ایران اکازیون:هم اکنون مرکز کهکشان راه شیری، مکانی آرام است که یک سیاهچاله ی پرجرم در آنجا قرار دارد، اما همیشه اینگونه نبوده است. مطالعه ای جدید نشان می دهد که ۶ میلیون سال پیش وقتی نخستین اجداد شناخته شده ی ما انسان ها روی زمین گام می نهادند، هسته ی کهکشان ما خشمگینانه فوران کرده است.
به گزارش بیگ بنگ، محاسبات نشان می دهد کهکشان راه شیری، وزنی حدود ۱ تا ۲ تریلیون برابر خورشید ما را داراست، که حدود پنج ششم از جرم آن از ماده ای رمز آلود و غیر قابل مشاهده به نام “ماده ی تاریک” تشکیل شده است. با این حساب تنها یک ششم از بخش عمده ی جرم کهکشان ما باقی می ماند که خود دارای ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیارد جرم خورشیدی که جرم معمولی هستند، میباشد. این در حالی است که اگر تمام ستارگان و گرد و غبار و گاز موجود را حساب کنید، تنها ۶۵ میلیارد جرم خورشیدی خواهید یافت، گویی بقیه جرم معمولی– موادی که از نوترون ها، پروتون ها و الکترون ها ساخته شده اند، گم شده اند!
فابریزیو نیکاسترو سرپرست یک تحقیق وابسته به مرکز هاروارد-اسمیتسونین و اخترفیزیکدانان انسیتیتو ملی اخترفیزیک ایتالیا، می گوید: «ما یک قایم بوشک کیهانی، بازی کردیم و از همدیگر پرسیدیم که این جرم های گمشده؛ کجا می توانند قایم شده باشند؟ همچنین رصدهای اشعه ایکس ِ داده های کاوشگر فضایی XMM نیوتن را بررسی کرده و دریافتیم که این جرم گم شده به صورت یک مه ِ گازی یک میلیون درجه ای درون کهکشان ما پخش شده است. آن مه گازی، اشعه های ایکس پس زمینه را که از منابع بسیار دوردست می آیند، جذب می کند.»
ستاره شناسان با استفاده از مقدار اشعه ی جذب شده، محاسبه می کنند که چه مقدار ماده ی معمولی، آنجا وجود دارد و چگونه توزیع شده است. آنها یک سری مدل های کامپیوتری ارائه کردند اما متوجه شدند که نمی توانند مشاهدات را با گازی که به طور یکنواخت و پیوسته توزیع شده، تطبیق دهند. به جای آن، دریافتند فورانی در مرکز کهکشان وجود دارد که به اندازه یک سوم فاصله تا زمین، طول دارد. خروش این فوران به بیرون مقدار بسیار عظیمی از انرژی را می طلبد.
نویسندگان گمان می کنند که آن انرژی از یک سیاهچاله فوران کرده است. در واقع زمانی که مقداری از گاز به وسیله ی سیاهچاله ی مرکزی کهکشان ما بلعیده شد، بقیه ی گاز با سرعت دو میلیون مایل بر ساعت به بیرون پمپاژ گشت. موج شوکی که در این مرحله از فعالیت سیاهچاله ایجاد شد، شش میلیون سال بعد، ۲۰ هزار سال نوری را در فضا طی کرد. در این مرحله غذای سیاهچاله هم تمام شد و سیاهچاله به خوابی طولانی فرو رفت. این سیر زمانی به واسطه ی حضور ستارگان ۶ میلیون ساله نزدیک مرکز کهکشان، اثبات می شود. آن ستارگان از بسیاری از مواد مشابهی که از سیاهچاله بیرون آمده ساخته شده اند.
مارتین الویس نویسنده ی همکار این تحقیق گفت:« این فاز فعال ۴ تا ۸ میلیون سال به طول انجامیده که برای رویدادی بنام “اختروش” معقول به نظر می رسد.» -اختروش یک هسته فعال به شدت نورانی و دوردست است که متعلق به دوران جوانی یک کهکشان است.- همچنین مشاهدات و مدل های کامپیوتری وابسته، نشان می دهند که گاز داغ یک میلیون درجه ای، می تواند بالغ بر ۱۶۰ میلیارد جرم خورشیدی را شامل شود. بنابراین میتوان اینگونه توضیح داد که جرم از دست رفته ی کهکشان قایم شده است و خیلی جالب خواهد شد که آنها را ببینیم!
این امکان نیز وجود دارد ماموریت فضایی بعدی که به عنوان پیمایشگر پرتو ایکس شناخته می شود، به پاسخ های بسیاری در این خصوص دست یابیم. احتمالا این کاوشگر ِ فضایی قادر است با مشاهده ی منابع کم نورتر نقشه ای از این فوران تهیه نماید و اطلاعاتی در خصوص جرم گم شده ی فرار بدهد. طبق برنامه رصدخانه ی اشعه ایکس آژانس فضایی اروپا، تا سال ۲۰۲۸ طراحی و به فضا فرستاده می شود. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله Astrophysical منتشر شده است.
ترجمه: فائزه مسقطیان / سایت علمی بیگ بنگ
منبع: sciencedaily.com
