کشف علت ِ درخشش بالای ستارگان نوترونی

ایران اکازیون:اخترشناسان بتازگی منبع پرتو ایکس فوق درخشان چهارمی را بعنوان ستاره نوترونی شناسایی کردند. این یافته‌ها می تواند به ما در درک چگونگی درخشش بالای این اجرام کمک کند.

به گزارش بیگ بنگ، زمانی که اخترشناسان برای اولین بار منابع درخشان پرتوهای ایکس را در دهه ۱۹۸۰ میلادی مشاهده کردند، روی این ایده تاکید داشتند که منابع پرتو ایکس فوق درخشان(ULX) سیاهچاله های غول پیکر هستند. با این حال، به پاس تجهیزات مدرن می دانیم که آن منابع ستاره های نوترونی هستند؛ اجرام کوچک اما بسیار متراکمی که در اثر هسته فروپاشی شده یک ستاره پدید آمده اند.

دانشمندان توانستند با استفاده از تلسکوپ های عظیمی نظیر آرایه تلسکوپ طیف سنجی هسته ای ناسا، سه منبع پرتو ایکس درخشان را در گذشته به عنوان ستاره‌های نوترونی مورد شناسایی قرار دهند. حالا منبع چهارم نیز پیدا شده است. تیمی از موسسه فناوری کالیفرنیا (کلتک) از رصدخانه پرتو ایکس چاندرای ناسا برای بررسی یک منبع پرتو ایکس درخشان استفاده کردند. این منبع در فاصله ۲۸ میلیون سال نوری در کهکشان گرداب واقع شده است.

“فیونا هریسون” محقق ارشد عملیات نوستار(NUSTAR) از موسسه کلتک، گفت: «شاید بزودی یک سری سرنخ‌های فیزیکی مستدل از دلیل قدرتمندی زیاد این اجرام کوچک را پیدا کنیم.» محققان با بررسی داده‌های آرشیوی تلسکوپ چاندرا یک ناهنجاری را در طیف نوری «ULX» شناسایی کردند. پس از بررسی، تیم محققان به این نتیجه رسید که این نابهنجاری نتیجه برهم‌کنش نیروهایی موسوم به رزونانس سیکلوترون می باشد. این نیروها به واسطه ذرات بارداری که به دور یک میدان مغناطیسی می چرخند، ایجاد می شوند.

از آنجایی که ستارگان نوترونی حاوی میدان‌های مغناطیسی هستند و سیاهچاله‌ها فاقد چنین میدان‌هایی می باشند، محققان دریافتند که منبع «ULX» ناشی از ستاره‌های نوترونی بوده است. در واقع کشش گرانشی عظیم یک ستارۀ نوترونی می تواند مواد را از ستاره‌های مجاور به درون خود بکشد که باعث افزایش دمای ماده شده و به صورت پرتو ایکس می درخشد. با این حال، زمانی هم وجود دارد که نور پرتو ایکس ِ تولید شده، این مواد را به بیرون هدایت می کند (که این پدیده حد ادینگتون نام دارد).

این منابع فوق درخشان خاص و منحصربفرد هستند، زیرا توان ِ شکست این حد را دارند؛ به همین دلیل است که پرتوهای ایکس بسیار درخشان، تولید می کنند. به باور دانشمندان، میدان مغناطیسی قوی یک ستاره نوترونی از شدت فشاری که طی آن ماده به بیرون هدایت می شود، می کاهد. آنچه ما از دور می توانیم ببینیم، یک ستارۀ فوق درخشان و تابناک است.

ترجمه: منصور نقی لو/ سایت علمی بیگ بنگ

منبع: futurism.com