ایران اکازیون:نتایج بررسی های ماموریت اروپایی روزتا، که با فرود آوردن یک کاوشگر بر سطح دنباله دار ۶۷پی در ماه نوامبر تاریخ ساز شد، نشان می دهد که آب این جرم یخی با آب موجود در زمین تفاوت دارد.
به گزارش BBC، نویسندگان مطالعه نتیجه گیری کرده اند که آب از سیارک ها به زمین آمده است، اما سایر دانشمندان می گویند داده های بیشتری پیش از رد دنباله دارها به عنوان منشاء آب زمین لازم است. از ماه اکتبر تاکنون روزتا مشغول گشتن در مدار دنباله دار ۶۷پی/چوریومف-جراسیمنکو بوده و روز ۱۲ نوامبر کاوشگری به نام فیلای را روی سطح آن فرود آورد، این اولین فرود یک کاوشگر بر یک دنباله دار بود.
هرچند باتری های کاوشگر فیلای مدت کوتاهی پس از فرود خالی شدند و از کار افتاد، اما این کاوشگر داده های علمی زیادی جمع آوری کرد و فضاپیمای مادر، روزتا، همچنان مشغول بررسی این کوه یخی سرگردان در فضاست. امکان بررسی نزدیک و بی سابقه یک دنباله دار به دانشمندان کمک می کند به این سوال بنیادی پاسخ دهند که آیا باریدن این اجرام اولیه بر زمین – که میلیاردها سال قبل اتفاق افتاد – باعث انتقال آب به زمین شد یا نه.
تازه ترین نتیجه گیری با کمک ابزاری در روزتا به نام روزینا انجام شده، این ابزار حاوی دو طیف سنج است که گازهای متصاعد شده از سطح دنباله دار ۶۷پی را به اصطلاح “بو” می کنند. آبی که در زمین هست خصوصیات بارزی دارد. درحالی که نزدیک به صد در صد آب مایع از اتم های هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده، در موارد خیلی نادر یک اتم هیدروژن جایش را به یک اتم دوتریوم می دهد.
در زمین، در هر ده هزار مولکول آب، سه اتم دوتریوم پیدا می شود. این آب همان خواص H2O را دارد اما جرمش بیشتر است. پروفسور کاترین التوگ از دانشگاه برن سوئیس که محقق اصلی روزیناست و همکارانش با اندازه گیری مقدار دوتریوم -ایزوتوپ سنگین هیدروژن- و مقایسه ی آن با مقدار هیدروژن معمولی، آب های دنباله دار ۶۷پی را بررسی کردند. وی گفت: “این نسبت میان آب سنگین و سبک یک مشخصه خیلی بارز است. به راحتی نمی شود آن را تغییر داد و برای مدت ها در همین حالت می ماند.” “اگر آب موجود در دنباله دارها را با آب موجود در زمین مقایسه کنیم، می توانیم با قاطعیت بگوییم که آیا آب زمین و آب دنباله دارها شباهت دارد یا نه.”
این تیم دریافت که آب سنگین خیلی بیشتری در دنباله دار ۶۷ پی در مقایسه با زمین وجود دارد. او همچنین به برنامه دانش کانال چهار رادیو BBC گفت: “این سنگین ترین آبی است که تاکنون در منظومه شمسی مشاهده شده است.” “سنگینی آن سه بار بیشتر از آب زمین است که بدان معنی است که این نوع دنباله دار نمی تواند سرمنشاء آب زمین بوده باشد.” این یافته موید مطالعاتی است که طی آنها آب موجود در انواع مختلف دنباله دارها تحلیل شده است.
خانم التوگ فکر می کند که سیارک ها – اجرامی فشرده و سنگی که در جایی نزدیک تر از دنباله دارها به خورشید شکل گرفتند – سرمنشاء پیدایش اقیانوس های ما باشند. “ما از قبل با مطالعه شهاب ها که از سیارک ها می آیند چیزهایی در باره مشخصه های سیارک ها می دانیم و مشخصه های سیارک ها خیلی شبیه به آب زمین است.” “آنها همچنین به زمین خیلی نزدیک ترند، بنابراین احتمال برخورد آنها به زمین بیشتر از شانس برخورد دنباله دارهای دور دست به زمین است که مدار آنها تا ورای نپتون می رود.”
با این حال برخی کارشناسان می گویند که هنوز زود است نظریه ارتباط آب زمین با دنباله دارها را رد کنیم. به گفته آنها آنچه اکنون لازم است بررسی سیارک ها و دنباله دارهای میان مریخ و مشتری از فاصله خیلی نزدیک است. نتایج تحقیقات این تیم در مجله ساینس منتشر شده است.
انتخاب تصاویر: سایت علمی بیگ بنگ /منابع بیشتر: BBC , ESA
