ایران اکازیون:امروزه آب در مریخ تقریبا به صورت یخ، با مقدار کمی در جو به عنوان بخار وجود دارد. تنها جایی که یخ آب در سطح مریخ قابل مشاهده است در قطب شمال و جنوب این سیاره به صورت کلاهک یخی قطبی می باشد.
به گزارش بیگ بنگ، بیش از پنج میلیون کیلومتر مکعب یخ در سطح مریخ کنونی شناخته شده است که برای پوشش کل سیاره تا عمق ۳۵ متر کافی می باشد؛ حتی به احتمال زیاد مقادیر زیادی یخ در اعماق پوسته ی سطحی مریخ پنهان شده اند. امروزه آب مایع ممکن است به صورت گذرا اما تنها تحت شرایط خاصی بر سطح مریخ پدید آید. بدن انسان نمی تواند در سطح مریخ زیاد دوام بیاورد زیرا فشار اتمسفر در میانگین سطح فقط ۶۰۰ پاسگال (۰.۰۸۷ PSI) –در حدود ۰.۶ درصد از متوسط فشار سطح دریا در زمین- می باشد که منجر به تبخیر سریع آب بدن می شود و نیز به دلیل اینکه دمای متوسط کل سیاره مریخ بسیار پایین است (در حدود ۲۱۰ درجه کلوین معادل ۶۳- درجه سانتیگراد) که این امر منجر به انجماد آب بدن می شود.
شاید مریخ در حدود ۳.۸ میلیارد سال پیش، یک جو متراکم تر و دمای سطحی بالاتری داشته است که اجازه می داد مقادیر زیادی از آب مایع بر روی سطحش، احتمالا به صورت اقیانوسی بزرگ وجود داشته باشد و ممکن است یک سوم از این سیاره تحت پوشش آب قرار گرفته باشد. ظاهرا در تاریخ مریخ، آب نیز در سراسر سطح آن برای دوره هایی کوتاه در فواصل مختلف، به صورت رودهایی جاری بوده باشد. در ۹ دسامبر سال ۲۰۱۳، ناسا گزارش داد که، براساس شواهد به دست آمده از مریخ نورد کنجکاوی (Curiosity)، دهانه گیل (Gale)، دارای یک دریاچه آب شیرین در گذشته بوده که می توانست یک محیط مهمان نواز برای حیات میکروبی باشد.
بسیاری از شواهد مربوط به خطوطی در سطح مریخ، نشان می دهد که در گذشته آب فراوان در مریخ بوده و نقش مهمی در تاریخ ساختار داخلی سیاره ایفا کرده است. امروزه اطلاعات آب موجود در مریخ توسط تصاویر گرفته شده از مدارگردها و همچنین به وسیله ی تکنیک های سنجش از دور( اندازه گیری طیفی، رادار و…)، نیز با تحقیقات سطحی از طریق مریخ نوردها برآورد شده است.
همچنین شواهد ژئودزی آب در گذشته مریخ، شامل کانال های جریان عظیمی از رودها و سیل ها، شبکه و دره های رودخانۀ باستانی، دلتاها، مواد معدنی و … است که تنها می تواند توسط آب مایع تشکیل شده باشند. ویژگی های ژئومورفیک متعدد وجود پوشش های یخی و حرکت یخ در یخچال های طبیعی، در گذشته دور و در حال حاضر را تایید می کند. دره ها و خطوط شیب دار در امتداد صخره ها و دیواره ی گودال ها و دهانه های سطح مریخ، نیز نشان می دهند که جریان آب برای شکل دادن به سطح مریخ ادامه دارد اگر چه این میزان به مراتب نسبت به گذشته باستانی مریخ کمتر است.
اگر چه سطح مریخ در دوره ای مرطوب بوده و قادر به مهمان نوازی حیات میکروبی در میلیاردها سال پیش بوده است، اما محیط کنونی در سطح، خشک و سرد آن احتمالا نشان از عدم وجود ارگانیسم های زنده دارد. علاوه بر این، مریخ فاقد اتمسفر ضخیم لایه ازون و میدان مغناطیسی است که به پرتوهای خورشیدی و کیهانی، اجازه حمله ی آزادانه به سطح آن را می دهد. اثرات مخرب پرتوهای یونیزه شده بر ساختار سلولی، یکی دیگر از نخستین عوامل محدود کننده در بقای زندگی بر روی سیاره ی سرخ است. بنابراین، بهترین مکان بالقوه برای کشف حیات بر روی مریخ ممکن است در محیط های زیرسطحی باشد.
کشف آب در مریخ برای ارزیابی پتانسیل این سیاره جهت پناه دادن به زندگی و همچنین برای ارائه منابع قابل استفاده برای اکتشافات آتی انسان حیاتی است. به همین دلیل برنامه ی ‘به دنبال آب’ (Follow the Water) یک موضوع علمی برای برنامه اکتشاف مریخ ناسا (MEP) در دهه اول قرن ۲۱ بود. عملیات اکتشاف مریخ توسط مدارگرد اودیسه (Odyssey) و همچنین عملیات مریخ‌نوردهای ماموریت اکتشاف مریخ (MERs) که از دو مریخ نورد روح (Spirit) و فرصت (Oppurtunity)، برای تحقیق و کشف مریخ بهره می‌برد و نیز عملیات اکتشاف مریخ نورد ققنوس (Phoenix)، همگی در پاسخ دادن به سوالات کلیدی در مورد وفور آب ها در مریخ موثر بوده اند. مدارگرد مریخ اکسپرس (Express) سازمان ِ فضایی ِ اروپا (ESA) نیز در تلاش برای این راستا، داده های مهمی ارائه کرده است.
ترجمه شده توسط آرش عزیزیان/سایت علمی بیگ بنگ
منبع : Water on Mars
