به گزارش بیگ بنگ به نقل از ایرنا، در سال ۲۰۲۰، بیماری همه‌گیر کووید-۱۹ مورد توجه هزاران دانشمند قرار گرفت؛ آنها باید موارد زیادی از جمله ساخت واکسن و درمان ویروس کرونا را مورد بررسی قرار می دادند، اما این موضوع همه علوم را زمین گیر نکرد.
بسیاری از محققان همچنان توجه خود را به آسمان معطوف داشتند و به دنبال پاسخ‌هایی در ارتباط با اسرار کیهان بودند و خود را برای آغاز فصل بعدی در تاریخ پروازهای فضایی انسان آماده کردند. در این گزارش به پنج مورد از حیرت انگیزترین دستاوردهای علمی مربوط به علوم فضا، طی ۱۲ ماه گذشته اشاره شده است.
این اکتشافات زمینه را برای دستیابی به پیشرفت‌های چشمگیرتر در سال پیش رو فراهم کرده است – سالی که ناسا امیدوار است بتواند یک بالگرد را در مریخ به پرواز در آورد و اولین پروازهای آزمایشی ماموریت «آرتمیس» خود را به ماه انجام دهد.
انتشار نزدیکترین تصاویر از خورشید
در حالی که دانشمندان از فعالیت‌های داخلی خورشید اطلاع دارند، اما هنوز مسائل زیادی در مورد این ستاره وجود دارد که محققان در موردش اطلاع ندارند، مانند اینکه چرا جو خورشید از سطح آن گرمتر است یا اینکه دقیقا چه چیزی موجب بروز پدیده «خروج جرم از تاج خورشیدی» می‌شود.
در سال ۲۰۲۰، محققان با کمک یک جفت رصدخانه یعنی تلسکوپ زیرمداری Hi-C متعلق به سازمان فضایی آمریکا(ناسا) و مدارگرد خورشیدی این سازمان به نام «سولار اوربیتر» که یک کاوشگر فضایی است که به صورت مشترک با سازمان فضایی اروپا مدیریت می‌شود، توانستند نگاه نزدیکتری به برخی از گیج کننده‌ترین پدیده‌های خورشیدی داشته باشند.
بهار امسال، دانشمندانی که در زمینه انجام مأموریت Hi-C فعالیت می کردند، موفق شدند با اشتراک گذاری واضح‌ترین تصاویر گرفته شده از خورشید، رشته‌های مغناطیسی را از پلاسمای فوق‌العاده داغ خورشید را آشکار سازند که لایه خارجی این ستاره را تشکیل می‌دهند.
«ایمی واینبارگر»، محقق اصلی Hi-C در مرکز پرواز فضایی مارشال ناسا گفت: این تصاویر جدید تلسکوپ Hi-C، بینشی قابل توجه از جو خورشید به ما می‌دهند. در همین راستا، محققان ناسا و سازمان فضایی اروپا که در زمینه ماموریت مدارگرد خورشیدی «سولار اوربیتر» فعالیت می‌کنند، نیز نزدیکترین تصاویری را که تاکنون از این ستاره میزبان زمین گرفته شده است، منتشر کردند.
این محققان در بیانیه‌ای اعلام کردند که این تصاویر شگفت‌انگیز به دانشمندان کمک می‌کنند تا لایه ای جوی خورشید را کنار هم قرار دهند. شناخت این موضوع برای درک چگونگی هدایت آب و هوای فضایی در نزدیکی زمین و سراسر منظومه شمسی مهم است.
ثبت زلزله در مریخ
در سال ۲۰۲۰، محققان اولین مقالات علمی را با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده توسط کاوشگر «اینسایت» ناسا منتشر کردند. از اواخر سال ۲۰۱۸ که این فضاپیما مأموریت علمی خود را در مریخ آغاز کرده، لرزه‌سنج آن صدها زلزله را شناسایی کرده است.
فرکانس های امواج لرزه‌ای ثبت شده توسط ابزارهای «اینسایت» نشان می‌دهد که این فضاپیما روی تپه شنی بزرگی فرود آمده است که چند فوت در زیر سطح مریخ امتداد دارد. بر اساس تجزیه و تحلیل محققان ناسا و انستیتوی فناوری فدرال سوییس در زوریخ، ترکیب زیر سطح خاکی شنی مریخ بسیار شبیه پوسته بلورین زمین است، شکستگی‌های بیشتری دارد.
محققان توانستند برخی از زلزله‌های سیاره سرخ را به یک منطقه فعال آتشفشانی موسوم به Cerberus Fossae ارتباط دهند که مشخصه آن یک جفت کانال عمیق است که توسط جریان گدازه در حدود ۱۰ میلیون سال پیش ایجاد شده است.
