ایران اکازیون:دستگاه «SPHERE» نصب شده بر روی تلسکوپ خیلی بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا، یک سری عکس‌های فوق‌العاده گرفته است که دیسک‌های گرد و غبار را در اطراف ستاره‌های جوان نشان می دهد.
به گزارش بیگ بنگ، دستگاه «SPHERE» این اجازه را به اخترشناسان می دهد تا جلوی نور درخشان ستاره‌ها را بگیرند و بتوانند دید بهتری از مناطق اطراف آنها بدست بیاورند. بسیاری از ستارگان جوانی که در اینجا نشان داده شده، از مطالعه جدید «ستاره‌های تی ثوری» بدست آمده‌اند؛ این دسته از ستاره‌ها بسیار جوان هستند و سن آنها به کمتر از ۱۰ میلیون سال می رسد. این ستاره‌ها درخشندگی متفاوتی هم دارند. دیسک‌های اطراف این ستاره‌ها حاوی گاز، گرد و غبار و مواد اصلی تشکیل دهندۀ سیاره‌ها هستند.
این دیسک‌ها در اشکال و اندازه‌های بسیار متفاوتی یافت می شوند: برخی حاوی حلقه‌های درخشان، حلقه‌های تاریک و برخی نیز حلقه‌هایی شبیه به همبرگر دارند. بسته به جهت این دیسک‌ها در آسمان، آنها ظاهر کاملا متفاوتی نیز با یکدیگر دارند؛ از دیسک‌های مدور گرفته تا دیسک‌های باریک. با توجه به این عکسها می توان دریافت که منظومه شمسی خود ما در مراحل ابتدایی شکل‌گیری اش احتمالا چگونه بوده است؛ منظومه ما تقریبا بیش از ۴ میلیارد سال پیش پدید آمده است.
قسمت اعظم عکسها بعنوان بخشی از تحقیقات موسوم به «DARTTS-S» یا همان «دیسک‌های اطراف ستاره‌های تی ثوری با دستگاه SPHERE» تهیه شدند. فاصله اهداف با زمین در حدود ۲۳۰ تا ۵۵۰ سال نوری می باشد. بعنوان یک مقایسه، کهکشان راه شیری تقریبا ۱۰۰ هزار سال نوری گستردگی دارد؛ پس این ستاره‌ها خیلی به زمین نزدیک هستند. اما حتی در این فاصله، تهیه عکس‌های خوب از نور کم فروغ دیسک‌ها کار چالش‌برانگیزی است، زیرا نور فراوان ستاره مادری ِ آنها بر دیسک‌ها اثر می گذارد.
یکی دیگر از مشاهدات جدید «SPHERE»، کشف دیسکی در اطراف ستاره GSC 07396-00759 می باشد که در تحقیقات معروف به «SHINE» پیدا شد. این ستاره سرخ عضوی از یک منظومه ستاره‌ای گنجانده شده در نمونه DARTTS-S است، اما ظاهرا این دیسک جدید تکامل یافته‌تر از دیسکِ غنی از گاز در اطراف ستاره تی ثوری در همان منظومه است؛ اگرچه قدمت یکسانی دارند. این اختلاف شگفت‌انگیز در بازه‌های تکاملی دیسک‌ها در اطراف دو ستاره با قدمت یکسان، اخترشناسان را ترغیب می کند تا اطلاعات بیشتری دربارۀ دیسک‌ها و خصوصیات آنها کسب کنند.
نتایج تازه‌ای که دستگاه SPHERE در اختیارمان قرار داده است در دو مقاله در مجله «Astrophysical» و «Astronomy & Astrophysics» منتشر شدند. علاوه بر داده‌های حاصل از سایر تلسکوپ‌ها مثل آلما، این داده‌های جدید می توانند تحولی عظیم در درک اخترشناسان از محیط پیرامون ستارگان جوان و مکانیزم‌های پیچیدۀ شکل‌گیری سیاره‌ها، ایجاد کنند.
ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sci-news.com
