ایران اکازیون:سالی که گذشت نقش بسیار مهمی در افزایش درک ما نسبت به جهان ایجاد کرد. «اسپیس ایکس» موشکهای خود را به اهداف مورد نظر فرستاد، فضاپیمای کاسینی ناسا در یک عملیات ارزشمند و خارقالعاده به زحل برخورد کرد و محققان یکبار برای همیشه وجود امواج گرانشی را تایید کردند. سال ۲۰۱۸ نیز لحظات مهمی را در فضا رقم خواهد زد؛ به طوری که بزرگترین تغییر در نیم قرن گذشته و پرتاب قدرتمندترین موشک عملیاتی جهان را شاهد خواهیم بود.
به گزارش بیگ بنگ، موشک «فالکون سنگین» اسپیس ایکس از مدتها بر سر زبانها افتاده است. زمان پرتاب فالکون سنگین علیرغم چالشهای مهندسی مشخص شده است و حالا زمینه برای این عملیات مهیاست. این موشک سرانجام در اواخر ماه جاری از مرکز فضایی کِنِدی پرتاب خواهد شد. ۲۷ موتور تعبیه شده در آن می تواند نیروی پیشران بیشینهای معادل ۵.۱ میلیون پوند تولید کند که با نیروی ۱۸ بوئینگ ۷۴۷ برابری می کند. ایلان ماسک «مدیر عامل اسپیس ایکس» اعلام کرد که احتمال انفجار نیز در این عملیات ِ پرتاب وجود دارد. پس این عملیات برای اسپیس چه با موفقیت و چه با شکست همراه باشد، نمایشی باشکوه خواهد بود.
مارس
کشور هند ۱۰ سال پس از نخستین عملیات خود به ماه، امسال برنامه بازگشت را طراحی کرده است و این بار میخواهد برای نخستینبار بر سطح ماه کاوشگری را بنشاند. پرتاب «چاندرایان-یک» در سال ۲۰۰۸ وارد مدار پیرامون ماه شد و عملیات «چاندرایان-دو» که در ماه مارس امسال انجام خواهد گرفت، گامی رو به جلو محسوب می شود چرا که هند قصد دارد با حمل یک مدارگرد و یک فرودگر به مطالعه سطح ماه بپردازد. اگر همه چیز خوب پیش برود، تیمهای حاضر در برنامه «Google Lunar XPrize» به رقابتشان برای پرتاب نخستین فضاپیمایی که بطور خصوصی تامین مالی شده است، به ما ماه ادامه خواهند داد و قبل از ۳۱ مارس به کاوش سطح آن خواهند پرداخت. ما چیزهای زیادی درباره این پیشرفت نشنیدهایم زیرا این موعد تعیین شده سال گذشته اعلام نشد. به همین منظور، پرتاب ِ این فضاپیما شاید با تاخیر همراه باشد.
مِی
دریچه پرتاب فردودگر «Insight Mars» ناسا در پنجم مِی گشوده می شود. عملیات موسوم به «کاوش درونی با استفاده از بررسی زلزله، نقشهبرداری و انتقال گرما» در ماه نوامبر در سیاره سرخ انجام خواهد گرفت. در این عملیات، از ابزارها و دستگاههای علمی برای مطالعه قسمتهای عمیق سیارۀ مریخ استفاده خواهد شد. ناسا برنامهریزی کرده تا از فرودگر «Insight» برای بررسی اندازه، ضخامت، چگالی و ساختار هسته، گوشته و پوسته استفاده کند. اگر ناسا به زیر سطح مریخ نفوذ پیدا کند، اطلاعات مفیدی درباره شکلگیری تکاملی سیارههای سنگی بدست خواهد آورد.
یکی دیگر از سازمانهایی که در صدد فرود بر روی ماه است، سازمان فضایی ملی چین نام دارد که فضاپیمای کاوش ماه خود یعنی «Chang’e 4» را در ماه ژوئن پرتاب خواهد کرد. در بخش اول عملیات، یک ماهواره بر فراز ماه قرار داده می شود تا یک پیوند ارتباطی با بخشِ دورِ آن برقرار سازد. این کار زمینه را برای قرار دادن یک فرودگر در قسمت دوری از سطح فراهم خواهد آورد. بخش دوم عملیات در اواخر سال ۲۰۱۸ به انجام خواهد رسید. فرود آمدن در بخش تاریک ماه چیزی است که قبلا تحقق پیدا نکرده است.
فضاپیمای «هایابوسا-۲» ژاپن سه و نیم سال پس از برخاستن از مرکز فضایی تانگاشیما، سرانجام به هدف خود یعنی سیارک «ریوگو» خواهد رسید. این فضاپیما به مدت یک و نیم سال در آنجا مانده و به قبل از بازگشت به زمین در ماه دسامبر ۲۰۲۰ به گردآوری نمونه خواهد پرداخت.
در سال جاری، شاهد عرضه آنلاین چند ابزار جدید برای شکار سیارات فراخورشیدی خواهیم بود. «ماهواره بررسی فراخورشیدی در حال گذرِ» ناسا که در ماه ژوئن از زمین برخواهد خاست، مدتی را در بالای مدار زمین سپری کرده و از یک روش گذار مشابه با تلسکوپ فضایی کپلر برای جستجوی سیارههایی که در خارج از منظومهشمسی قرار دارند، استفاده خواهد کرد. این ماهواره که از دوربینهای بسیار قدرتمندی بهره می برد، ستارههایی را که ۳۰ تا ۱۰۰ برابر روشن هستند، مورد مطالعه قرار می دهد و پهنهای از فضا به میزان ۴۰۰ برابر تلسکوپ کپلر را تحت پوشش قرار خواهد داد. همچنین، پرتاب فضاپیمای «Cheops» آژانس فضایی اروپا برای اواخر سال ۲۰۱۸ برنامهریزی شده است. این فضاپیما از روش گذار برای مطالعه «اَبَرزمینها»، سیارههایی در خارج از منظومهشمسی ما با جرمی چند برابر زمین، استفاده خواهد کرد.