احتمال بالای وجود آب در سیاره‌های فراخورشیدی
جستجوی حیات همچنان در حوزه علوم سیاره‌ای ادامه دارد. محققان مختلف از کارشناسان زمین‌شناسی گرفته تا اخترشناسان، تحقیقات زیادی را در این زمینه انجام داده اند؛ محوریت این تحقیقات به اندازه زیادی بر شکار بی‌پایان آب‌های فرازمینی متمرکز بوده است. تابستان امسال، محققان ناسا با استفاده از مدل‌های پیچیده ریاضی پیش‌بینی کردند که آیا سیارات فراخورشیدی مشابه زمین که در نزدیکی منظومه شمسی قرار دارند، میزبان آب هستند یا خیر.
«لینا کوئیک»، محقق سیاره ای در مرکز پرواز فضایی گودارد، متوجه شد که یک چهارم از ۵۳ سیاره فراخورشیدی (سیاره‌هایی که خارج از منظومه خورشیدی قرار دارند) که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، به احتمال بالا دارای مقدار قابل توجهی آب بوده یا به اصطلاح اخترشناسان، «جهان‌های اقیانوسی» هستند. این بدان معنی است که این سیارات دارای نهادهای بزرگی از آب به صوت لایه‌های از یخ هستند مانند قمرهای مشهور دو سیاره «مشتری» و «زحل» به نام های «اروپا» و «انسالادوس» که با یخ زیادی پوشیده شده‌‌اند.
کوئیک در خبرنامه ناسا گفت: ماموریت‌های آتی به ما فرصت می‌دهد تا مشاهده کنیم که آیا قمرهای اقیانوسی در منظومه شمسی می‌توانند از حیات پشتیبانی کنند. درصورت کشف امضاهای شیمیایی حیات در آن صورت می‌توانیم به دنبال نشانه‌های مشابه در فضاهای میان ستاره‌ای باشیم.
جمع‌آوری نمونه خاک ماه
سال گذشته، چین اولین کشوری بود که یک فضاپیما را در سمت پنهان ماه فرود آورد. امسال آژانس فضایی چین برای اولین‌بار در دهه‌های گذشته موفق شد نمونه‌های سنگ و خاک ماه را جمع کرده و به زمین بازگرداند.
فضاپیمای «چانگ ای-۵» چین در اوایل ماه دسامبر موفق شد در منطقه «مونس رومکر» ماه فرود آید؛ مونس رومکر یک دشت آتشفشانی ۱.۲ میلیارد ساله است که در منطقه Oceanus Procellarum معروف به اقیانوس طوفان‌ها قرار دارد. این کاوشگر پس از جمع‌آوری دو کیلوگرم از نمونه‌های خاک و سنگ ماه از سطح این قمر زمین بلند شد و توسط مدارگرد این فضاپیما به سفینه بازگشت به زمین منتقل شد.
در روز ۱۷ دسامبر، کپسول بازگشت به زمین فضاپیمای چانگ ای -۵، به درستی از سفینه اصلی جدا شد و در منطقه خودمختار مغولستان شمالی چین به زمین نشست. این نخستین‌بار پس از ماموریت ۴۴ سال پیش فضاپیمای اتحاد جماهیر شوروی است که نمونه‌هایی از ماه برای انجام تحقیقات تازه در اختیار بشر قرار می‌گیرد.
شکار سیارک‌ها
امسال ناسا دومین سازمانی بود که با موفقیت نمونه‌هایی از سنگ و گرد و غبار را از سطح یک سیارک جمع‌آوری کرد. در اوایل ماه اکتبر، فضاپیمای اُسیریس-
محققان امیدوارند که این نمونه‌ها به آنها در رمزگشایی تاریخچه اولیه منظومه شمسی و نیز کمک به مهندسان «دفاع سیاره» برای محافظت از زمین در برابر سیارک‌های سرکش یاری رساند. اعتقاد بر این است که سیارک «بنو» دریچه ای به گذشته منظومه شمسی ارائه می دهد چرا که این جرم غنی از کربن حامل بلوک‌های سازنده‌ای از هر دو سیاره و حیات است. در حالی که ناسا منتظر سنگ‌های سیارکی خود است، سازمان فضایی ژاپن از بازگشت موفق ماموریت کاوشگر «هایابوسا۲» به همراه نمونه‌های سیارک «ریگو» خبر داد.
سایت علمی بیگ بنگ / منبع: upi.com
