ایران اکازیون:ستاره شناسان با استفاده از داده های بدست آمده از تلسکوپ پرتوی ایکس چاندرای ناسا، اعلام کردند که طوفان های خورشیدی سبب تشدید ” شفق های قطبی” در سیاره ی مشتری می شود. ایجاد این شفق اشعه ایکس در این سیاره، هشت برابر درخشان تر از حالت نرمال و صد برابر نیرومندتر از شفق قطبی در زمین می باشد.
به گزارش بیگ بنگ، این نخستین باری است که شفق اشعه ایکس مشتری در هنگامی که یک طوفان عظیم از سمت خورشید به آن رسید مورد مطالعه قرار گرفت. یافته های چشمگیر تکمیلی ماموریت فضاپیمای جونو ناسا در تابستان پیش رو با هدف درک رابطه بین دو جرم بزرگ مقیاس در منظومه شمسی انجام می شود- این دو جرم یکی منطقه ای از فضا است که توسط میدان مغناطیسی مشتری احاطه شده و دیگری آن قسمتی است که توسط بادهای خورشیدی کنترل می شود.
“ویلیام دان” سرپرست هدایت کننده و دانشجوی دکترای تخصصی در آزمایشگاه علمی فضایی UCL مولارد گفت:« در اینجا یک کشاکش نیرویی پایدار بین باد خورشیدی و مگنتوسفر(میدان مغناطیسی) مشتری وجود دارد. ما می خواهیم به درک این تعامل و اینکه چه تاثیری بر روی این سیاره دارد، دست یابیم. با مطالعه چگونگی تغییرات شفق، می توانیم به کشف مناطق بیشتری از فضا بپردازیم که توسط میدان مغناطیسی سیاره ی مشتری کنترل می گردد، و می خواهیم بدانیم چگونه توسط خورشید تاثیر می پذیرد. درک این رابطه برای اجرام مغناطیسی بیشماری که در سراسر کهکشان، از جمله سیارات فراخورشیدی، کوتوله های قهوه ای و ستاره های نوترونی وجود دارند، مهم می باشد.
ستاره ی ما به طور مداوم توسط بادهای خورشیدی، ذراتی را در فضا منتشر می کند. هنگامی که طوفان های عظیم فوران می کنند، بادها قوی تر شده و میدان مغناطیسی مشتری را متراکم می نمایند، جابجایی مرزهای آن با باد خورشیدی دو میلیون کیلومتر در فضا، می باشد. این مطالعه نشان می دهد تعامل در حد و مرز موجب ایجاد انرژی اشعه ایکس در شفق قطبی مشتری می گردد، که ناحیه ای بزرگتر از زمین را شامل می شود. فضاپیمای جونو که در سال ۲۰۱۱ با هدف رمزگشایی از اسرار پیدایش مشتری به فضا پرتاب شد، می تواند به درک چگونگی شکل گیری منظومه شمسی و هچنین زمین کمک کند.
به عنوان بخشی از ماموریت، جونو رابطه مشتری با خورشید و باد خورشیدی را توسط مطالعه میدان مغناطیسی، مگنتوسفر و شفق مورد بررسی قرار می دهد. گروه UCL امیدوارند تا به دریابی چگونگی شکل گیری اشعه ایکس به وسیله داده های جمع آوری شده توسط آژانس رصد خانه فضایی اشعه ایکس اروپا، XMM نیوتن، و مشاهده گر اشعه ایکس چاندرای ناسا دست یابند.
پروفسور گرزیلا برنادواری – ریموند از آزمایشگاه علوم فضایی UCL مولارد می گوید:« یافته های جدید از مشتری با آنچه که هم اکنون برای زمین شناخته شده کمک می کند تا درک کنیم چگونه شرایط جوی سیارات، توسط بادهای خورشیدی در تعامل خواهد بود. این بینش جدید نشان می دهد چگونه اتمسفر مشتری توسط خورشید تاثیر می پذیرد و می تواند کمک کند تا اتمسفر سیارات فراخورشیدی را بیشتر بشناسیم و همچنین می تواند سرنخ هایی در مورد شرایط اتمسفری سیاره ای که از حیات پشتیبانی می کند، بدهد.»
تاثیر طوفان های خورشیدی و ایجاد شفق قطبی در مشتری توسط بازبینی داده های اشعه ایکس در طی ۱۱ ساعت رصد این سیاره در اکتبر سال ۲۰۱۱ مشاهده شد. دانشمندان داده های جمع آوری شده را مورد بررسی قرار دادند و یک تصویر کروی ایجاد کردند تا منبع فعالیت های اشعه ایکس را مشخص نمایند و مناطقی را شناسایی نمایند تا بتوانند بررسی بیشتری در زمان های مختلف روی آن انجام گیرد.
ویلیام دان افزود:« در سال ۲۰۰۰، یکی از یافته های شگفت انگیز نقطه ی داغ روشن از اشعه ایکس شفق قطبی در مشتری بود که با سیاره می چرخید. آن پالس با از هم پاشیدگی اشعه ایکس در هر ۴۵ دقیقه همانند یک فانوس دریایی می درخشید. زمانی که طوفان خورشیدی در سال ۲۰۱۱ رخ داد، ما دیدیم که پالس این نقطه داغ سریعتر و پرنور تر است و در هر ۲۶ دقیقه می چرخد. ما نسبت به چگونگی این افزایش سرعت اطمینان نداشتیم، اما چون آن ناحیه در طی طوفان سریعتر چرخید، فکر می کنیم این جهش و واجهش مرتبط با بادهای خورشیدی است و همچنین به عنوان شفق قطبی روشن شناسایی کردیم.»
مطالعه دیگری نیز این روزها، توسط توموکی کیمورا از آژانس اکتشافات فضایی(JAXA) و همکاری با محققان UCL، گزارش می دهد که ایجاد شفق اشعه ایکس پاسخی به بادهای خورشیدی و میدان مغناطیسی مشتری می باشد. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریه ی Geophysical Research – Space Physics منتشر شده است.
ترجمه: تحریریه ی سایت علمی بیگ بنگ
منبع: scitechdaily.com
