ایران اکازیون:تحقیق در مورد دینامیک و محیط اطراف بزرگترین ستاره‌های موجود در کهکشان ما یکی از سخت‌ترین بخش‌های علم نجوم است. در این راستا براوردهای جدید از “اتا کارینا”(Eta Carinae) نشان می‌دهد که این سیستم ستاره‌ای باعث به وجود آمدن سریع‌ترین انفجار ستاره‌ای غیر مهلک تاریخ شده است.
به گزارش بیگ بنگ، اگر چه سیستم ستاره‌ای باینری مشهور “اتا کارینا” ۱۷۰ سال پیش منفجر شده است، اما دانشمندان هنوز هم می‌توانند با اندازه‌گیری انعکاس نور آن به مطالعه و ارزیابی این انفجار بپردازند. انعکاس نور از طریق انرژی نور متساعد شده توسط رویدادهای ستاره‌ای به وجود می آید و توسط ابرهای گازی دورافتاده هدایت می‌شود. انعکاس نور تولید شده توسط سیستم ستاره‌ای عظیم اتا کارینا – که توسط اخترشناسان در سال ۱۸۰۰ مشاهده شد- به سمت زمین هدایت می‌شود و برای دانشمندان این امکان را فراهم می‌سازد تا به مطالعه تاریخچۀ کیهانی آن بپردازند.
“ناتان اسمیت”، یکی از منجمان دانشگاه آریزونا، گفت:«انعکاس نور بهترین چیز برای سفر در زمان است.» به همین دلیل است که این انعکاس فوق‌العاده زیباست. در واقع این انعکاس‌ها فرصتی را برای بررسی رمز و رازهای فوران ناگهانی ستاره‌ای فراهم می کنند که چیزی در حدود ۱۷۰ سال پیش رخ داده است. انعکاس نور به دانشمندان کمک می‌کند تا بدانند که هم اکنون” اتا کارینا” چگونه به نظر می‌رسد. این سحابی دمبل شکل که گاز و گرد و غبار، اطراف بقایای منفجر شده آن را فرا گرفته‌اند دارای جرمی برابر با بیش از ۱۰ میلیون برابر جرم خورشید است.
در واقع “اتا کارینا” دو بار در فاصلۀ کوتاهی از هم منفجر شد. انفجار کوچکتر سیستم را برای انفجار دوم که “انفجار عظیم” نام دارد آماده کرد، و انفجار دوم سیستم ستاره‌ای معروف ِ کنونی را به وجود آورد. اسمیت می‌گوید: «این انفجار یک ستارۀ فوق‌العاده عظیم و نادر بوده است، که همانند آن در تاریخ کهکشان راه شیری ما اتفاق نیفتاده است.» دانشمندان معتقدند که بادهای ستاره‌ای آشفته این سیستم ستاره‌ای همچنان در حال سرعت بخشیدن به ذرات هستند تا بتوانند آنها را به بالاترین سرعتشان برسانند. و این احتمال نیز وجود دارد که برخی از این پرتوهای کیهانی فوق‌العاده پر انرژی به زمین برسند. در ویدئوی زیر زوم درون سحابی “اتا کارینا” را مشاهده نمایید:
اخیرا دانشمندان از یک سری از تلسکوپ‌ها برای مطالعه انعکاس‌های نوری “اتا کارینا” استفاده کردند و سرعتی که به واسطه آن، این انفجار عظیم باعث شتاب بخشیدن به سرعت ذرات گاز شده را تخمین زدند. دانشمندان براورد کردند که سرعت این گاز باید چیزی در حدود ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه باشد. اسمیت می‌گوید: «ما چنین سرعت فوق‌العاده زیادی را در انفجارهای ابرنواختری که در آن ستاره نابود می‌شود، مشاهده نموده‌ایم.»
اما “اتا کارینا” توانست از مهلکه جان سالم به در برد و زنده بماند. محققان بر این باورند که احتمالا بقایای فوران موجود در داخل سیستم به تنهایی به وجود نیامده‌اند. چرا که چنین فوران عظیمی نیاز به انرژی چند جفت ستاره دیگر دارد. در حال حاضر “اتا کارینا” یک سیستم دودویی است، اما ممکن است در گذشته یک سیستم ستاره‌ای سه گانه بوده باشد. به احتمال زیاد دو تا از سه ستاره‌ها با هم ترکیب شده و باعث به وجود آمدن چنین رویداد انفجاری عظیمی شده‌اند. اندازه و میزان درخشندگی اتا کارینا، این سیستم ستاره‌ای را به یک سیستم نادر و مهم تبدیل نموده است. محقق “ریچارد گرین” گفت: «شناخت داینامیک و محیط اطراف بزرگترین ستاره‌های موجود در کهکشان ما یکی از سخت‌ترین بخش‌های علم نجوم است.»
در حالی که “اتا کارینا” هنوز هم یک سیستم ستاره‌ای فعال است، ممکن است حیات آن چندان طول نکشد. سیستم‌های عظیم و ناپایدار ستاره‌ای مانند اتا کارینا طول عمر بسیار کوتاه‌تری نسبت به ستارگانی مانند خورشید که زندگی ما به آن وابسته است دارند. در نهایت، اتا کارینا انفجار عظیمی را تجربه خواهد کرد و ابرنواختر به وجود آمده به زندگی این سیستم ستاره‌ای دودویی پایان خواهد داد. اخترشناسان بر این باورند که انفجارهای ستاره‌ای عظیم، اغلب به ابرنواختر تبدیل می‌شوند، بنابراین ممکن است این اتفاق دیر یا زود برای اتا کارینا هم رخ دهد.
ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: upi.com
