ایران اکازیون:اینکه جهان ِ ما بسیار بزرگ و با عظمت است، تعریفی بسیار مبهم میباشد. پیشرفتهای جدید در زمینۀ نقش ماده تاریک و سیاهچالهها بر شکلگیری کهکشانها، به طرز جالبی دیدگامان دربارۀ کیهان را تغییر داده است. اما دستیابی به تمامی سرنخها، نیاز به برخی کدنویسیهای رایج و هوشمندانۀ محاسباتی دارد که اخترشناسان، به لطف آخرین مدل ِ شبیهسازی ابررایانهای، توانستند آن را محقق سازند.
به گزارش بیگ بنگ، بتازگی اخترشناسان به لطف یک مدل شبیهسازی، پیشبینیهای دقیقی را انجام دادند که بدون شک در آینده، منجر به کشفیات هیجانانگیزی خواهد شد. انتظار می رود که نسل بعدی این شبیهسازیها با عنوان IllustrisTNG، مرزهای کشفیات فضایی را ارتقا بخشد و به پیشرفتهای قابل ملاحظهای ختم شود. “شی ژنل” اخترفیزیکدان، در این خصوص گفت: «زمانی که ما با تلسکوپ، کهکشانها را مشاهده می کنیم، تنها مقادیر خاصی را می توانیم اندازهگیری کنیم. اما با شبیهسازی، می توانیم همۀ ویژگیهای این کهکشانهای گسترده را دنبال کنیم و شاید بتوانیم منشا شکلگیری ِ کیهان را نیز براورد نماییم.»
براساس مشارکت و اتفاق نظر محققان مرکز اخترفیزیک محاسباتی، دانشگاه MIT، دانشگاه هاروارد، دانشگاه کمبریج، موسسه مطالعات نظری هیدلبرگ و موسسه مطالعات پیشرفته، ابزار محاسباتی IllustrisTNG جانشین Illustris خواهد شد. در واقع، این سیستم جدید شامل ۱۸ شبیهسازی از کیهان است که مقیاسهای مختلفی را از یک نمونه در ابعاد کوچک تا فضایی به وسعت ۱ میلیارد سال نوری پوشش می دهد و می تواند، تکامل کیهان را پس از بیگ بنگ نشان دهد.
این شبیهسازی ِ جدید با دقت بیشتر و بهرهگیری از مفاهیم جدید فیزیک، نه تنها زمینههای بیشتری را پوشش میدهد، بلکه می تواند به طور دقیق الگوهایی از خوشهبندی کهکشانها و چگونگی شکلگیری آنها را تشریح کند. البته پیگیری عناصر کهکشانی با قدمت یک میلیارد سال، میدان مغناطیسی و ماده تاریک، به برخی از سختافزارهای چشمگیر نیاز دارد. بنابراین، این پروژه از سریعترین ابررایانه آلمان، به نام هازل هن(Hazel Hen) استفاده خواهد نمود.
با این حال بیش از دو ماه طول می کشد تا بتوان محاسبات این شبیهسازی بزرگ را با جمعآوری بیش از ۵۰۰ ترابایت داده انجام داد. البته، این روند بسیار سریعتر از انتظار برای رشد و تکامل علم، پیش می رود. والکر استریلل از موسسه مطالعات نظری هیدلبرگ گفت: «تجزیه و تحلیل این حجم بزرگ از داده، را می توان سالها مورد مطالعه قرار داد و احتمالا بسیاری از بینشهای جدید در مورد کیهانشناسی را آشکار ساخت. سطح دقت بدست آمده بسیار هیجانانگیز می باشد. در حال حاضر، سه مقاله منتشر شده و در آن خوشهبندی کهکشانها در مقیاس ِ بزرگی ارائه شده که به ما برای کشف نحوۀ شکلگیری کهکشانها کمک می کند. شبیهسازی زیر را مشهده کنید:
در واقع، هر چیزی که در این شبیهسازیها یافت شود، همانند سرنخی است که نیاز به بررسی دقیقتر دارد. بخشی از این تحقیقات که در ماهنامه انجمن سلطنتی نجوم منتشر شده، ماهیت هالههای ضعیف ستارههایی را آشکار ساخته که به شکلگیری کهکشانها کمک کردهاند. معمولا مشاهدۀ این هالهها به دلیل نامحسوس بودنشان بسیار دشوار است، لذا شبیهسازی کامپیوتری به شکار آنها کمک خواهد نمود. همچنین این مطالعات نشان می دهند که سیاهچالهها به شکلگیری ستارگان کمک می کنند. این مطالعات، جزئیات بسیار زیادی را به مدلهایی افزودهاند که نشان می دهند چاههای گرانشی در مرکز کهکشانها، می توانند بادهایی را به راه اندازند که موجب نابودی گاز و گرد و غبارهای شکل دهندۀ ستارگان می شوند.
اسپرینگل می گوید:«واقعا شگفت آور است که میتوانیم به طور دقیق نفوذ ابرسیاهچالهها را در گسترش مواد موجود در کهکشانها پیشبینی کنیم. این امر برای ارزیابی ِ مطمئن اندازهگیریهای کیهانشناسی آتی از ضرورت بسیار بالایی برخوردار است. چنین کشفیاتی، بی شک، مفاهیم زیادی را به مدلهای ما می افزاید و باعث تنظیم و سازگاری بیشتر آن با واقعیت می شود. تصور اینکه نسل سوم شبیهساز کیهانی Illustris چه چیزهایی برای ما به ارمغان می آورد، واقعا شگفتانگیز است.
ترجمه: سهیلا دوست پژوه/ سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencealert.com