ایران اکازیون:فضاپیمای روزتا که در سال‌های گذشته بسیار خبرساز بود، خود را برای آخرین مرحله از زندگی پرماجرایش آماده می‌کند. طبق برنامه قرار است این کاوشگر در روز ۳۰ سپتامبر (نهم مهر) با برخورد به دنباله دار به ماموریت خود پایان دهد و در آخرین لحظات ماموریت هم اطلاعاتی از این دنباله دار بدست بیاورد.
فضاپیمای روزتا که از جمله کاوشگرهای سازمان فضایی اروپاست، در سال ٢٠٠۴ به فضا ارسال شد که پس از ١٠ سال‌وپنج‌ماه و چهارروز (۶ آگوست ٢٠١۴) به دنباله‌داری به نام ۶٧ پی/چوریوموف-گراسیمنکو (که به اختصار چوری نام دارد)، رسید. از جمله فعالیت‌های بسیار جالب روزتا این بود که کاوشگری به نام فیله را به سمت دنباله‌دار فرستاد تا روی سطح آن فرود آید و به انجام آزمایش‌های علمی بپردازد که در زمان خود، یکی از مهم‌ترین اخبار و دستاوردهای علمی جهان محسوب می‌شد زیرا اولین فضاپیمایی بود که به دیدار یک دنباله‌دار می‌رفت.
دانشمندان می‌گویند کاوشگر فیله که روی دنباله‌دار ۶٧پی فرود آمد، با استفاده از دستگاه تجزیه و تحلیل گاز (که روی آزمایشگاه این کاوشگر نصب شده بود)، جو این دنباله‌دار را بررسی و «نخستین مولکول‌های آلی» را کشف و شناسایی کرد. تحلیل‌های انجام شده توسط «فیله» روی این دنباله‌دار همچنین مشخص کرده که سطح آن از یخ و آب تشکیل شده که لایه‌ای نازک از گرد و غبار آن را پوشانده است. کاوشگر روزتا اسیدآمینه گلایسین و همچنین عنصر فسفر را در هاله غبار اطراف دنباله‌دار چوری یافته است. پیداشدن گلایسین و فسفر این نظر را تقویت می‌کند که دنباله‌دارها، مولکول‌های اصلی پیش نیاز حیات را به منظومه شمسی و به ویژه کره زمین منتقل کرده‌اند. به بیان دیگر «بذر» حیات را اجرام فضایی در کره زمین کاشته‌اند.
اما اکنون مسئولان این ماموریت تحقیقاتی می‌گویند قرار است این فضاپیما، طبق برنامه از پیش طراحی شده، در تاریخ ٣٠ سپتامبر(نهم مهر) با این دنباله دار برخورد کند و دوره فعالیت و کار آن به پایان برسد. مسئولان در توجیه اتمام عمر این فضاپیما می‌گویند این فضاپیما در حال دور شدن از خورشید است و در نتیجه صفحه‌های خورشیدی آن نمی‌توانند انرژی لازم برای ادامه کار آن را فراهم آورند. البته این عملیات انتحاری نیز به شیوه‌ای طراحی می‌شود که بتوان بیشترین داده‌های علمی را از آن استخراج کرد. روزتا در حال سقوط نیز به اندازه‌گیری‌ها و نقشه‌برداری‌های خود ادامه می‌دهد و عکس‌های بسیار با کیفیت از سطح این دنباله‌دار را به زمین می‌فرستد که به دلیل نزدیکی بی‌سابقه آن به دنباله دار چوریوموف، بسیار منحصر به فرد خواهند بود. گفتنی است تأمین انرژی برای فضاپیماها و کاوشگرهای فضایی، از جمله مهم‌ترین و دشوارترین بخش‌های طراحی و ساخت فضاپیماست.
روزتا پیش از این و در سال ٢٠١١ نیز به مدت ٣١ ماه به وضعیت تعلیق یا (خواب زمستانی) درآمد زیرا در آن زمان از خورشید بسیار دور بود و به منبع انرژی دسترسی نداشت. فاصله کنونی آن نیز به قدری زیاد است که فراهم کردن انرژی برایش دشوار شده است. مسئولان این پروژه درباره ی وضعیت این پروژه پس از ٣٠ سپتامبر می‌گویند: «٣٠ سپتامبر به معنای پایان عملیات این فضاپیما و در عین حال شروع مرحله تازه‌ای است. در این مرحله، تمرکز اصلی گروه در زمینه دستاوردهای علمی این فضاپیما خواهد بود. مأموریت روزتا نیز در اصل برای دستیابی به همین هدف طراحی و راه‌اندازی شده است». گفتنی است کار در زمینه تحلیل اطلاعات به دست آمده از فضاپیمای روزتا و کاوشگر فیله، سال‌ها طول می‌کشد.
فاطمه کاظمی/روزنامه شرق
سایت علمی بیگ بنگ / منابع بیشتر: phys.org , ESA
