سیاهچاله تهیه کنند؛ نبود نور در اطراف این اجرام شرایطی را ایجاد می‌کند که عکسبرداری از سیاهچاله‌ها به امری غیرممکن تبدیل شود. اما گروهی از دانشمندان با پروژه «تلسکوپ افق رویداد» موفق شدند اولین عکس از یک سیاهچالۀ غول‌پیکر را تهیه کنند.
به گزارش بیگ بنگ، اگرچه این عکس شفاف نبود، اما یک نقطۀ عطف ِ بزرگ برای تحقیقات فضایی به شمار می رود. حالا این عکس توانسته جایزۀ دستاورد بزرگ سال ۲۰۲۰ را برای محققان به ارمغان بیاورد که روز پنج سپتامبر ۲۰۱۹ اهدا شد. هشت سال قبل، تیمی از سرمایه‌گذاران مِن جمله سرگی برین و مارک زاکربرگ اهدای این جایزه را آغاز کردند. از این جایزه غالبا با عنوان «اُسکار علم» یاد می شود.
تیم پروژه همکاری «تلسکوپ افق رویداد» در مجموع ۳ میلیون دلار دریافت می کند، اما این مبلغ بطور مساوی میان ۳۴۷ دانشمند تقسیم می‌شود؛ یعنی هر کدام تقریبا ۸۶۰۰ دلار دریافت می کنند.
عکس سیاهچاله چه چیزی را نشان میدهد؟
عکس ِ تهیه شده در ماه آوریل، سیاهچاله غول‌پیکری را در مرکز کهکشان مِسیه ۸۷ نشان میدهد؛ این کهکشان تقریبا ۵۴ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد و جرمی حدود ۶.۵ میلیارد برابرِ جرم خورشید دارد. سیاهچاله‌ها مرزی به نام افق رویداد دارند؛ ناحیه‌ای از فضا که حتی نور هم نمیتواند از چنگال گرانش ِ آن فرار کند. این افق، نوعی سایۀ دایره‌ای شکل، ایجاد می کند که نور و ماده در آن تجمع می یابند.
در خارج از افق رویداد، سیاهچاله‌های غول‌پیکر یک قرص برافزایشی دارند؛ ابرهایی از گاز داغ و گرد و غبار که در یک مدار به دام افتاده‌اند. اگرچه دانشمندان نمیتوانند ببینند در آن سوی “افق رویداد” سیاهچاله چه میگذرد، اما توان ِ شناسایی گاز و گرد و غبار ِ آن قرص را دارند؛ زیرا این مواد امواج ِ رادیویی منتشر می‌کنند که تلسکوپ‌های قدرتمند توانایی ِ شناسایی آنها را دارند. این همان چیزی است که دانشمندان پروژۀ «تلسکوپ افق رویداد» در این عکس ِ مهم بدست آوردند.
«جوزفین پیترز» اخترفیزیکدان در دانشگاه آکسفورد در ماه اکتبر گفت: «وقتی گاز اطراف ِ سیاهچاله به آن نزدیک می شود، بر سرعت و دمایش به شدت اضافه می شود. وقتی سرعت و دمای آن رو به افزایش میگذارد، با نور بیشتری میدرخشد. سرانجام، ابر گازی آنقدری نزدیک می شود که گرانش ِ سیاهچاله آن را به قوس نازکی تبدیل می کند.»
دانشمندان برای گرفتن این عکس، از اطلاعات ۸ تلسکوپ استفاده کردند؛ و بطور دقیق محققان این پروژه در ۶۰ موسسه در ۲۰ کشور حضور داشتند. مرکز ِ فعالیت این تلسکوپ‌ها در قطب جنوب، شیلی، مکزیک، هاوایی، آریزونا و اسپانیا بود. پروژۀ «تلسکوپ افق رویداد» جمع‌آوری اطلاعات درباره سیاهچاله‌ها را در سال ۲۰۰۶ آغاز کرد. عکسی که از سیاهچاله گرفته شد، ماحصل مشاهداتی بود که از ۲ سال قبل آغاز شد.
انتظار می رود یک سیاهچالۀ غول‌پیکر در قلب هر کهکشان عظیمی وجود داشته باشد؛ گرانش در سیاهچاله به حدی قوی است که هیچ‌چیز، حتی نور، هم یارای گریز از چنگال ِ آن را ندارد. به مانند همۀ سیاهچاله‌ها، سیاهچاله‌های غول‌پیکر زمانی شکل می گیرند که ستاره‌ها در پایان چرخۀ حیات ِ خود دچار فروپاشی می شوند. بطور میانگین، آنها میلیون‌ها یا میلیاردها برابر پرجرم‌تر از خورشید هستند.
ترجمه: منصور نقی‌لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com
