ایران اکازیون:عجیب‌ترین و رازآلودترین ستاره جهان نام‌های متعددی دارد، اما یکی از بی‌باک‌ترین و با ابهت‌ترین آنها شاید به زودی بازنشسته شود. ستاره تَبی با عنوان KIC 8462852 نیز شناخته می‌شود، اما عده بسیاری آن را «ستاره اَبَرسازه بیگانه» نامگذاری کرده‌اند؛ این نامگذاری با عجیب‌ترین فرضیه‌ای که در صدد توضیح نورِ همیشه در نوسان این ستاره می‌باشد، در ارتباط است.
به گزارش بیگ بنگ، اکنون، یکی از تازه‌ترین پژوهش‌ها درباره این کنجکاوی ِ گیج کننده فضایی نشان می دهد یقینا هیچ خبری از ابرسازه بیگانه نیست. «تابتا بویاجیان» اخترفیزیکدانی از دانشگاه ایالتی لوئیزیانا در شناسایی رفتار غیرعادی این ستاره در سال ۲۰۱۵ نقش ارزنده‌ای ایفا کرد. ستارۀ KIC 8462852 برای نخستین‌بار در قرن نوزدهم میلادی مشاهده شده و پس از بررسی‌های متعدد اخترشناسی دسته بندی شد. این ستاره در سال ۲۰۱۵ در مرکز توجهات قرار گرفت؛ یعنی زمانی که بویاجیان و همکارانش مورد بسیار عجیبی را گزارش دادند که در داده‌های حاصل از رصدخانه فضایی کپلر ناسا پنهان گشته بود. همه ستاره‌ها سوسو(چشمک) می زنند. دلیل اینکه ما در زمین این پدیده را مشاهده می کنیم، نحوه برهمکنش نور ستاره با اتمسفر سیاره ماست.
اما نوری که ستاره‌ها بازتاب می دهند، حتی می تواند در فضا هم متغیر باشد؛ چرا که اجرامی مانند سیاره‌ها از مقابل آنها عبور کرده و باعث می شوند نور ستاره اندکی کم شود و نوسان کند تا ما قادر به شناسایی سیارۀ عبوری از مقابل ستاره باشیم. ما با این پدیده سیارات فراخورشیدی زیادی را یافته‌ایم. اما این مورد در ستارۀ تبی متفاوت بود. بویاجیان و تیمش دریافتند نور این ستاره که ۱۲۸۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، نوسان زیادی دارد.
تغییرات مذکور در روشنایی ستاره تبی باعث شد تا نور آن تا ۲۲ درصد کاهش پیدا کند؛ این طور به نظر می رسید که نوسانات موجود در نور ستاره از هیچ الگوی خاصی تبعیت نمی کند؛ مثل گردش دوره‌ای سیاره‌ها به دور یک ستاره. این عامل زمینه را برای مطرح شدن چند فرضیه فراهم کرد. در ابتدا گفته شد که کم نور شدن آن می تواند ناشی از نوعی اَبَرسازه موجودات بیگانه باشد که ستاره را احاطه کرده است؛ مثلا چیزی شبیه به کره دایسون که انرژی ستاره را جذب می کند. برخی محققان نیز نوسان نور آن ستاره را به توده‌ای از دنباله‌دارها و برخی دیگر هم آن را به پس ماندهای میان ستاره‌ای، نسبت دادند.
این فرضیه نیز مطرح شد که شرایط درون ستاره تبی در این امر دخیل است و سبب بروز نوسانات و چنین تغییراتی می شود. یکی از تیم‌ها هم پیشنهاد داد که این ستاره یک سیاره را قورت داده و خرده‌های سیاره باعث ِ تولید این نوسان نوری می شود. همزمان که دانشمندان احتمالات را یکی پس از دیگری بررسی می کردند، تیمی از اخترشناسان بطور موفقیت‌آمیز به بررسی KIC 8462852 پرداختند. آنها گمان می کردند که ستارۀ مذکور می تواند سرنخ‌های مهمی داشته باشد، اما به شرطی که درست در زمان ِ نوسان نوری، مورد بررسی قرار گیرد.
«جیسون رایت» یکی از اعضای تیم از دانشگاه ایالتی پن گفت: «ما امیدوار بودیم نوسان نوری را در زمان واقعی رصد کنیم و نشان دهیم که آیا نوسانات از عمق یکسانی در تمامی طول موج‌ها برخوردارند یا خیر. اگر طول موج‌ها یکسان باشند، امکان نسبت دادن نوسان نوری به چیزی مثل دیسکِ در حال گردش، سیاره، ستاره یا یک سازه خیلی بزرگ در فضا وجود داشت.» اما بررسی‌ها این موضوعات را نشان نداد.
محققان در رصدخانه لاس کامبرس کالیفرنیا طی چهار دورۀ مختلف نوسان نوری ستاره، بین مارس ۲۰۱۶ و دسامبر ۲۰۱۷ را ثبت و بررسی کردند. بر اساس یک تجزیه و تحلیل چندطیفی در خصوص نور ستارۀ تبی در طول موج‌های مختلف کم نورتر از طول موج‌های دیگر بود. بویاجیان اظهار داشت: «داده‌های جدید نشان می دهد که رنگ‌های مختلف نور با شدت‌های مختلف انسداد می شوند. بنابراین، هر چیزی می تواند از میان ما و ستاره گذر کند. و این موضوع نشان می دهد که ستاره مات و کدر نیست.»
اگرچه عجیب‌ترین توضیح یعنی ابرسازه بیگانه برای نوسان نوری ستارۀ KIC 8462852 کنار گذاشته شد، اما نباید چنین برداشت کرد که ستارۀ تبی مشکلی ساده و قابل حل است. ما هنوز دلیل نوسان ِ نوری این ستاره را نمی دانیم. می توان آن را به عواملی نظیر گرد و غبار، دنباله‌دارها، پسماندهای میان ستاره‌ای و … نسبت داد. چه کسی می داند! جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.
ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com
