اگر یک دنباله دار بزرگ به خورشید بخورد، چه پیش می آید؟

0
164




ایران اکازیون:بیشتر دنباله دارهای خورشید گذر(دنباله دارهای مسیر خورشیدی، دنباله دارهایی که در مدارشان بسیار به خورشید نزدیک می شوند یا از درون آن می گذرند) زندگیشان با ناله ای به پایان می رسد. اما بر پایه ی برآوردهای تازه، اگر دنباله داری به اندازه ی کافی بزرگ یکراست به درون خورشید شیرجه بزند، می تواند پایانی انفجاری داشته باشد.

تصویری از دنباله دار لاوجوی که زنده از آن سوی خوشید بیرون آمد.
تصویری از دنباله دار لاوجوی که زنده از آن سوی خوشید بیرون آمد.

در چند سال گذشته، رصدخانه ی خورشیدی ناسا، سوهو ( SOHO) دنباله دارهای پرشماری (سه یا چند مورد در هر هفته) را یافته که با فاصله ی بسیار کمی از کنار خورشید می گذرند. از میان این خورشیدگذرها، کوچک ترهایشان چندان دوامی ندارند. کارل باتامز، کارشناس ناسا می گوید: «اگر یک گلوله برفی شل درست کنید باید حواستان باشد که آن را زیر نور خورشید نبرید.» چیزی که این دنباله دارها را به هنگام گذر از لبه ی خورشید آب می کند، لایه ی بیرونی یا همان تاج خورشید نیست. تاج بسیار داغ است ولی به حدی نیست که گرمای زیادی را تراوش و منتقل کند. این تابش شدید پرتوهای خورشید است که باعث تصعید یخ های دنباله دار و تبدیل آن ها به گازی می شود که به فضا می رود و یا باعث می شود دنباله دار از هم بپاشد.

اما به تازگی دنباله دارهایی دیده شده اند که بیش از گذشته به سطح خورشید نزدیک می شوند. در سال ۲۰۱۱، دنباله دار لاوجوی (C/2011 W3) در عمل از درون تاج خورشید گذشت و در حالی که تقریبا از هم پاشیده بود ولی هنوز جان داشت، از آن سوی تاج بیرون زد [ویدیوی زیر را مشاهده کنید]. دنباله دار آیسان نیز در سال ۲۰۱۴ چنین مسیری را پیمود ولی با همه ی بزرگی‌اش، بر خلاف لاوجوی از آتش خورشید جان سالم به در نبرد. خوب اگر یک دنباله دار، سر به سر با خورشید برخورد کند و به درون لایه های پایینی جو آن کوبیده شود چه رخ می دهد؟ باتامز می گوید: «دلیلی ندارد که چنین چیزی روی ندهد. خورشید یک هدف بسیار بزرگ است، و به اندازه ی کافی هم اجرام گوناگون در فضای سامانه ی خورشیدی در پرواز است.»

گلوله برفی های فراصوتی در دوزخ

یک گروه از دانشمندان به رهبری جان براون، اخترشناس سلطنتی اسکاتلند، پاسخ این پرسش را برآورد کرده است. وی می گوید: «من درباره ی این دنباله دارها گفتگو می کنم و آنها را گلوله برفی های فراصوتی در دوزخ نامیده ام.» یک دنباله دار برای رسیدن به جو پایینی خورشید باید جرمش دستکم ۱۰ به توان ۹ کیلوگرم باشد -این حد پایینی است که تقریبا صد برابر کوچک تر از دنباله دارهای آیسان و لاوجوی است.

اگر یک دنباله دار به اندازه ی کافی جرم داشته باشد و از روبرو به خورشید نزدیک شود، شیب تندی که به هنگام افتادن در میدان گرانش خورشید دارد سرعتش را به بیش از ۶۰۰ کیلومتر بر ثانیه خواهد رساند. در این سرعت، نیروی پَساری که از جو پایینی خورشید بر دنباله دار وارد می شود آن را پهن می کند -مانند یک کلوچه- و دنباله دار بی درنگ پس از آن می ترکد. در پی انفجار دنباله دار، پرتوهای X و فرابنفشی آزاد می شود که ما می توانیم با دستگاه های پیشرفته آنها را ببینیم.

دانلود ویدئو

این برخورد انرژی‌ای به اندازه ی یک شراره ی مغناطیسی و یا یک فوران تاجی آزاد می کند، ولی بر روی ناحیه ای بسیار کوچک تر. براون می گوید: «انگار بمبی در جو خورشید منفجر شود. تکانه ی (اندازه حرکت) دنباله دار حتی می تواند با پدید آوردن خورشید-لرزه هایی که در جو خورشید پژواک می یابند، باعث شود خورشید مانند یک ناقوس زنگ بزند.» براون اذعان می کند که این یک پژوهش نظری است -هم از این رو که تاکنون دنباله داری که سر به سر به درون خورشید فرو برود دیده نشده و هم از دید ساز و کار فیزیکی‌ای که سرنوشت آن را تعیین می کند. چیزی که می تواند تفاوت بزرگی پدی آورد، شناخت اندکِ ما از گرایش دنباله دارها به فروپاشی زیر فشار است.»

به گفته ی براون، یک برخورد واقعی به احتمال بسیار رویدادیست که شاید در هر سده یک بار رخ بدهد. ولی این که از پیش به یک دنباله دارِ برخوردکننده به خورشید بیاندیشیم تمرین باارزشی برای رویارویی با پدیده ایست که تقریبا مطمئنیم در تاریخ سامانه ی خورشیدی رخ داده و در آینده هم دوباره رخ خواهد داد. در سال ۱۹۹۴، برخورد دنباله دار شومیکر-لوی ۹ به سیاره ی مشتری یک غافلگیری برای دانشمندان سیاره ای بود زیرا بعید می دانستند که چنین رویداد خشونت باری بتواند در زمان‌بندی انسانی رخ بدهد. این محاسبه ها همچنین برای سامانه های ستاره ای دیگر هم کاربرد دارد، سامانه هایی که ستارگان جوانشان بسیار بیش از خورشید ما زیر بمباران دنباله دارها هستند. جزییات این پژوهش در آستروفیزیکال جورنال منتشر شده است.

سایت علمی بیگ بنگ / منبع: newscientist ، برگردان: ۱star-7skies

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

CAPTCHA