ایران اکازیون:تقریباً نیم قرن پیش ستارهشناسی بنام فرانک دریک، در پروژه اوزما(ozma)، اولین بررسیِ سیستماتیکِ جستجوی هوش فرازمینی(SETI) را در رصدخانه ملی رادیو اخترشناسی آمریکا در گرین بنک، انجام داد.
به گزارش بیگ بنگ، از آن زمان به بعد دانشمندان بررسیهای متعددی را به امید یافتن نشانههایی از فناوری پیشرفتۀ فضایی، یعنی شواهدی از زندگی پیشرفته از لحاظ فناوری (مانند ارتباطات رادیویی)، انجام دادند. واضح بگوییم، اگر همین حالا بشریت پیامی از تمدن فرازمینی دریافت کند، این رویداد تنها و بزرگترین رویداد ِ تاریخ تمدن خواهد بود. اما طبق مطالعهای جدید، چنین پیامی میتواند خطری جدی برای انسان باشد. با توجه به احتمالات متعددی که به طور دقیق مورد بررسی قرار گرفتهاند، این مورد نیز بررسی شده که انسان چگونه میتواند خود را از ویروسها و اسپمهای مخرب محافظت کند. مقاله جدید، با عنوان «ارتباطات میانستارهای. IX. ایمن ساختنِ پیام غیرممکن است.» اخیراً به صورت آنلاین منتشر شده است.
این مطالعه توسط مایکل هیپک، دانشمند مستقلی از رصدخانه سانبرگ در آلمان، و جان جی. لرند، استاد گروه فیزیک انرژی بالا در دانشگاه هاوایی، انجام شده است. این محققان، برخی از نتیجهگیریهای پیشین ستی و اینکه چه چیزی به احتمال زیاد برای این مورد وجود دارد، را بررسی کردند. منصفانه بگوییم، این مفهوم که تمدن فرازمینی میتواند تهدیدی برای انسان باشد، فقط یک داستان علمی- تخیلیِ خوب نیست. بلکه دههها است که دانشمندان آن را احتمال و امکان مجزایی تلقی و بررسی کردهاند.
در نتیجه، برخی از نظریهپردازان پیشنهاد دادند که انسانها نباید در پژوهش ستی و ارسال پیام برای بیگانگان فضایی شرکت کنند، و برعکس باید اقداماتی برای پنهانسازی سیاره زمین اتخاذ کنیم. همان طور که لرند گفت، در مورد اینکه حیات بیگانه خیراندیش است یا خیر، هیچوقت بین محققان ستی توافقی وجود نداشته: «اصلاً هیچ دلیل قانعکنندهای برای پذیرفتن خیراندیشی آنها وجود ندارد (مثلاً اینکه آیا حیات بیگانه با توجه به تجربۀ تمدن باستانیشان، عاقل و باهوش هستند یا خیر).
من این قیاسی که از تاریخمان میدانیم را بسیار قانعکنندهتر میدانم… آیا هیچ جامعهای در هیچ جایی وجود دارد که بعد از ملاقات با مهاجم پیشرفتۀ دارای فناوری، تجربه خوبی داشته باشد؟ البته ممکن است به هر طریقی باشد، اما من اغلب به فیلم بیگانه فکر میکنم… مفهومی که به نظر من باورکردنی است.» به علاوه، فرض اینکه یک پیام بیگانه میتواند تهدیدی برای بشریت باشد، معنای عملی و کاربردی دارد. با توجه به ابعاد کیهان و محدودیتهای اعمالشده توسط نسبیت خاص (یعنی بدون ابزار شناختهشدهای از سفرِ سریعتر از نور)، همیشه برای از بین بردن تمدن، ارسال پیامی مخرب، در مقایسه با حرکت ِ تهاجمی، ارزانتر و آسانتر است.
در نتیجه، هیپک و لرند توصیه میکنند که سیگنالهای ستی قبل از ارسال باید بررسی و یا ایمنسازی شوند. با توجه به اینکه سیگنال ستی میتواند موجب تهدید شود، محققان تعدادی احتمال ارائه میدهند. فراتر از این احتمال که یک پیام میتواند اطلاعات غلطی را ارائه دهد که موجب ِ رفتار وحشتناک یا مخرب شود، احتمال دیگر این است که این پیام حاوی ویروسها یا سایر مسائل فنیِ تعبیهشده باشد (یعنی بتواند موجب خراب شدن کامپیوترهای ما شود).
ماده ۶ اعلامیۀ اصول مربوط به فعالیتهای پس از شناسایی هوش فرازمینی بیان دارد که: «کشف باید تایید و نظارت شود و هرگونه اطلاعاتی که بر شواهد هوش فرازمینی تاثیر میگذارد باید به طور دائمی و تا بیشترین حدی که عملی باشد، ثبت و ذخیره شود، به گونهای که برای تجزیه و تحلیل و تفسیرِ بیشتر در دسترس باشد. این رکوردها باید برای تجزیه و تحلیل و تفسیرِ بیشتر، در دسترس مؤسسات بینالمللی و اعضای جامعه علمی قرار گیرند.»
