به گزارش بیگ بنگ، این ستاره یکی از درخشان‌ترین و شناخته شده‌ترین ستارگان ِ آسمان شب است که روشنایی‌اش از پنج ماه گذشته به نصف رسیده است. به همین منظور اخترشناسان در حال بررسی علت ِ “کم نور شدن ابط‌الجوزا” هستند. ادوارد گوینان از دانشگاه ویلانوا و همکارانش ماه گذشته گزارش دادند که روشنایی ابط‌الجوزا از اکتبر سال ۲۰۱۹ رو به کاهش بوده و اکنون در ۷ دسامبر سال ۲۰۱۹ به V = +1.12 mag رسیده است.
در حال حاضر پس از ۲۵ نظارت مشخص شده که ابط‌الجوزا کم‌نورترین ستاره می‌باشد. وقتی آنها در ماه دسامبر اطلاع دادند که ابط‌الجوزا کم‌نورتر شده، هنوز اطلاعات زیادی نداشتند. گوینان گزارش داد: در ۶ ژانویه ۲۰۲۰، بزرگی ابط‌الجوزا برابر با V = +1.37 بود. این مقدار در واقع ۲۰٪ تاریک‌تر از مقداری است که ماه گذشته گزارش شد. تصویر زیر روند کاهش نور سریع ابط‌الجوزا را در طی سه سال نشان می‌دهد:
این محو شدگی با آسانی با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. مدت‌های نه چندان دور، ابط‌الجوزا دهمین ستارۀ درخشان در آسمان بود. اکنون بیست و یکمین ستارۀ درخشان است. مشاهده‌گران صورت فلکی شکارچی که پس از غروب آفتاب در شرق بالا میآید متوجه شدند که شانه‌ی شکارچی(ستارۀ ابط الجوزا) نسبت به قبل کم‌نورتر شده است.
اخترشناسان برای مدت‌های طولانی می‌دانستند که این ستارۀ غول‌پیکر در یک بحران انرژی قرار دارد و سوخت هسته‌‌ای آن رو به اتمام است. وقتی این اتفاق بیفتد، این ستاره دچار فروپاشی شده و به طور انفجاری جهش می‌کند، و به دومین ابرنواختر درخشان بعد از سال ۱۶۰۴ در کهکشان راه شیری تبدیل می‌شود.
محققان معتقدند که ابط‌الجوزا می‌تواند در هر زمانی در ۱۰۰ هزار سال آینده – که در مقیاس کیهانی به اندازۀ یک زدن است – از بین برود. آیا کم‌نورشدگی فعلی خبر از یک انفجار مهیت می دهد؟ شاید اینطور نباشد. ابط‌الجوزا یک ستارۀ متغیر است و این شاید فقط یک دورۀ کوتاه کم نوری باشد.
ابط الجوزا تقریباً بیش از ۱۱۰۰ برابر قطر خورشید است. برای مقایسه باید گفت که قطر خورشید یک میلیون و ۳۰۰ هزار کیلومتر است. این ستاره به قدری بزرگ است که اگر به جای خورشید در مرکز منظومه خورشیدی قرار گیرد، تا نزدیک مدار سیارک‌‌ها را اشغال می‌کند.
ابط الجوزا که در فاصله حدود ۷۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد، یکی از نزدیک ترین ستارگان غول سرخ به شمار میآید. این ستاره به مرگ خود نزدیک است و در آینده با یک انفجار ابرنواختری به یک ستاره نوترونی، یا شاید یک سیاه‌چاله تبدیل خواهد شد. هنگامی که ابط الجوزا منفجر شود، سیاره ما به حد کافی دور می‌باشد که آسیبی نبیند. اخترفیزیکدانان می‌گویند ما باید در حدود ۵۰ سال نوری به یک ابرنواختر نزدیک باشیم تا بتواند به ما آسیب برساند. این ستاره حدود هشت میلیون سال عمر دارد و در دسته‌بندی‌های ستارگان در رده غول‌های سرخ قرار می‌گیرد.
نویسنده و ترجمه: سمیر الله‌وردی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: spaceweatherarchive.com
