ایران اکازیون:ایرانی‌ها از قدیم تسلطی خاص به علم نجوم داشته‌اند که شب یلدا برایشان شبی خاص و ویژه بوده است. اما منظور از طولانی‌ترین شب سال و انقلاب زمستانی چیست که ایرانی‌ها آن برای لحظاتی بیشتر در کنار هم بودن جشن می‌گیرند؟
شب یلدا مصادف با طولانی‌ترین شب سال است که از دیدگاه نجوم انقلاب زمستانی و آغاز فصل زمستان محسوب می شود که لحظه دقیق انقلاب زمستانی امسال ساعت ۱:۵۳ سحرگاه شنبه اول دی ماه است. شب یلدا یک دقیقه طولانی‌تر از شب قبل و شب بعدش است، این روند در علم نجوم از به اوج رسیدن شب و آغاز روند افزایشی طول روز از فردای شب یلدا خبر می دهد. در روز انقلاب زمستانی، خورشید به جنوبی‌ترین وضعیت و مختصات سماوی خود می رسد؛ مسیر سالیانه خورشید در آسمان به نام دایره البروج معروف است.
عامل ایجاد فصل‌ها و اختلاف روز و شب، عمودی نبودن محور چرخش زمین به دور خود است، محور چرخش زمین به دور خود ۲۳.۵ درجه از حالت عمودی انحراف دارد. اگر محور زمین، دارای انحراف یا کج‌شدگی نبود، همیشه خورشید به یک حالت به زمین می‌تابید و آب و هوای مناطق مختلف زمین همواره ثابت می‌ماند؛ انحراف مداری زمین باعث شده که در طول گردش سالانه خود به دور خورشید همواره چهار فصل را تجربه کنیم. در فصل زمستان خورشید بر نیمکره شمالی مایل می تابد و روزها کوتاه‌تر و سردتر می شوند؛ همچنین خورشید در این فصل سایه‌های بلندتری ایجاد می کند که دلیل آن نیز چیز جز مایل تر بودن تابش خورشید نیست. برای اطلاعات بیشتر ویدئوی زیر را مشاهده کنید:
گوینده: فرهاد بهتویی/ ترجمه: منصور نقی لو/ سایت بیگ بنگ
در واقع “یلدا” زایش روشنایی است و پس از این شب، خورشید آرام آرام در مدار خود به سمت اعتدال بهاری جابجا و ارتفاع خورشید در آسمان بیشتر می‌شود، ضمن آنکه طول روز نیز افزایش خواهد یافت. پس از گذشت حدود ۹۰ روز خورشید به نقطه اعتدال بهاری می‌رسد، این مکان، مکانی از خورشید است که طول شبانه‌روز برابر می‌شود و ابتدای سال خورشیدی است و ما از آن به “نوروز” یاد می‌کنیم.