به این ترتیب، پیامی که تایید شود از سوی حیات بیگانه آمده، قبل از اینکه بتواند ماهیت خطرناک و تهدیدکنندهای به خود بگیرد، به احتمال خیلی زیاد در دسترس کل جامعۀ علمی قرار میگیرد. حتی اگر فقط یک گیرنده وجود داشته باشد، و آنها تلاش کنند که پیام را تحت قفل و کلید جدی حفظ کنند، شرطی قطعی است که دیگر احزاب راهی برای دسترسی به آن پیدا خواهند کرد. پس طبیعتاً این سوال به وجود میآید، چه کاری میتواند انجام شود؟ یکی از احتمالاتی که هیپک و لرند پیشنهاد میکنند، به کارگیری رویکرد قیاس برای تفسیر این پیامها است، که به عنوان مثال آن را با استفاده از چالش رمزگشاییِ ۲۰۱۷ SETI نشان میدهند.
این چالش، که توسط رنه هلر از موسسۀ تحقیقات منظومه شمسی ماکس پلانک منتشر شده، شامل توالیای از حدود دو میلیون رقم دودویی و اطلاعات مربوطه می باشد که در رسانههای اجتماعی قرار گرفته است. این چالش علاوه بر اینکه تمرین جذابی است که به مردم نشان میدهد تحقیقات ستی به چه معناست، به دنبال پاسخ دادن به برخی سوالات مهم در هنگام برقراری ارتباط با حیات بیگانه نیز می باشد. مهمترین این موارد این است که آیا بشریت میتواند پیامی از تمدن بیگانه را درک کند یا خیر، و چگونه میتوانیم پیام را قابل فهم کنیم (اگر اول ما پیامی را بفرستیم).
همان طور که محققان میگویند: «به عنوان مثال، پیامی از “چالش رمزگشایی ستی” (هلر ۲۰۱۷) جریانی از ۱۹۰۲۳۴۱ بیت است، که حاصل اعداد اولیه است. وقتی این درک شود که معنای پیامها چه هستند، میتوان با چاپ کردن روی کاغذ، تجزیه و تحلیلِ بیشتری را به صورت آفلاین انجام داد. آن وقت ممکن است هرگونه آسیبی از معنای پیام به وجود آید، نه از ویروسها یا سایر مسائل فنی.» با این وجود، در جایی که پیامها از کدهای پیچیده یا حتی یک هوش مصنوعی مستقل ساخته میشوند، نیاز به کامپیوترهای حرفهای و پیچیده اجتنابناپذیر است.
در این صورت، نویسندگان توصیه معروف دیگری را بررسی میکنند، که استفاده از دستگاههای قرنطینه برای انجام تجزیه و تحلیل است- یعنی زندان پیام. متأسفانه آنها همچنین تصدیق میکنند که هیچ زندانی به طور صد در صد مؤثر نیست و ممکن است تهدید در نهایت ناکام بماند. آنها میگویند: «این سناریو شبیه به جعبه AI یا Oracle-AI سیستم کامپیوتریى مجزا است که در آن احتمالاً هوش مصنوعیِ خطرناک تنها با کانالهای ارتباطی مینیمالیست “زندانی میشود”.
تحقیقات فعلی نشان میدهد که حتی جعبههای به خوبی طراحیشده هم بیفایده است، و یک هوش مصنوعی که به اندازۀ کافی هوشمند باشد میتواند نگهبانانِ انسانی خود را برای انتشار پیام متقاعد کند و یا فریب دهد.» در نهایت، به نظر میرسد که تنها راهحل واقعی، حفظ نگرش هوشیارانه و حصول اطمینان از این است که هرگونه پیامی که ما ارسال میکنیم، تا حد امکان بیآزار و بیخطر باشد.
همانطور که هیپک به طور خلاصه بیان کرد: «من فکر میکنم به شدت احتمال دارد که پیام مثبت باشد، اما نمیتوان مطمئن بود. یکی از نکات آموزشی در مقاله ما، چگونگی طراحی پیامِ ارسالی خود ِ ماست، در صورتی که تصمیم داشته باشیم هرگونه پیامی ارسال کنیم: پیام باید ساده باشد، مثلا نباید کد کامپیوتری باشد.» اساساً وقتی هوش فرازمینی را جستجو میکنیم، قوانین ایمنی اینترنت اعمال میشود. اگر شروع به دریافت پیامها کنیم، نباید به پیامهایی که دارای پیوستهای بزرگ هستد و همچنین هرگونه پیامهای مشکوکی که به پوشۀ اسپم ما می رود، اعتماد کنیم. اوه، و اگر فرستنده امید به درمان تمام بیماریهای شناختهشده داشته باشد، یا ادعا کند که حکمرانِ عزلشدۀ کهکشان ِ آندرومدا است و به پول نیاز دارد، فقط باید آن را حذف کنیم!
ترجمه: زهرا جهانبانی/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com