جولای
دانشمندان چندین دهه است که می دانند خورشید جریانهای فراصوتی از ذرات زیراتمی را در تمامی جهات به بیرون پخش می کند؛ این جریانها با اتمسفر سیاره ما و حتی سیارۀ مریخ تداخل ایجاد می کنند. کسب اطلاعات بیشتر درباره مکانیزمهای دخیل در خصوص این بادهای خورشیدی مستلزم ارسال یک کاوشگر به اتمسفر خورشید است. اتمسفر خورشید دمایی بالغ بر ۱۳۷۷ درجه سانتیگراد دارد.
ناسا می گوید که پیشرفتها در مهندسی گرمایی بسیار امیدبخش بوده است. ناسا در سال ۲۰۱۸ طی سفری هفت ساله، کاوشگر «Parker Solar Probe» را به مدار پیرامون ستارۀ ما خواهد فرستاد. هدف از این کار، عکسبرداری و مطالعه محل تولد پرانرژیترین ذرات خورشیدی و گذار آنها از زیرصوت به فراصوت می باشد. انجام این عملیات با موشک «Delta IV Heavy» ناسا در ماه جولای یا آگوست تحقق خواهد پذیرفت.
آگوست
در ماه آگوست، شاهد قرار ملاقاتی میان فضاپیما و سنگ فضایی خواهیم بود چرا که انتظار می رود کاوشگر «OSIRIS-REx» ناسا پس از سفری تقریبا دو ساله به سیارک «بنو» برسد. در اثر این عملیات، نقشۀ سیارک مورد نظر ترسیم گردیده، ویژگیهای شیمیایی و معدنی آن مورد مطالعه قرار گرفته و نمونهای به وزن ۶۰ گرم تا ۲ کیلوگرم در سال ۲۰۲۳ به زمین آورده خواهد شد.
اکتبر
عملیات «BepiColombo» آژانس فضایی اروپا پس از ۱۱ سال دریافت فرمان شروع کار، سرانجام روانه عطارد خواهد شد. در طی این عملیات، یک کاوشگر بر روی سطح این سیاره فرود خواهد آمد، اما این کار هنوز به دلیل محدودیتهای بودجه لغو شده است. دو نوع مدارگرد مسئولیت برخاستن این کاوشگر را بر عهده خواهند گرفت. مدارگرد سیاره عطارد و مدارگرد مگنتوسفری عطارد در مدار قطبی به دور این سیاره خواهند چرخید و از دستگاههای علمیشان برای مطالعه ترکیبات، ساختار درونی و میدان مغناطیسی استفاده کرده و نظریه نسبیت اینشتین را آزمایش خواهند کرد.
سایر ماجراجوییهای فضایی که باید در انتظارشان بود
برنامه «Commercial Crew Program» در سال ۲۰۱۸ گامهای بزرگی را به سمت جلو خواهد برداشت، اگر همه چیز بر طبق برنامهریزی پیش برود. ناسا درصدد ورود به بخش خصوصی و استفاده از فضاپیمای خود برای حمل فضانوردان به فضا می باشد. یکی از این فضاپیماها «Boeing’s CST-100 Starliner» نام دارد که انتظار می رود در اواخر سال جاری، پروازهای آزمایشی بدون سرنشین را تجربه خواهد کرد. پس از آن، آزمایشهایی با حضور انسان انجام خواهد گرفت. این نخستین پرواز فضایی بوئینگ به ایستگاه فضایی بینالمللی خواهد بود. اگر همه چیز بر طبق برنامه پیش برود، گواهی ناسا را دریافت کرده و فضانوردان را آزادانه از آزمایشگاهِ در حال گردش جابجا خواهد کرد.
اسپیس ایکس، یکی دیگر از شرکای ناسا در «Commercial Crew Program»، چندین پرواز آزمایشی را برای سال ۲۰۱۸ در برنامه دارد. این آزمایشها با فضاپیمای «Crew Dragon» انجام خواهد شد. این کار با پروازهای آزمایشی بدون سرنشین در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ تحقق خواهد پذیرفت. دو فضانورد ناسا به ایستگاه فضایی ارسال خواهند شد.
ما می توانیم انتظار پیشرفتهایی را در حوزه گردشگری فضایی هم داشته باشیم. «Virgin Galactic» در صدد توسعه فضاپیمای VSS Unity می باشد. این فضاپیما می خواهد تجربه گرانش ناچیز را برای مسافران خود فراهم آورد. البته «Blue Origin» هم تجربه گرانش ناچیز را به مسافران خود قول داده است و اخیرا «Crew Capsule 2.0» را نیز برای نخستین بار به پرواز در آورد. اسپیس ایکس ادعاهای بزرگی در زمینه گردشگری فضایی در سال ۲۰۱۸ مطرح کرده است؛ برای مثال، این سازمان می خواهد مسافران خود را با فضاپیمای «Crew Dragon» در اواخر سال جاری به پیرامون ماه بفرستد. اسپیس ایکس از زمان اعلام این خبر در ماه فوریه سال گذشته، در این زمینه سکوت اختیار کرده است.
ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: newatlas.com