سیاهچالۀ مرکز کهکشان راه شیری به طور ناگهانی روشن شد

سپتامبر 23, 2021

169

ایران اکازیون:کمان ای*، سیاهچاله‌ی پرجرم در مرکز کهکشان راه شیری، نسبتأ آرام است و معمولأ فقط نوسانات روشنی را نشان می‌دهد. اما درخشش این سیاهچاله در ماه می ۲۰۱۹ به طور ناگهانی ۷۵ برابر روشن‌تر شد. پرسش این است که چه چیزی موجب ِ روشنایی غیرعادی این سیاهچاله شده است؟

به گزارش بیگ بنگ، ستاره‌شناسانی که با استفاده از رصدخانه‌ کک در هاوایی آسمان‌ها را رصد کرده‌اند متوجه شدند که این سیاهچاله در طول‌موج‌های نزدیک به فرابنفش به طور ناگهانی ۷۵ برابر درخشان‌تر شده و سپس به سطوح روشناییِ عادی برگشته است. “توآن دو” از دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس گفت که آنها در ابتدا تصور می‌کردند این درخشش به ستارۀ نزدیک به نام S0-2 تعلق دارد زیرا دانشمندانی که طی دو دهه‌ در حال رصدِ کمان ای* بودند هرگز آن را تا این حد روشن ندیده بودند.

هرچند، دو و همکارانش در نهایت متوجه شدند که منبع این درخشش سیاهچاله است. آنها همچنین توانستند روشنایی عجیب را در یک فیلم تایم‌لپس ثبت کنند. دو در توییتر پست کرد: «این سیاهچاله همیشه متغیر است اما این‌بار دارای بیشترین روشنایی در نور فرابنفش بود. حتی ممکن است قبل از شروع رصد آن در آن شب روشن‌تر نیز بوده باشد!»

چه چیزی باعث درخشش سیاهچاله‌ها می‌شود؟

سیاهچاله‌ها نوری را ساطع نمی‌کنند که با ابزار فعلی قابل تشخیص باشد، اما اجرام نزدیک سیاهچاله چنین کاری را انجام می‌دهند و با کشیده شدن به سمت سیاهچاله باعث تابش نور می‌شوند. وقتی این تابش با تلسکوپی که از دامنه‌ی فرابنفش استفاده می‌کند رصد شود، روشنایی‌اش آشکار می شود. از این رو، گاهی‌ یک شی به حدی نزدیک سیاهچاله است که در اثر گرانش ِ ‌آن کشیده و جذب می‌شود.

ستاره S0-2 و ابر گازی G2

محققان تصور می‌کنند دو شی، باعث ایجاد این شعله‌ی غیرعادی شده‌اند. یکی ستارۀ S0-2 است که در مدار بیضوی ۱۶ ساله‌اش در اطراف کمان ای* به کمترین فاصله تا این سیاهچاله رسیده است. ممکن است این ستاره در سال گذشته از فاصله‌ی بسیار نزدیک تا این سیاهچاله عبور کرده که باعث شده نحوۀ جریان گاز درون سیاهچاله تغییر پیدا کند.

شی دیگر یک ابر گازی به نام G2 است که در سال ۲۰۱۴ از فاصلۀ ۳۶ ساعت نوری سیاهچاله عبور کرد. محققان امیدوارند رصد بیشتر کمان ای* بتواند اطلاعاتی را دربارۀ این سیاهچاله در اختیار آنها قرار دهد. به گفته دانشمندان: «رصدهای چند طول‌موجی برای نظارت ِ بیشتر روی سیاهچاله کمان ای* و نحوۀ تغییر فرآیندهای فیزیکی ِ آن بسیار حائز اهمیت است». جزئیات بیشتر این پژوهش در Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.